Ένα παραμύθι για τον ρατσισμό από εξωγήινους

Ας φανταστούμε για λίγο ότι βρισκόμαστε στο μέλλον, κάπου πολύ -πολύ μακριά από εδώ. Ένας εξωγήινος δάσκαλος παραδίδει μάθημα σε «εξωγηινάκια» του δημοτικού για τον ανθρωπινό ρατσισμό και τους εξιστορεί μια διδακτική ιστορία σαν παραμύθι.

«Μια φορά και έναν καιρό, κάπου εκεί, σε έναν από τους δισεκατομμύρια γαλαξίες αυτού του σύμπαντος, που τον έλεγαν κάποιοι από τους κατοίκους του «Γαλακτική Οδό», υπήρχε ένα ηλιακό σύστημα από τα τρισεκατομμύρια ηλιακά συστήματα που περιείχε ο συγκεκριμένος γαλαξίας, το οποίο είχε έναν πλανήτη κατοικημένο από κάτι πλάσματα που λεγόντουσταν «άνθρωποι». Για κάποια απειροελάχιστα δευτερόλεπτα του συμπαντικού ρολογιού που διήρκησε η παρουσία τους στο σύμπαν μας, υπήρχαν κάποιοι ανάμεσα σε αυτά τα πλάσματα οι οποίοι δεν τα πήγαιναν καλά με τους υπόλοιπους. Ας φανταστούμε τα πλάσματα αυτά, τους «ανθρώπους» δηλαδή, σαν τους κόκκους της άμμου σε μια αμμουδιά. Η αμμουδιά αντιπροσωπεύει τον πλανήτη τους. Κάποιοι κόκκοι λοιπόν τα έβαζαν με κάποιους άλλους κόκκους.

Για κάποιο περίεργο λόγο, θεωρούσαν τον εαυτό τους διαφορετικό και ξεχωριστό. Θεωρούσαν ότι ο δικός τους ο κόκκος είχε διαφορετικό χρώμα, σύσταση, μέγεθος, γεύση, ουσία, ακόμα και μυρωδιά. Ήταν τόσο μεγάλη η πλάνη τους που δεν μπορούσαν οι καημένοι να φανταστούν την εικόνα τους από ψηλά, αυτή της ολόκληρης παραλίας δηλαδή, ώστε να δουν την ταύτιση τους. Δεν μπορούσαν δυστυχώς να δουν την ασημαντότητα τους. Δεν καταλάβαιναν την ματαιότητα της κακίας τους. Δεν μπορούσαν να αντιληφθούν την αδυναμία τους μπροστά στο μέγεθος του κόσμου που τους περιλάμβανε.

Έτσι σε όλη την ιστορίας τους, ένα μέρος αυτών προσπαθούσε να απομακρυνθεί από τον διπλανό του ή ακόμα και να εξαφανίσει τον διπλανό του. Άλλες φορές ήταν το χρώμα, άλλες φορές οι απόψεις του κάθε κόκκου, άλλες φορές το μέγεθος, πάντα έβρισκαν κάτι για να χωριστούν. Μια μέρα και ενώ οι κόκκοι ασχολούνταν με την διαφορετικότητα τους αντί να ασχολούνται με ομοιότητα τους, ήρθε ένα μεγάλο κύμα και τους πήρε όλους πίσω στην θάλασσα. Το κύμα δεν ασχολήθηκε καθόλου με το χρώμα και τις απόψεις του κάθε κόκκου. Δεν μπορούσε καν να φανταστεί ότι υπήρχε διαφορά ανάμεσα στους κόκκους. Για το κύμα, ήταν απλά μια αμμουδιά. Για τους κόκκους όμως, ήταν δυστυχώς πολύ αργά».

