Οι μεγάλες στιγμές του ελληνικού σινεμά στις Κάννες

Το 67ο Φεστιβάλ των Καννών συνεχίζεται με τη συμμετοχή του Xenia, ενώ όπως έγινε γνωστό, υπογράφτηκε συμφωνία για τη δημιουργία ενός διμερούς ταμείου, που θα υποστηρίζει τη συμπαραγωγή ελληνογαλλικών κινηματογραφικών έργων.

Ο Βάτραχος κάνει μία αναδρομή στις σημαντικότερες διακρίσεις που απέσπασαν ελληνικές ταινίες στο Φεστιβάλ των Καννών.

Ποτέ την Κυριακή (1960)

Η πρώτη ελληνική ταινία που απέσπασε διάκριση στο φεστιβάλ των Καννών ήταν το Ποτέ την Κυριακή του Ζυλ Ντασσέν. Ο Ρώσο-Αμερικάνος σκηνοθέτης, ηθοποιός και σεναριογράφος, που μαθήτευσε κοντά στον Χίτσκοκ, κέρδισε στο φεστιβάλ μία υποψηφιότητα για Χρυσό Φοίνικα. Το πρώτο βραβείο σε ελληνική ταινία ωστόσο, απέσπασε η Μελίνα Μερκούρη για την ερμηνεία της.

Προτού πάρει όμως βραβείο γυναικείου ρόλου, η Μελίνα είχε συμμετάσχει και στο παρελθόν στο φεστιβάλ των Καννών με την ταινία Στέλλα του Μιχάλη Κακογιάννη. Φαίνεται όμως, πώς οι μουσικές του Χατζιδάκι και η ερμηνεία της την έκαναν αυτή τη φορά να ξεχωρίσει με μεγάλο προβάδισμα.

Ηλέκτρα (1962)

Πρόκειται για «εκθαμβωτική εκμετάλλευση του κινηματογραφικού μέσου που μετουσιώνει το χρυσάφι της προφορικής ποίησης σε μια άλλη μορφή τέχνης», σύμφωνα με τους New York Times. Η ταινία λαμβάνει διθυραμβικές κριτικές από όλον τον κόσμο και ανάμεσα σε αυτές 24 τιμητικές διακρίσεις και βραβεία, ενώ επιτέλους μετά από πολλά χρόνια συμμετοχών, η Ηλέκτρα που βασίστηκε στην ομώνυμη τραγωδία του Ευριπίδη, με μουσική επένδυση του Μίκη Θεοδωράκη, παίρνει δύο βραβεία στο φεστιβάλ των Καννών, κινηματογραφικής μεταφοράς κα ηχητικής επένδυσης.

Η δικαίωση είναι διπλή, εν μέρει για τις ελληνικές συμμετοχές αλλά και για τον Μιχάλη Κακογιάννη που μετά από αρκετές προσπάθειες τελικά διακρίνεται  το έργο του.

Ο Αγνοούμενος (1982)

Ο Αγνοούμενος, ταινία του Κώστα Γαβρά, ήταν η πρώτη ελληνική ταινία που κατάφερε να κερδίσει τον Χρυσό Φοίνικα, βραβείο για την καλύτερη ταινία στο Φεστιβάλ των Καννών. Η ταινία αφορά σε έναν αγνοούμενο Αμερικάνο, από τον πατέρα και τη γυναίκα του, στη Χιλή της στρατιωτικής χούντας. Η αναζήτηση αυτή θα τους οδηγήσει στην αποκάλυψη της αλήθειας και στην ανάμειξη της Αμερικής στο στρατιωτικό πραξικόπημα.

Η συγκλονιστική ερμηνεία του Τζακ Λέμον του χάρισε το βραβείο καλύτερης ερμηνείας,. Η ταινία εκτός των άλλων απέσπασε και βραβείο BAFTA αλλά και Όσκαρ.

Ταξίδι στα Κύθηρα (1984)

Το 1984 έρχεται η πρώτη μεγάλη διάκριση για έναν σκηνοθέτη που οι Κάννες θα λέγαμε ότι αγάπησαν αρκετά, καθώς βραβεύτηκε αρκετές φορές και υπήρξε υποψήφιος ακόμη περισσότερες. Φυσικά αναφερόμαστε στον αείμνηστο Θεόδωρο Αγγελόπουλο. Το Ταξίδι στα Κύθηρα κερδίζει το βραβείο σεναρίου. Ο Αγγελόπουλος συνεργάζεται για πρώτη φορά στο σενάριο με τον Τονίνο Γκουέρα, συνεργάτη του Αντρέι Ταρκόφσκι, αλλά και με τον συγγραφέα Θανάση Βαλτινό.

Η ταινία πέρα των διακρίσεων στο φεστιβάλ των Καννών απέσπασε αρκετά ακόμη βραβεία σε εξωτερικό και Ελλάδα.

Το βλέμμα του Οδυσσέα (1995)

Με Το Βλέμμα του Οδυσσέα, ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος περιμένει  τον Χρυσό Φοίνικα, αλλά κερδίζει το  Μεγάλο Ειδικό Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής. Ο ίδιος παραλαμβάνει το βραβείο του και δηλώνει επί σκηνής: «Αν αυτό έχετε να μου δώσετε, δεν έχω κάτι άλλο να πω». Φανερά δυσαρεστημένος, δικαιώνεται στην πορεία από τις κριτικές που τον υμνούν.

Μία αιωνιότητα και μία μέρα (1998)

Ο Αγγελόπουλος επιστρέφει στο φεστιβάλ των Καννών τρία χρόνια αργότερα με την ταινία Μια αιωνιότητα και μία μέρα και κερδίζει τον πολυπόθητο Χρυσό Φοίνικα. Η ταινία επικεντρώνεται στη φιλοσόφηση του θανάτου και στην προσέγγιση του τέλους. Για πρώτη φορά ο πρωταγωνιστής δεν είναι απλώς ένας φορέας ιδεών αλλά ένας άνθρωπος που έρχεται αντιμέτωπος με το τέλος.

 Όπως ανέφερε και ο Peter Bradhsaw ( κριτικός της Guardian):  «Μου θύμισε το απόφθεγμα του Saul Bellow ότι ο θάνατος είναι η μαύρη υποστήριξη πίσω από τον καθρέφτη, που μας επιτρέπει να δούμε τους εαυτούς μας».

Ο Κυνόδοντας (2009)

Με δύο βραβεία ο Γιώργος Λάνθιμος ξαναφέρνει τον ελληνικό κινηματογράφο στις Κάννες. Κερδίζει το βραβείο  «Ένα κάποιο βλέμμα» (ταινίες νέων σκηνοθετών) και βραβείο Νεότητας για την ταινία του Κυνόδοντας. Σύμφωνα με τους συντελεστές «η ιδέα του Κυνόδοντα γεννήθηκε από σκέψεις σχετικά με το μέλλον της οικογένειας και για το τι θα συνέβαινε αν αυτός ο κοινωνικός οργανισμός σταματούσε να υπάρχει όπως τον γνωρίζουμε».

Η ταινία κέρδισε πολλές υποψηφιότητες, διακρίσεις και βραβεία  – ανάμεσα σε αυτά και υποψηφιότητα για Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας.