Πόσο μοναδικοί είμαστε;

Published On 25 September 2015 | By Ροδιανός Αντωνακόπουλος | Ροδιανός Αντωνακόπουλος - PhilosoFrog

Ο κάθε ένας μας θα υποστηρίξει ότι είναι μοναδικός. Ο κάθε ένας μας θα κοιτάξει τον συνάνθρωπο του και θα σκεφτεί πόσο διαφορετικοί είμαστε μεταξύ μας. Όλοι μας θα νιώσουμε σε κάποια φάση αυτή την «απαρομοίαστη» φύση η οποία μας χαρακτηρίζει ως ανεπανάληπτους. Έτσι βλέπουμε τους εαυτούς μας, σαν μοναδικά πλάσματα με ξεχωριστά και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Είμαστε όμως;

Εξαρτάται τι συντελεί για να αποκτήσεις τον χαρακτηρισμό «μοναδικός». Αν σταθούμε στα γενετικά ή σε άλλα σωματικά χαρακτηριστικά όπως τα δακτυλικά αποτυπώματα και τις οδοντοστοιχίες μας, τότε ναι, είμαστε όλοι διαφορετικοί μεταξύ μας. Αυτό είναι αρκετά ξεκάθαρο χωρίς να αποτελεί σημείο διχογνωμίας. Αν όμως για να αποκτήσεις τον χαρακτηρισμό «μοναδικός» συμπεριλάβεις όλα αυτά τα χαρακτηριστικά που διαμορφώνουν την προσωπικότητα ενός ανθρώπου, όπως η συμπεριφορά του, τα γούστα του, τα πιστεύω του, η ηθική του, η ιδιοσυγκρασία του κτλ. τότε υπάρχουν διαφορετικές γνώμες. Μέχρι και πολύ πρόσφατα η κοινή αποδεκτή άποψη ήταν ότι ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός. Κανένας δεν το αμφισβητούσε αυτό. Η είσοδος της τεχνολογίας στην ζωή μας όμως έφερε στην επιφάνεια ενδείξεις για το αντίθετο.

Ας το πάρουμε όμως από την αρχή. Τα τρία βασικά στοιχεία που διαμορφώνουν την προσωπικότητα ενός ανθρώπου και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους είναι τα επιμέρους γενετικά, τα πολιτιστικά και τα κοινά ανθρώπινα χαρακτηριστικά, όπως λέγονται κυρίως τα εξωτερικά χαρακτηριστικά. Η θεωρία λοιπόν υποστηρίζει ότι τα γενετικά χαρακτηριστικά όλο και συγκλίνουν στην μεγίστη εφικτή ομογενοποίηση. Για να το καταλάβουμε αυτό, αν πάμε εκατομμύρια χρόνια πίσω θα βρούμε στην γενεαλογία του ανθρώπου διαφορετικά είδη. Με την επιβίωση κυρίως ενός είδους, του Homo Sapiens, η γενετική διαφοροποίηση μειώθηκε. Πηγαίνοντας μερικές χιλιάδες χρόνια πίσω θα βρούμε πληθυσμούς ανθρώπων να ζουν σε εντελώς διαφορετικές περιοχές του πλανήτη με εντελώς διαφορετικές συνθήκες διαβίωσης τόσο περιβαλλοντικές, όσο και διατροφικές. Φτάνοντας στο σήμερα, ειδικά στον αναπτυγμένο κόσμο, βρίσκουμε ότι η εύκολη μετακίνηση των πληθυσμών και η διαδραστικότητα μεταξύ τους καθώς και η σύγκλιση των κοινών περιβαλλοντικών και διατροφικών συνθηκών μ;aς έχουν φέρει αναμφίβολα πολύ κοντά.

Όσον αφορά τα πολιτιστικά χαρακτηριστικά, που περιλαμβάνουν τα πάντα στην ζωή μας από το κοινωνικό περιβάλλον, το επίπεδο διαβίωσης, την οικογένεια, το μορφωτικό επίπεδο, τη νομοθεσία, την κοινή ηθική μέχρι τον τρόπο διασκέδασης, την διατροφή, το ντύσιμο, τη μουσική, το αναγνωρίσιμο ως αντικειμενικά όμορφο όσον αφορά την εξωτερική εμφάνιση, όλα συγκλίνουν σε μια κοινή «οδό». Τα πιο πετυχημένα κοινωνικά μοντέλα επικρατούν και ακολουθούνται από όλες τις ανεπτυγμένες κοινωνίες. Αρκετά γνώριμα χαρακτηριστικά της παγκοσμιοποίησης σε όλους μας. Η τεχνολογία παίζει ζωτικό ρόλo σε αυτή την σύγκλιση καθότι δίνει την δυνατότητα της ταυτόχρονης πληροφόρησης εκατομμύρια ανθρώπων.