Κάπως έτσι θα φαινόταν ο «ρατσισμός» σε έναν παρατηρητή έξω από αυτόν του πλανήτη. Θα έβλεπε τους κόκκους της άμμου μιας αμμουδιάς να αντιπαρατίθενται μεταξύ τους. Αλλά πέρα από την ομοιότητα των ανθρώπων, η νοημοσύνη μας θα έπρεπε να επιτρέπει την αποδοχή της διαφορετικότητας. Ακόμα και όταν αυτή είναι μια απλή ψευδαίσθηση. Διότι η διαφορετική θρησκεία, προέλευση, σεξουαλικότητα, ομάδα, άποψη δεν είναι ικανή να υπερσκιάσει την ομοιότητα του είδους. Αλλά αν δεχτούμε ότι αυτά θα μπορούσαν να μας χαρακτηρίσουν ως διαφορετικούς, πως μπορούν να μας χωρίσουν; Μπορούν, αν προστεθεί άλλο ένα χαρακτηριστικό πέρα από την πεποίθηση της διαφορετικότητας ως αρνητικού χαρακτηριστικού. Ο φανατισμός.

Όταν ο άνθρωπος βρέθηκε, στην ιστορία του ανά τους αιώνες, στα χειρότερα του, ένα κοινό γνώρισμα είχε ανεξάρτητα της εποχής και των συνθηκών. Τον φανατισμό. Έτσι εκφράζεται η χειρότερη πλευρά του. Αυτή είναι η γλώσσα και το πρόσωπο της. Ο λόγος για τον οποίο φανατίζεσαι, δεν έχει καμία απολύτως σημασία. Αλλά όταν αυτός ο λόγος είναι η διαφορετικότητα του συνανθρώπου σου σε οποιοδήποτε επίπεδο, τότε καταλήγεις στον ρατσισμό. Αυτά είναι και τα δύο χαρακτηριστικά, η «πεποίθηση της διαφορετικότητας» και ο «φανατισμός» που καταλήγουν στο αποκρουστικό αυτό φαινόμενο του ρατσισμού.

Σήμερα, βλέπουμε αυτό το φαινόμενο, σε ηπιότερη ίσως μορφή από την ακραία του έκφραση, να παρουσιάζεται ξανά. Δεν υπάρχει καλύτερη αντιμετώπιση του ρατσισμού από την προσέγγιση του. Διότι αν είναι να γίνεις ρατσιστής στον ρατσισμό, τότε απλά τον τρέφεις να μεγαλώσει. Τον προσεγγίζεις με καλύτερη ενημέρωση, με μόρφωση και παιδεία. Είναι χρονοβόρο και επίπονο αλλά τοποθετεί τις σωστές βάσεις και αφαιρεί την μελλοντική του αναζωπύρωση.

Μακάρι να μπορούσε ο άνθρωπος να αντιληφθεί την ομογένεια του στην ζωή. Στην αγάπη, στην υγεία, στην οικογένεια, στην ειρήνη, στην ανάπτυξη, στην μόρφωση. Μακάρι να μπορούσε να αντιληφθεί την δύναμη του στην ενότητα. Μακάρι να μπορούσε να παρακολουθήσει τον εαυτό του από ψηλά, έτσι ώστε να δει πόσο κοντά είναι με τον συνάνθρωπο του. Μακάρι να έβλεπε την θέση του μέσα σε ένα ασύλληπτο, σε ένα άπειρο σύμπαν έτσι ώστε να συνειδητοποιούσε την ανύπαρκτη ουσία του διαχωρισμού του από τον διπλανό του. Μακάρι να αντιλαμβανόταν την παροδικότητά του σε αυτή την ζωή ώστε να φωτιζόταν με την αντίληψη της ματαιότητας που περιέχει η υιοθέτηση οποιασδήποτε  κακής σκέψης, πόσο μάλλον της χειρότερης από αυτές, του αισχροποιού και κανιβαλικού ρατσισμού.

Ο Αμερικανοεβραίος ραβίνος, θεολόγος και φιλοσοφος A.J. Heschel (1907 –1972) είπε ότι ο ρατσισμός είναι το μέγιστο μίσος για τον ελάχιστο λόγο. Ταπεινά θα το επέκτεινα και θα έλεγα ότι ο ρατσισμός είναι το μέγιστο μίσος για ανύπαρκτο λόγο.