Δέκα λόγοι που η Αθήνα ΔΕΝ είναι (ακόμη) το next big thing

Ένα άρθρο στο Buzzfeed παρουσιάζει 33 λόγους που «η Αθήνα είναι το next big thing». Μετά τους πανηγυρισμούς, ας φανούμε λίγο πιο ρεαλιστές.

Το αφιέρωμα του δημοφιλούς αμερικανικού site έπλεκε το εγκώμιο της ελληνικής πρωτεύουσας. Είναι αλήθεια ότι πέρα από τα αναμενόμενα -ήλιος, Ακρόπολη και μεζέδες- περιλάμβανε κι άλλες όψεις της πόλης, όπως τα λιγότερο γνωστά μουσεία, την «κουλτούρα του καφέ», τα παλιά και νέα νυχτερινά στέκια.

Όπως ήταν φυσικό, το άρθρο έγινε viral στα ελληνικά social media. Αυτό φυσικά δεν είναι κακό – ένα τέτοιο αφιέρωμα, σε ένα από τα πιο μεγάλα διαδικτυακά μέσα του κόσμου, προφανώς αποτελεί καταπληκτική διαφήμιση για την Αθήνα και μπορεί να κάνει περήφανους τους κατοίκους της.

Αλλά όσοι ζούμε στην πρωτεύουσα ξέρουμε ότι η ζωή εδώ απέχει από την ειδυλλιακή εικόνα που τόσο γενναιόδωρα παρουσίασε ο συντάκτης του Buzzfeed. Γνωρίζουμε επίσης τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι επισκέπτες της πόλης. Σκοπός της παρακάτω λίστας δεν είναι να δυσφημίσει την αγαπημένη μας Αθήνα, αλλά να υπενθυμίσει δέκα μεγάλα προβλήματα που δεν της επιτρέπουν να είναι πράγματι το next big thing.

1. Τα (ακριβά) ξενοδοχεία δεν προσφέρουν ούτε τα στοιχειώδη

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασαν πρόσφατα η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων (ΠΟΞ) και η Ένωση Ξενοδόχων Αθηνών – Αττικής και Αργοσαρωνικού (ΕΞΑΑΑ), η μέση τιμή δωματίου στην πρωτεύουσα στο πρώτο πεντάμηνο του 2014 κυμάνθηκε στα 77 ευρώ, σημειώνοντας μικρή αύξηση (2,7%) σε σχέση με πέρυσι.

Η τιμή ίσως δεν φαντάζει παράλογη εκ πρώτης όψεως. Υπάρχουν όμως δύο μεγάλα προβλήματα: πρώτον, όπως παραδέχονται οι ίδιοι οι εκπρόσωποι του κλάδου, οι επισκέπτες αντιμετωπίζουν πολύ μεγαλύτερες τιμές από τις «πραγματικές» στα διεθνή site κρατήσεων, τη στιγμή που το Διαδίκτυο είναι πλέον το κύριο μέσο εύρεσης καταλύματος για πολλές χώρες. Δεύτερον, η διαμονή στην Αθήνα παραμένει αρκετά ακριβότερη από άλλους ελληνικούς προορισμούς: τελικά, τον Ιούνιο του 2014 οι τουρίστες πλήρωσαν κατά μέσο όρο 119 ευρώ τη νύχτα στην πρωτεύουσα, με την αντίστοιχη τιμή να μην ξεπερνά τα 59 ευρώ στην Ίο, τα 78 στη Ρόδο και τα 80 στην Χερσόνησο της Κρήτης. Με λίγα λόγια, δεν υπάρχει οικονομικό κίνητρο ώστε o επισκέπτης να περάσει πάνω από 1-2 βράδια στην Αθήνα, πριν αναχωρήσει για κάποιο νησί.

Επιπλέον, εν έτει 2014, μόλις το 30% των ελληνικών ξενοδοχείων προσφέρει πρόσβαση στο Internet, ενώ 4 στα 10 δεν διαθέτουν ιστοσελίδα για πληροφορίες και κρατήσεις. Χαμηλό είναι και το ποσοστό των καταλυμάτων που διαθέτουν δικό τους εστιατόριο (38,8%), ενώ αν κάποιος επισκέπτης έχει νοικιάσει αυτοκίνητο, δεν θα βρει γκαράζ παρά μόνο στο 5,3% των ξενοδοχείων.