monadikoi2

Ακόμα και τα κοινά εξωτερικά χαρακτηριστικά τείνουν στην σύγκλιση. Όταν το «υποκειμενικό» του κάθε ανθρώπου έρχεται κοντά στο «αντικειμενικά» αποδεκτό σχετικά με την εξωτερική εμφάνιση, τότε όλοι προσπαθούμε να πλησιάσουμε το ίδιο μοντέλο αυτών των εξωτερικών χαρακτηριστικών. Αυτή η τάση με την πάροδο των γενεών καταλήγει πράγματι στην σχετικά κοινή εξωτερική όψη του σώματος και των χαρακτηριστικών του. Αν όλα αυτά ήταν μετρήσιμα και μπορούσαμε να παρακολουθήσουμε την πορεία τους, τότε η θεωρία υποστηρίζει ότι θα βρίσκαμε μια τάση στην ομογενοποίηση του ανθρώπου σε όλα τα επίπεδα.

Ένα πείραμα πρόσφατα πήρε δείγματα DNA από μια σειρά ανθρώπων. Οι συμμετέχοντες πληροφορήθηκαν από τις αναλύσεις που θα έκαναν θα μπορούσαν να διαπιστώσουν κάποια χαρακτηριστικά στην συμπεριφορά τους. Κατόπιν, τους μοίρασαν τα αποτελέσματα, ιδιαιτέρως στον καθένα. Αφού τα ανέγνωσαν όλοι τα αποδέχτηκαν ως πραγματικά, αξιολογώντας τα ως πάνω από 90% ακριβή. Οι αντιδράσεις ήταν παρόμοιες με αυτές που έχει κάποιος όταν τον πληροφορούν για κάτι πολύ προσωπικό χωρίς να τον γνωρίζουν και εμείς αντιδρούμε με έκπληξη και θαυμασμό. Αυτό που δεν ήξεραν οι άνθρωποι που πήραν μέρος σε αυτό το πείραμα ήταν ότι όλοι είχαν λάβει τα ίδια «αποτελέσματα». Ήταν ένα κείμενο από χαρακτηριστικά συμπεριφοράς που σχεδόν όλοι οι άνθρωποι θα αποδεχόντουσαν αν μιλούσαν για τον εαυτό τους.

Σε κάποιους από εμάς δεν μας αρέσει καθόλου να ακούσουμε πόσο ίδιοι είμαστε μεταξύ μας. Είναι λογικό. Είναι όμως παρατήρηση η οποία δεν επηρεάζεται από το αν μας αρέσει σαν ιδέα ή όχι. Τώρα, πριν βιαστούμε να διαφωνήσουμε πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι η ψυχολογία του ανθρώπου είναι τέτοια που να του προσφέρει μια αντίληψη της πραγματικότητας την οποία μπορεί να ανεχτεί. Ένα παράδειγμα είναι ότι οι άσχημες εμπειρίες θάβονται βαθιά στην μνήμη ώστε ο πόνος που προκάλεσαν να μας επιβαρύνει όσο το δυνατόν λιγότερο. Πολλά τέτοια βοηθητικά νοητικά «εργαλεία» επιβίωσης είναι ενσωματωμένα στην λειτουργία μας. Η πίστη στην μοναδικότητα μας είναι ίσως ένα από αυτά.

monadikoi3

Τέλος -και πριν λιθοβολήσετε τους υποστηρικτές της θεωρίας αυτής- διαβάστε και αυτό το τελευταίο: «-Πιστεύετε στην μοναδικότητα των σκύλων; -Φυσικά! Αλλά δεν είναι τόσο μοναδικοί όσο οι άνθρωποι. Έχουν όπως και να το κάνουμε πιο κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους.» Αυτή είναι μια κοινά αποδεκτή άποψη. Τώρα φανταστείτε ένα ον με εκατό φορές μεγαλύτερη νοημοσύνη από εμάς να μας παρακολουθεί. Αν το ρωτούσατε για την μοναδικότητα του κάθε ανθρώπου τι νομίζατε ότι θα σας απαντούσε;… Σκεφτείτε το.

Προσωπικά, θέλω να πιστεύω στην μοναδικότητα του ανθρώπου. Η βάση αυτής της πίστης βρίσκεται στο μοναδικό χαρακτηριστικό του, αυτό της ελεύθερης βούλησης, η οποία, αν και μπορεί να χειραγωγηθεί ως ένα βαθμό, παραμένει πάντα ελεύθερη, ακόμα και από τα δεσμά της λογικής.

Like this Article? Share it!

About The Author

: Πτυχιούχος στην Περιβαλλοντολογία με ειδίκευση στην Διαχείριση Περιβάλλοντος και στην Διαχείριση Αποβλήτων από το Πανεπιστήμιο του Abertay Dundee της Σκωτίας. Εργάζεται και διαθέτει εμπειρία στον τομέα του περιβάλλοντος από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. Έχει αρθρογραφήσει σε εξειδικευμένα περιβαλλοντικά και ενημερωτικά περιοδικά.