Άλλο ένα ταξίδι, αυτή την φορά χωρίς επιστροφή

Η Γη για τον άνθρωπο δεν συμβολίζει πλέον ολόκληρο τον κόσμο του. Όσο περισσότερο την ανακαλύπτει και όσο περισσότερο συνειδητοποιεί το άπειρο σύμπαν που την περιβάλλει, τόσο μεγαλύτερη γίνεται η ανάγκη του να εξερευνήσει νέους κόσμους. Μέσα από την επιστήμη και την φαντασία που διαθέτει έχει επεκτείνει τους ορίζοντες του. Η Γη πλέον φαντάζει στα μάτια του μικρή, τρωτή και θνητή.

Έτσι επιδιώκει να κάνει αυτό που έκανε πάντα. Να εξερευνήσει και να κατακτήσει. Να επεκταθεί γεωγραφικά. Να παράγει και να καταναλώσει. Να διαιωνιστεί. Πολλοί επιστήμονες θεωρούν ότι δεν έχει άλλη επιλογή. Αργά ή γρήγορα, είναι δεδομένο ότι ο πλανήτης δεν θα μπορεί να φιλοξενήσει ζωή πάνω του. Για τους αισιόδοξους όπως εγώ, αυτό θα πάρει κάποιες χιλιάδες χρόνια, άλλα για τους απαισιόδοξους θα συμβεί μέσα στους επόμενους αιώνες. Κανένας όμως δεν αμφισβητεί ότι θα συμβεί.

Άλλοι περιμένουν το τέλος μέσω μιας πρόσκρουσης στην Γη ενός μετεωρίτη, άλλοι λόγω των κλιματικών αλλαγών, άλλοι λόγω της μόλυνσης του περιβάλλοντος. Ο κατάλογος των απειλών είναι μακρύς και οι περισσότερες αιτίες έρχονται «απ’ έξω» από τον πλανήτη, που σημαίνει ότι δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά. Ας φανταστούμε την Γη μας σαν να είναι εκτεθειμένη στο «καιρό» του διαστήματος, όπου ανά πάσα στιγμή μπορεί να σε παρασύρει ο αέρας, να σε πνίξει η βροχή ή να σε κάψει ο ήλιος. Το «ανά πάσα στιγμή» στο συμπαντικό ρολόι μπορεί να θεωρείται ένα παράθυρο εκατομμυρίων χρόνων. Σε μας, αυτές οι «στιγμές» μοιάζουν με την αιωνιότητα. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι τα πάντα όταν συγκρίνονται με το αιώνιο είναι απείρως μικροσκοπικά. Είναι πράγματι στιγμές.

Ακόμα όμως και αν τίποτα από αυτό το μακρύ κατάλογο των απειλών δεν λάβει χώρα, είναι αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα ότι η Γη, όπως όλοι οι πλανήτες, όπως όλα τα άστρα, όπως όλα τα ηλιακά συστήματα, έχουν αρχή και τέλος.

Συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης στα κοσμικά ημερολόγια που ξεπερνούν τις ανθρώπινες διανοητικές διαστάσεις. Ακόμα και ο γαλαξίας μας, η Γαλακτική Οδός (the Milky Way), αναμένεται να συγκρουστεί με τον γειτονικό γαλαξία της Ανδρομέδας σε περίπου 4 δισεκατομμύρια χρόνια. Δεν είναι επιλογή η πλανητική μετοίκιση. Είναι ο μοναδικός τρόπος επιβίωσης του ανθρώπινου είδους.

Έτσι λοιπόν, ανάμεσα μας υπάρχουν αρκετοί ανυπόμονοι και θαρραλέοι οραματιστές, που ατενίζουν στο μέλλον του είδους μας και φιλοδοξούν να γίνουν οι «πρώτοι». Οι πρώτοι που πάτησαν το πόδι τους σε ένα νέο κόσμο. Πολύ σύντομα, μέσα στα επόμενα είκοσι χρόνια, αναμένεται να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη μιας διαδικασίας για την υλοποίηση της πρώτης νέας πλανητικής αποικίας του ανθρώπινου είδους. Ο πλανήτης-στόχος είναι ο Άρης.