2. Το συγκοινωνιακό δίκτυο είναι μικρό (και δεν λειτουργεί πάντα)

Η Αθήνα διαθέτει 65 σταθμούς και τρεις γραμμές μετρό με συνολικό μήκος που δεν ξεπερνά τα 85 χιλιόμετρα (συμπεριλαμβανομένης της γραμμής του ΗΣΑΠ και του τμήματος Δουκίσσης Πλακεντίας – Αεροδρόμιο). Όσο κι αν μπορούμε να είμαστε περήφανοι για την καθαριότητα και τη συνέπεια του μετρό, το δίκτυο είναι πολύ μικρό συγκριτικά με άλλες μεγάλες πρωτεύουσες.

Ενδεικτικά, το μετρό της Μαδρίτης εκτείνεται σε 11 γραμμές με μήκος κοντά στα 300 χιλιόμετρα ενώ το Βερολίνο διαθέτει 170 σταθμούς και δίκτυο 151,7 χιλιομέτρων – για να μην αναφέρουμε το Λονδίνο και το Παρίσι, οι κάτοικοι των οποίων χρησιμοποιούν αχανή συστήματα με περισσότερους από 300 σταθμούς το καθένα.

Ακόμη και αυτό το μικρό δίκτυο δεν είναι πάντα διαθέσιμο: για παράδειγμα, στο πρώτο 11μηνο του 2011, μετρήθηκαν από το apergia.gr 89 ημέρες όπου τουλάχιστον ένα μέσο συγκοινωνίας είχε απεργία ή στάση εργασίας. «Πρωταθλητής» ήταν ο ΗΣΑΠ (44 ημέρες) και ακολουθούσαν τα λεωφορεία (40), τα τρόλεϊ (38) και το μετρό (32).

3. Δεν υπάρχει τρόπος να κυκλοφορήσεις το βράδυ

Το Buzzfeed επαινεί την νυχτερινή ζωή της Αθήνας- και πολύ σωστά. Μόνο που μετά τα μεσάνυχτα, οι εκατομμύρια κάτοικοι και επισκέπτες της πόλης που δεν θέλουν να χρυσοπληρώσουν τη διπλή ταρίφα του ταξί μπορούν να μετακινηθούν μόνο με τις πέντε νυχτερινές λεωφορειακές γραμμές (εξαίρεση, η λειτουργία του μετρό -όχι όμως και του ΗΣΑΠ- μέχρι τις 2 π.μ. τα βράδια της Παρασκευής και του Σαββάτου).

Τι ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες; Στο Βερολίνο λειτουργούν 59 νυχτερινές γραμμές (σε όλα τα μέσα), στη Μαδρίτη 24, στη Ρώμη 23. Ακόμη και στο -πολύ μικρότερο της Αθήνας- Βουκουρέστι, λειτουργούν όλο το βράδυ 23 διαφορετικά δρομολόγια.

4. Η Αθήνα είναι παγκόσμιος ουραγός στο πράσινο…

Πρόσφατη έρευνα του ΟΟΣΑ φέρνει την ελληνική πρωτεύουσα στη θλιβερή 4η θέση από το τέλος αναφορικά με τους χώρους πρασίνου που αντιστοιχούν σε κάθε κάτοικο. Συγκεκριμένα, σε κάθε Αθηναίο αναλογούν μόλις 0,96 τετραγωνικά μέτρα πρασίνου. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η ελάχιστη αναλογία πρασίνου στις πόλεις δεν πρέπει να είναι κάτω από 9 τετραγωνικά μέτρα/κάτοικο – με άλλα λόγια, βρισκόμαστε 10 φορές κάτω από το όριο.

5. …και πρωταθλήτρια των σκουπιδιών

Τρίτη πιο βρώμικη πόλη της Ευρώπης θεωρούν την Αθήνα οι ταξιδιώτες, σύμφωνα με δημοσκόπηση του TripAdvisor. Μόνο το Λονδίνο και το Παρίσι θεωρούνται λιγότερο καθαρές πόλεις από την ελληνική πρωτεύουσα, που μοιράζεται την τρίτη θέση με τη Ρώμη.

Εξάλλου, οι Έλληνες συνεχίζουν να παράγουν ένα τεράστιο όγκο σκουπιδιών (503 κιλά ανά κάτοικο το χρόνο), ενώ ανακυκλώνουν μόλις το 16% των απορριμμάτων (έναντι μέσου όρου 42% στην Ευρωπαϊκή Ένωση).

