Πέννυ Μπαλτατζή: «Το retro είναι τρόπος ζωής»

Η Πέννυ Μπαλτατζή ετοιμάζεται να υποδεχτεί το νέο χρόνο στο Gazarte παρέα με την Big Band. Μας μιλάει για τους Swingin’ Cats και το νέο τους album, το swing στην Ελλάδα, την αγάπη της για το retro, τα τραγούδια της γιαγιάς και του παππού.

Το πιο retro κορίτσι του 2013 με συνάντησε αυτή τη βδομάδα στον Άγιο Δημήτριο και ήπιαμε καφέ μιλώντας σχεδόν για τα πάντα. Ένα κορίτσι με απίστευτη καθαρότητα στο βλέμμα και το λόγο ξεκίνησε πριν αρκετά χρόνια να μπαίνει στο χώρο της μουσικής αλλά και των μικρών παιδιών. Σήμερα τη βλέπουμε μαζί με τους Swingin’ Cats, να ξεσηκώνουν παρέα τις σκηνές της Αθήνας με πολύ swing και διάθεση για χορό.

Η Πέννυ Μπαλτατζή ξεκίνησε από ΙΕΚ Μουσικής Τεχνολογίας και κατέληξε… βρεφονηπιοκόμος! Σήμερα τα συνδυάζει και τα δυο με απόλυτη επιτυχία: η αγάπη της για τη μουσική και τα παιδιά έχει βρει πλέον το λιμάνι της. «Πέρασα στο ΤΕΙ Μουσικής Τεχνολογίας και Ακουστικής Ρεθύμνου, αλλά στην οικογένεια δεν υπήρχαν λεφτά και δεν πήγα. Τελείωσα έτσι ένα ίδιο ΙΕΚ στην Αθήνα και ύστερα έκανα μηχανογραφικό για Βρεφονηπιοκομία, γιατί μου άρεσαν πολύ και τα πιτσιρίκια. Έκανα κλόουν party, έκανα 40ωρα σεμινάρια μουσικοκινητικής Orff, 30ωρα σεμινάρια θεατρικού παιχνιδιού… Ακόμα και τώρα τα συνδυάζω. Διδάσκω σε παιδιά από 22 μηνών μουσικοκινητική, από 11 χρονών φωνητική και πιάνο. Φροντίζω να κάνω πολλά ρυθμικά παιχνίδια στα παιδιά, γιατί πάνω από όλα στη μουσική είναι ο ρυθμός. Είναι πιο σημαντικό για μένα να groovάρουν και να έχουν ρυθμό, παρά να έχουν φωνή». Κι όποιος πει πως δεν της φαίνεται, θα είναι ψέμα. Ένα γλυκύτατο κορίτσι και καλή μουσικός δε θα μπορούσε να μην είναι αγαπητή στα παιδιά και να μην έχει τη μεταδοτικότητα του «groovin’»!

Είναι ένα κορίτσι από άλλη εποχή. Αγαπάει το «Retro» και ό,τι θυμίζει κάτι από τα παλιά. Έτσι διάλεξε αυτόν τον τίτλο για το cd τους και έτσι σφράγισε την αγάπη της για αυτό και μουσικά. «Είναι τρόπος ζωής, δεν έχει να κάνει με τη μόδα. Από μικρή ήμουν ευσυγκίνητη με πράγματα που θύμιζαν παλιότερες εποχές. Η αισθητική αυτή μου αρέσει πολύ, από τις δαντέλες μέχρι το φαγητό της γιαγιάς, μια γεύση που μου θυμίζει κάτι παλιό, παιδικό. Μου αρέσουν τα παλιά τραγούδια, τα παλιά φορέματα, οι παλιές εκφράσεις. Θυμάμαι όταν είχα βγει με το Δεληβοριά και την κοπέλα του πριν χρόνια που παίζαμε μαζί, τον ρώτησα “Πόσο καιρό βγαίνετε;” και μου είπε “Νομίζω πως έχω να ακούσω αυτή την έκφραση από τη γιαγιά μου!”. Όσον αφορά στο δίσκο, το κομμάτι “Retro” το οποίο το βλέπω σαν κάδρο: ένα ζευγάρι που κάθεται σε μια ωραία βεράντα, χαμηλού ορόφου ίσως, ή μια αυλή με την αμυγδαλιά που έχει ανθίσει, και έχει σουρουπώσει πια, με λίγο κρασάκι και το σιγομουρμούρισμα ενός σκοπού… Μια τέτοια εικόνα βγάζει μια ανεμελιά, μια νοσταλγία για κάτι περασμένο».

