Η ανάπτυξη που δεν θέλουμε στις ελληνικές παραλίες

Δεν είναι παράλογο να υποστηρίξει κανείς ότι έχουμε ήδη αρκετές ξαπλώστρες στις ελληνικές παραλίες, ότι δεν χρειάζονται άλλες ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις που να καταλαμβάνουν χιλιόμετρα ακτογραμμής, και ότι τα αυθαίρετα πάνω στο κύμα είναι απαράδεκτα. Η κυβέρνηση έχει άλλη άποψη.

Πλήρη απελευθέρωση της επιχειρηματικής εκμετάλλευσης των παραλιών προωθεί το υπουργείο Οικονομικών. Σύμφωνα με την Καθημερινή, όπως προβλέπεται σε σχέδιο νόμου που έχει ήδη τεθεί σε δημόσια διαβούλευση:

1. «Αφαιρούνται όλοι οι περιορισμοί στην έκταση που μπορεί να παραχωρηθεί σε “απλή” χρήση». Καταργείται το ισχύον ανώτατο όριο των 500 τ.μ. και η υποχρέωση για ελεύθερες ζώνες 100 μέτρων. Συνεπώς ολόκληρη η παραλία μπορεί να καταλαμβάνεται από ξαπλώστρες και άλλες εγκαταστάσεις “αναψυκτηρίων” (beach bar), χωρίς ουσιαστικά να δίνεται επιλογή για μη χρήση τους.

2. «Αφαιρούνται όλες οι αναφορές στην υποχρέωση ελεύθερης και απρόσκοπτης πρόσβασης στον αιγιαλό, αλλά και η απαγόρευση της παραχώρησης της αποκλειστικής χρήσης αιγιαλού και παραλίας». Άρα, ουσιαστικά, οδηγούμαστε και επίσημα σε πλήρως ιδιωτικές παραλίες. Μία και μόνο επιχείρηση θα μπορεί να καταλαμβάνει ολόκληρη την παραλία και να ζητά αντίτιμο από τους λουόμενους.

3. «Διευκολύνεται η δημιουργία μόνιμων κατασκευών από ιδιώτες για επιχειρηματικό σκοπό». Όπως εξηγεί η Καθημερινή, «αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όλες οι παράκτιες ξενοδοχειακές μονάδες της χώρας μπορούν να επεκτείνουν μόνιμα τις εγκαταστάσεις τους στη ζώνη από την παραλία έως και τη θάλασσα».

4. «Επιτρέπεται η επιχωμάτωση (μπάζωμα) θαλάσσιου χώρου για την εξυπηρέτηση επιχειρηματικής δραστηριότητας», όταν πρόκειται για “στρατηγικές επενδύσεις” ή ειδικά σχέδια χωρικής ανάπτυξης δημοσίων ή ιδιωτικών ακινήτων.

5. Τέλος, προβλέπεται η «δυνατότητα νομιμοποίησης αυθαίρετων κατασκευών (έναντι οικονομικού ανταλλάγματος) που βρίσκονται στον αιγιαλό και την παραλία, που χρησιμοποιούνται όχι για κατοικία, αλλά για επιχειρηματικούς σκοπούς».

Αυθαίρετες κατασκευές πάνω στο κύμα να βαφτίζονται νόμιμες με συνοπτικές διαδικασίες, μπαζώματα στις ακτές, τεράστιες ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις χωρίς περιορισμούς και, βέβαια, ολόκληρες παραλίες στη διάθεση ιδιωτών για αποκλειστική χρήση. Αυτή είναι η “ανάπτυξη” που θέλουμε; Αυτό είναι το όραμά μας για τον τουρισμό;

Πρακτικά, δεκάδες παραλίες σε όλη τη χώρα τελούν ήδη υπό “κατάληψη” από ιδιωτικές επιχειρήσεις που παρανομούν, αδιαφορώντας για το ισχύον νομικό πλαίσιο. Αν όμως ψηφιστούν οι προωθούμενες αλλαγές, δεν θα υπάρχει πλέον καμία δυνατότητα αντίδρασης για όσους θέλουν να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στη θάλασσα. Μια άδεια αναψυκτηρίου θα αρκεί για να μετατραπεί μια ολόκληρη παραλία σε beach bar, χωρίς να προσφέρεται εναλλακτική σε όσους δεν θέλουν ή δεν μπορούν να πληρώσουν για να στριμωχτούν κάτω από τις ξαπλώστρες και τα υπερβολικά ντεσιμπέλ.

«Θέλουμε να ενθαρρύνουμε τις επενδύσεις», θα πουν, «εχθρούς της ανάπτυξης» θα βαφτίσουν όσους εκφράσουν αντιρρήσεις. Λες και η άνευ όρων παράδοση κάθε τετραγωνικού μέτρου αμμουδιάς στους ιδιώτες είναι μονόδρομος. Η αλήθεια είναι ότι μπορεί να υπάρξει τουριστική ανάπτυξη ήπια, με σεβασμό στο περιβάλλον και στην ελευθερία της επιλογής. Μόνο που αυτή θα απαιτούσε προσεκτικό και μακρόπνοο σχεδιασμό, αυστηρούς ελέγχους, και -κυρίως- ανεξαρτησία από τους ξενοδοχειακούς κολοσσούς και τους κατά τόπους μαφιόζους των “οργανωμένων” πλαζ.