Μπύρα… να τη φας στο τηγάνι

Το πολύ θετικό της στήλης του SciFrog είναι ότι ενώ με τους (μη φυσικούς) φίλους μου δεν είχα πιάσει ποτέ κουβέντα για επιστημονικά θέματα, τώρα έχω συνέχεια ερωτήσεις όπως με το γιό μου κι εγώ αισθάνομαι σαν Dr. Ruth της επιστήμης.

Οι φυσικοί από την άλλη μου στέλνουν video και υλικό με cool πράγματα για τη στήλη. Ο Δημήτρης λοιπόν μου έστειλε αυτό το video, με τη μπύρα που τη ρίχνεις σε ζεστό τηγάνι και αυτή αντί να βράσει και να εξατμιστεί ξεκινάει να χορεύει σα να βρίσκεται σε περιβάλλον χωρίς βαρύτητα:

Αυτό βέβαια δεν είναι ίδιον της μπύρας μόνο. Συμβαίνει σε όλα τα υγρά. O SciFrog επανήλθε πάλι με πείραμα στην κουζίνα του σπιτιού του με νερό στην κατσαρόλα. Αφήνετε την κατσαρόλα στο μάτι για παραπάνω από δύο-τρία λεπτά (για να ζεσταθεί αρκετά). Έπειτα ρίχνετε μερικές σταγόνες νερού και βουαλά, απλή μαγεία.

Γιατί όμως τα υγρά χορεύουν αντί να εξατμίζονται όταν η κατσαρόλα είναι πολύ ζεστή; Η εξήγηση του φαινομένου, που ονομάζεται Leidenfrost effect, είναι απλή. Όταν η θερμοκρασία της κατσαρόλας είναι κοντά στο σημείο βρασμού του υγρού (στους 100 ⁰C για το νερό), το υγρό που θα πέσει μέσα θα βράσει σε όλο του τον όγκο με το που έρθει σε επαφή με την κατσαρόλα και θα εξατμιστεί άμεσα. Αν όμως η κατσαρόλα συνεχίσει και ζεσταίνεται, τότε οι πρώτες μικροσταγόνες που θα έρθουν σε επαφή μαζί της (πριν πέσει το κυρίως σώμα του υγρού) θα εξατμιστούν, αλλά δε θα προλάβουν να φύγουν.

Συμβαίνει λοιπόν το ιδιότυπο φαινόμενο να εγκλωβίζεται ατμός κάτω από το σώμα του υγρού. Το υγρό δηλαδή βρίσκεται πάνω σε στρώμα αέρα με διπλό αποτέλεσμα. Πρώτον να γλιστράει και να “χορεύει”, καθώς δεν υπάρχει τριβή, και δεύτερον να μη βράζει καθώς το υγρό, αντί να είναι σε επαφή με την καυτή κατσαρόλα, είναι σε επαφή με τον ατμό που δεν είναι και τόσο καλός αγωγός της θερμότητας. Αυτά τα ολίγα για τις “τηγανιτές” μπύρες και αναμένω τις επόμενες ερωτήσεις. Bring it on…