Όλη αυτή η αγάπη βέβαια γεννήθηκε μέσα από μικρές λεπτομέρειες της παιδικής ηλικίας, μεγαλώνοντας δίπλα σε μια κοκέτα γιαγιά και σε έναν Κεφαλλονίτη παππού που τριγυρνούσε τραγουδώντας της καντάδες. «Μου άρεσαν πολύ οι ελληνικές ταινίες που μεγάλωσα, οι οποίες ήταν πολύ εύστοχες και μελετημένες – ή πολύ απλές, γιατί ίσως και η ζωή μας και τα λόγια μας ήταν πιο απλά και πιο ουσιαστικά. Πέρα από τις ταινίες, σίγουρα θαύμαζα και τη γιαγιά μου. Πάντα έφτιαχνε τα μαλλιά της με κύματα, μόνη της, με το χτενάκι και τα τσιμπιδάκια της. Πάντα ήθελε να δείχνει όμορφη. Ακόμη μου τραγουδούσε και είχε πολύ ωραία φωνή, αν και δεν ήταν τραγουδίστρια. Θυμάμαι το “Γεια σου Δημητρούλα”, ενώ από τα παλιότερα μου τραγουδούσε Σοφία Βέμπο, Νινή Ζαχά, Δήμο Μούτση. Ο παππούς από την άλλη έπαιζε κιθάρα και μου τραγουδούσε καντάδες. Αυτές είναι εικόνες που σε σημαδεύουν.  Γι’ αυτό τρελαίνομαι για μελωδικά τραγούδια, με ωραίες αρμονίες και απλά λόγια. Νομίζω πως ο κόσμος ευχαριστιέται και συγκινείται πολύ διαφορετικά, όταν ακούει κάτι που θα μπορούσε να το έχει πει κι ο ίδιος».

Όλη αυτή η αφοσίωση και η τρυφερότητα απέναντι στη μουσική αποτυπώνεται και στο δίσκο «Retro». Η Πέννυ έβγαλε ένα δισκάκι από την τσάντα της και μου το πρόσφερε με πολλή αγάπη. Σωμόν και ασπρόμαυρο συνθέτουν την απόλυτη retro αισθητική για το εξώφυλλο του δίσκου, ενώ η ίδια μου εκμυστηρεύτηκε ότι κάθε τι στην κατασκευή το έχει αναλάβει η ίδια. «Δεν έβαλα νάιλον, για παράδειγμα, γιατί στην Ελλάδα γίνεται προχειροδουλειά. Το εξώφυλλο και τη συναρμολόγηση τα φτιάξαμε μόνοι μας: 2000 τεμάχια (!). Κάθε cd έχει το χέρι μου πάνω και έχει συναρμολογηθεί με όλη μου την αγάπη από την αρχή μέχρι το τέλος: από τη δημιουργία του κομματιού, από την ώρα που καθόμουν και μου ήρθε στο μυαλό μια λέξη, από την ώρα που ξύπνησα ή χαλάρωσα και μου έσκασε μια μελωδία ή ένας στίχος, μέχρι την ώρα που κάτσαμε με τη μπάντα, κάναμε τόσες αλλαγές και βρήκαμε την τελική μορφή». Το cd αυτό μπορεί να το βρει ο καθένας φυσικά στα live των Penny & The Swingin’ Cats και θα είναι σίγουρα από τα πιο ιδιαίτερα δισκάκια της δισκοθήκης του (όσοι κρατούν ακόμα!).

Σχολιάζοντας το δίσκο και θέλοντας να κάνω περισσότερο το συνήγορο του διαβόλου – ή μάλλον κάποιο πολύ κολλημένο μυαλό – έθιξα στην Πέννυ τον προβληματισμό μου για το συνδυασμό swing/jazz και ελληνικού στίχου. Στην περίπτωση αυτή μάλλον χρειάζεται ένα είδος απομυθοποίησης, ότι το swing δεν είναι κάτι ξένο ως προς τον ελληνικό πολιτισμό, ακόμα κι αν αναδείχθηκε (την ίδια εποχή) στην Αμερική. «Άμα σκεφτείς το ελληνικό swing της δεκαετίας του 1930, δεν είναι καθόλου σημερινό φαινόμενο αυτό που κάνουμε. Εκτός αυτού, πλέον είμαστε και σε μια εποχή που τα είδη παντρεύονται. Εμένα μου αρέσει πάρα πολύ όλο αυτό. Στο “Εξωτικό Χαρμάνι”, για παράδειγμα, μου έχει βγει όλη μου η επιρροή από το Μανώλη Χιώτη. Και ενώ στην αρχή κάναμε πλάκα, μετά βάλαμε και ένα surf, όπως στο Pulp Fiction! Παρόλα αυτά κάθε εποχή έχει άλλο στυλ ενορχήστρωσης».