6. Οι κοντινές παραλίες δεν είναι και τόσο «γαλάζιες»

Το αφιέρωμα του Buzzfeed προτρέπει τους επισκέπτες να επισκεφθούν τις «δεκάδες πανέμορφες κοντινές παραλίες» της Αττικής. Αλλά, όπως έχουμε γράψει, ακόμη και βραβευμένες με τη «γαλάζια σημαία» παραλίες είναι ακατάλληλες για κολύμβηση. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του cleanbeaches.gr, 96 από τις ακτές της πρωτεύουσας δεν πληρούν τα κριτήρια για να θεωρούνται αρκετά καθαρές. Με λίγα λόγια, η κολύμβηση στις μισές σχεδόν παραλίες της Αττικής ενέχει κινδύνους υγείας.

7. Η «φθηνή» αγορά έχει βουλιάξει

Οι τιμές της αθηναϊκής αγοράς παρουσιάζονται ως μεγάλο πλεονέκτημα στο άρθρο του Buzzfeed. Αλλά ο επισκέπτης που θα έρθει περιμένοντας να βρει ένα shopping paradise, θα αντικρύσει τη θλιβερή πραγματικότητα του εμπορικού κέντρου: το 31,2% των καταστημάτων στο κέντρο παρέμενε κλειστό το Μάρτιο του 2014. Το ποσοστό είναι ιδιαίτερο υψηλό σε κεντρικούς άξονες όπως η Πανεπιστημίου (35%) και η Σταδίου (36%), ενώ σε ορισμένους δρόμους η κατάσταση είναι δραματική: στη Χαριλάου Τρικούπη τα «λουκέτα» είναι πλέον περισσότερα από τα ανοιχτά καταστήματα.

Αυτοί που πλήττονται είναι κυρίως οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Τα υποκαταστήματα των μεγάλων διεθνών αλυσίδων που αντέχουν ακόμη είναι αμφίβολο αν προσφέρουν στους επισκέπτες κάτι καινούριο ή διαφορετικό.

8. Όχι, τα νεοκλασικά που ρημάζουν δεν είναι «σικ»

Σε ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα σημεία του αφιερώματος, το Buzzfeed παρουσιάζει ως «τελειοποίηση του shabby chic (φθαρμένο σικ)» τα νεοκλασικά που ρημάζουν. Τίποτα γοητευτικό δεν υπάρχει στο καμμένο «Αττικόν» και στα δεκάδες ακόμη εγκαταλελειμμένα στην τύχη τους κτίρια μεγάλης αρχιτεκτονικής αξίας, όχι μόνο στο κέντρο, αλλά και σε πολλές ιστορικές συνοικίες (π.χ. Κυψέλη). Η πόλη πρέπει να διασώσει την κληρονομιά της – και όχι με αποσπασματικές και σπασμωδικές κινήσεις (βλέπε «Βίλα Αμαλία»).

9. Απαγορεύονται τα τασάκια αλλά επιτρέπεται το κάπνισμα

Πώς νιώθει άραγε ο ξένος επισκέπτης πηγαίνοντας στα bouzoukia ή στο six D.O.G.S. (αμφότερα προτείνονται ένθερμα από το αμερικανικό site) και διαπιστώνοντας ότι δεν μπορεί να ξεφύγει πουθενά από την κάπνα; Τη στιγμή που η απαγόρευση του καπνίσματος έχει επιβληθεί πλήρως σε ολόκληρη τη νότια Ευρώπη, εμείς ακόμη στρουθοκαμηλίζουμε. Κι ας γοητεύεται το Buzzfeed από το γεγονός ότι η Αθήνα είναι «μία πόλη χωρίς κανόνες», ο ωχαδερφισμός του Ελληνάρα καπνιστή δεν μπορεί να αποτελεί διαφήμιση για την πόλη μας.

10. Μία πόλη – «άβατο» για τα ΑμεΑ

«Ντροπή» χαρακτηρίζει την έλλειψη υποδομών για ΑμεΑ στην Αθήνα το γνωστό site τουριστικών οδηγών InYourPocket, που θεωρεί «εφιάλτη» τη διαβίωση στην πόλη όχι μόνο για τους επισκέπτες, αλλά και για τους κατοίκους με αναπηρία. Πολλές αναφορές έχουν γίνει επίσης για τις ράμπες που υπάρχουν μόνο στη θεωρία, λόγω της παράνομης στάθμευσης. Παρότι έχουν γίνει βήματα για την καλύτερη πρόσβαση σε συγκοινωνίες, μουσεία και αξιοθέατα, ελάχιστα ξενοδοχεία και εστιατόρια προσφέρουν σωστές υποδομές για ΑμεΑ. Συνολικά, η πόλη είναι ένα «άβατο» για δυνητικούς επισκέπτες με αναπηρία.

Και μόνο για αυτό το λόγο, η Αθήνα θα αργήσει πολύ να γίνει το «next big thing».