Κυνηγώντας την ευτυχία

Σύμφωνα τον Κομφούκιο, έναν από τους μεγαλύτερους διανοητές και φιλοσόφους, «αυτός που θέλει να είναι σταθερά ευτυχισμένος πρέπει να αλλάζει συχνά». Άλλες εξίσου σημαντικές προσωπικότητες, φαίνεται να συγκλίνουν στην σημασία της ύπαρξης της αγάπης, πάνω από όλα, στην ζωή ενός ανθρώπου. Επίσης συμπεριλαμβάνουν την σημασία της «απασχόλησης», δουλειάς ή εργασίας, ως εξίσου σημαντικό συστατικό.  Για τον Φρόυντ «η αγάπη και η δουλειά είναι οι δυο θεμέλιοι λίθοι της ευτυχίας».

Στην εποχή μας σπανίζει αυτή η απλότητα, κυρίως από την σκέψη μας. Πολλές φορές παρασυρόμαστε σε δαιδαλώδη μονοπάτια προσπάθειας, χάνοντας την βασική στόχευση, που θα πρέπει να αποτελεί τον οδηγό μας προς την όποια κατεύθυνση. Για τους φιλοσόφους της παγκόσμιας ιστορίας όμως, τα πράγματα είναι απλά. Αγάπη και δουλειά. Η «αγάπη» αντιπροσωπεύει την ψυχική τροφή κάθε ανθρώπου. Δίνεται καταρχήν και εισπράττεται αφετέρου. Η «δουλειά» αντιπροσωπεύει την δημιουργία. Πουθενά, στους βαθείς στοχασμούς τους για την απόκτηση της ευτυχίας δεν θα βρούμε στοιχεία υπερβολής σε οποιονδήποτε τομέα. Οικονομικό, πολιτιστικό, κοινωνικό, οικογενειακό  ή επαγγελματικό. Παρά μόνο αυτές τις δυο «σταγόνες» σοφίας.

Αν και είναι τόσο απλή η απόκτηση αυτής της γνώσης, εντούτοις η εφαρμογή της σπανίζει στις ζωές των ανθρώπων. Είναι αναμενόμενο διότι η ανθρωπινή σκέψη εύκολα παρασύρεται από τα ορμητικά νερά της καθημερινότητας. Πώς να φτάσεις στο επίπεδο να σκέφτεσαι την δημιουργία στην δουλειά σου όταν αυτή δεν σου αρέσει ή όταν δεν μπορείς να βρεις καν δουλειά. Πώς να επιτρέψεις την αγάπη στην ζωή σου όταν δεν μπορείς να επικοινωνήσεις αρχικά με τον συνάνθρωπο σου διότι τρέχετε και οι δυο να προλάβετε την καθημερινότητα. Η απλή θεωρία γίνεται αμέσως πολύπλοκη πραγματικότητα. Είναι τόσο απογοητευτικό αυτό που αποκτάμε μια άρνηση για την θεωρία αυτή και παρόμοιες σαν και αυτή. Τις αντιλαμβανόμαστε σαν γενικότητες που δεν έχουν καμιά εφαρμογή στην ζωή μας. Είναι τυφλές συμβουλές χωρίς προσωποποιημένη αξία.

Εδώ όμως θα βοηθούσε να σταθούμε για λίγο. Να μιλήσουμε ειλικρινά με τον εαυτό μας και να αντιληφθούμε αρχικά αν όντως προσπαθούμε όσο θα μπορούσαμε. Ο άνθρωπος γενικά έχει την τάση να «βολεύεται» σε μια κατάσταση. Τον εξυπηρετεί η επανάληψη, η ρουτίνα, ένας αόρατος αλλά συγκεκριμένος χώρος μέσα στον οποίο αισθάνεται άνετα να κινείται. Ακόμα και αν είναι για καλό του, δύσκολα τον αποχωρίζεται διότι δεν του είναι ευδιάκριτο το αν είναι ευχάριστα έξω από αυτό το πλαίσιο. Όμως, εφόσον δεν υπάρχει στην ζωή του η ευτυχία, τότε σίγουρα δεν βρίσκεται στο πλαίσιο που κινείται. Άρα, αν θέλει να την προσεγγίσει, πρέπει να βγαίνει και έξω από αυτό. Το «πλαίσιο» αυτό αφόρα την αντίληψη ενός ανθρώπου. Είναι τόσο ο τρόπος σκέψης του, όσο είναι και χωροταξικό. Είναι δηλαδή τόσο το θεωρητικό μας υπόβαθρο, όσο και το υλικό. Είναι ο οποιοσδήποτε θεωρητικός χώρος μέσα στον οποίο ο άνθρωπος αισθάνεται άβολα. Είναι αν θέλετε σαν ένας στίβος εκπαίδευσης για την επίτευξη καλύτερων αποδόσεων στο μέτρο της ευτυχίας μας.

Έτσι λοιπόν έρχεται ύπουλα ο Κομφούκιος να υφαρπάξει την ευτυχία. Δεν σου λέει γιατί και ούτε στο εξηγεί. Απλά σου ζητά να το εφαρμόσεις. Στο λέει όσο ποιο απλά μπορεί: «Πρέπει να αλλάζεις συνέχεια αν θες να είσαι σταθερά ευτυχισμένος». Αναρωτιέσαι, «τι να αλλάζω άραγε;». Πουκάμισο, σύντροφο, το μέρος που μου αρέσει να περνώ τις διακοπές μου, την διαδρομή επιστροφής στο σπίτι μου μετά την δουλειά, την εκπομπή που βλέπω στην τηλεόραση, τον τρόπο που πίνω τον καφέ μου κ.α. Είναι τόσα πολλά που αν θες μπορείς να αλλάξεις. Η απάντηση είναι απλή. Όλα και τίποτα.

 Η αλλαγή δεν ξεκινά από την ύλη που σε περιβάλλει ή τους ανθρώπους ή από τον γεωγραφικό χώρο που κινείσαι. Η αλλαγή βρίσκεται όταν αποφεύγει ο άνθρωπος την επανάπαυση.

Σε αυτό σε προτρέπει ο αρχαίος φιλόσοφος, σου ζητά να μην βολεύεσαι και για να το πετύχεις αυτό, πρέπει να αλλάζεις. Αυτή η συνεχόμενη κίνηση, σου χαρίζει ζωή και η γεμάτη ζωή, γίνεται ο μαγνήτης που έλκει κοντά την δική σου ευτυχία.

Υ.Γ.: «Η ευτυχία απάνω στη γης είναι κομμένη στο μπόι του ανθρώπου. Δεν είναι σπάνιο πουλί να το κυνηγούμε πότε στον ουρανό, πότε στο μυαλό μας. Η ευτυχία είναι ένα κατοικίδιο πουλί στην αυλή μας»

Νίκος Καζαντζάκης (1883-1957, Έλληνας συγγραφέας).