Μια από τις προσπάθειες που έχει ξεκινήσει από το 2011 είναι αυτή του μη κερδοσκοπικού οργανισμού με την επωνυμία Mars One. Ο σκοπός αυτού του οργανισμού είναι να ιδρύσει μια μόνιμη εγκατάσταση ανθρώπων στον Άρη. Το σχέδιο είναι η αποστολή, χωρίς επιστροφή, 24 ανθρώπων σε έξι πληρώματα των τεσσάρων τα οποία θα αναχωρούν ανά δυο χρόνια από το 2024 και μετά. Τα ταξίδια θα διαρκούν επτά μήνες. Αυτοί οι 24 μελλοντικοί Αρειανοί επιλέγονται μέσα από 200.000 αιτούντες. Η διαδικασία επιλογής αυτή την στιγμή έχει καταλήξει σε 100 υποψήφιους και συνεχίζεται. Θα προηγηθεί η αποστολή εξοπλισμού και κάθε πλήρωμα με κάθε αποστολή στον κόκκινο πλανήτη θα επεκτείνει αυτή την αρχική ανθρώπινη κατοικία η οποία και σχεδιάζεται να μπορεί τεχνικά να φιλοξενήσει τους πρώτους έποικους για όλη τους την ζωή- διότι δεν υπάρχει εισιτήριο επιστροφής. Ο απώτερος στόχος είναι η δημιουργία μια αποικίας η οποία θα μπορεί να αναπτύσσεται στηριζόμενη στους φυσικούς πόρους του νέου πλανήτη.

Ένα αναμενόμενο αποτέλεσμα μια τέτοιας πιθανότητας είναι ότι η φυσιολογία των ανθρώπων σε αυτή την αποικία μετά από μερικές γενεές θα είναι διαφορετική από αυτή των γήινων. Ακόμα και αν αναπτύσσονται σε προσομοιωμένες γήινες περιβαλλοντικές συνθήκες, η μειωμένη βαρύτητα του πλανήτη, μπορεί να επιφέρει τεράστιες αλλαγές στο ανθρώπινο σώμα. Είναι εντυπωσιακό να φανταστούμε μια τέτοια εξέλιξη όπου αυτοί οι Αρειανοί θα είναι διαφορετικοί από τους Γήινους. Το λιγότερο θα είναι ψηλότεροι. Τα σενάρια είναι ποικίλα και δεν περιορίζονται στην εμφάνιση. Οι πιθανότητες όμως επιτυχίας είναι περιορισμένες. Πολλοί επιστήμονες διατηρούν πολλές επιφυλάξεις για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος, καθότι υποστηρίζουν ότι με την τρέχουσα τεχνολογία το μέγιστο που μπορούν να επιβιώσουν στο πλανήτη αυτοί οι πρωτοπόροι δεν ξεπέρνα τις 68 μέρες. Σύμφωνα με αυτές τις εκτιμήσεις υπάρχει μεγάλη απόσταση που πρέπει να καλυφτεί τεχνολογικά μέχρι το σημείο της επιτυχούς υλοποίησης μια ανθρώπινης αποικίας σε έναν άλλο πλανήτη.

Φυσικά δεν μπορούμε να μην σκεφτούμε πόσες φορές στην ιστορία υπήρξαν αυτοί που υποστήριξαν την αδυνατότητα κάποιων ανθρώπινων επιτευγμάτων. Από την κατάκτηση μιας βουνοκορφής, μέχρι το βύθισμα σε μια άβυσσο, ως το περπάτημα του ανθρώπου στο φεγγάρι. Όμως ακόμα και αυτές οι ανθρώπινες «άγκυρες» είναι μέρος της συλλογικής διαδικασίας της ανθρώπινης ανάπτυξης και προώθησης της προς το μέλλον.

«Από τη στιγμή που θα γευτείτε την πτήση, θα περπατάτε για πάντα τη γη με τα μάτια σας προς τον ουρανό, για εκεί ήσασταν, και εκεί θα επιθυμείτε πάντα να επιστρέψετε»

Leonardo da Vinci (1452 – 1519)

* Περισσότερες πληροφορίες για το Mars One εδώ.