Από τον Ιούνιο του 2013 η Πέννυ έχει στο πλάι της μια big band και στις σκηνές της Αθήνας θα τους συναντήσετε ως Penny & the Great Big Band! Είναι να απορεί κανείς πώς μια δεσποινίς τα καταφέρνει με τόσους «γάτους», αλλά εννοείται πως και αυτοί με τη σειρά τους έχουν μέσα τους τον «gentleman» μιας άλλης εποχής. «Στην αρχή είχα χάσει λίγο τη μπάλα. Πλέον νομίζω ότι το ’χουμε βρει. Με το Γιώργο Ζερβό, τον κιθαρίστα, έχουμε μοιράσει κάποια πράγματα. Εκείνος συντονίζει τις πρόβες των μουσικών. Ο Ορέστης Μπενάκας και ο Γιώργος Ζαρέας κάνουν τις ενορχηστρώσεις. Γενικά δεν είναι εύκολη υπόθεση, θέλει κυνήγι». Παρόλα αυτά η σύνθεση της Big Band είναι από τις πιο γεμάτες και συγκινητικές στιγμές που γνώρισε η Πέννυ δίπλα στους μουσικούς της. «Μετά το πρώτο live ήταν απερίγραπτο το κλίμα. Ήμαστε όλοι μια αγκαλιά και σκέψου ότι με αρκετά παιδιά δε γνωριζόμασταν. Παίζαμε και νιώθαμε όλοι πληρότητα. Εκείνη τη μέρα τους υποσχέθηκα ότι αυτό που ζήσαμε εκείνο το βράδυ, τον Ιούνιο, δε θα το αφήσω να πάει χαμένο. Ένιωσα πολύ ευλογημένη εκείνη τη στιγμή».

Έτσι την Πρωτοχρονιά, στις 12.30 το βράδυ μετά την αλλαγή του χρόνου, θα υποδεχτούμε το 2014 μαζί τους στο Gazarte! Η Πέννυ με 16 μουσικούς (δυστυχώς δε χωρούν και οι 20 στη σκηνή) θα βρεθεί σε ένα άκρως εορταστικό live. Εξάλλου οι μουσικοί δε γνωρίζουν τι πάει να πει αργία, αλλά, ακόμα και αν γνώριζαν, οι Penny & the Great Big Band πάλι θα διάλεγαν να παίξουν μουσική με φίλους στο Gazarte, μιας και είναι από τους αγαπημένους τους χώρους της Αθήνας.

Στο πρωτοχρονιάτικο πρόγραμμα θα ακούσει κανείς τραγούδια από το δίσκο «Retro», ένα δικό τους χριστουγεννιάτικο κομμάτι αλλά και υλικό από τη νέα δισκογραφική δουλειά, ηχογραφήσεις της οποίας θα ξεκινήσουν από Φλεβάρη. Ο νέος δίσκος θα είναι επίσης old school, όπως τον χαρακτήρισε η Πέννυ, αλλά δε θα σταθεί μόνο σε swing στοιχεία.

Η ίδια έχει ήδη ξεχωρίσει ένα 6άρι blues που θα συμπεριλαμβάνεται, με τίτλο «Roadtrip» και στίχο αγγλικό. «Είναι αρκετά δυνατό κομμάτι κι έχει να κάνει με το πώς είναι να φεύγεις από τον τόπο σου. Ξεκινάς ένα ταξίδι προς το καλύτερο, αλλά στο δρόμο έρχονται δυσκολίες. Στο τέλος όμως, έρχεται η λύτρωση. Λες “θα μείνω εδώ, γιατί πρέπει να προστατέψω την ψυχή μου, αλλά θα σας υποψιάζομαι όλους”. Προσωπικά όλες μου οι φίλες έχουν φύγει στο εξωτερικό, αλλά ξέρω ότι είναι για το καλό τους. Αυτό που μου λένε μέσα σε άλλα είναι πως, με την προσπάθεια που κάνω, στο εξωτερικό θα είχα πολύ περισσότερες ευκαιρίες. Εδώ, στην Ελλάδα, η προσπάθεια δεν εκτιμάται καθόλου. Είναι απίστευτο αυτό που συμβαίνει. Δουλεύω 17 ώρες τη μέρα. Παρόλα αυτά δεν έχω σκεφτεί ποτέ σοβαρά να φύγω, είπα ότι θα μείνω εδώ και θα το παλέψω».

Έτσι οι Penny & the Swingin’ Cats μας δίνουν να περιμένουμε και κάτι ακόμα, μετά το πρωτοχρονιάτικό τους live. Εκτός από αυτό, αξίζει να κάνουμε ένα μικρό spoil: από το νέο έτος υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να δούμε την αγαπημένη swing μπάντα στο πλευρό του Adam Levy, κιθαρίστα της μοναδικής Norah Jones.

Η Πέννυ Μπαλτατζή σας εύχεται «τα μάτια σας δεκατέσσερα» για το 2014 και σας περιμένει το βράδυ της Τρίτης στο Gazarte για πολύ χορό, εορταστική διάθεση και μουσικές «big band» διαστάσεων!