Ο υπουργός που δεν διανοείται το αυτονόητο

«Πόσες φορές μπορεί να γράψει κανείς το αυτονόητο;», αναρωτιέμαι πάντα όταν καταπιάνομαι με το συγκεκριμένο θέμα. Η απάντηση όμως δεν μπορεί παρά να είναι: «όσες χρειαστεί». Διότι, δυστυχώς, σε αυτή τη χώρα χρειάζεται ακόμη, και μάλιστα συχνά.

Σε δηλώσεις του στο Mega, ο υπουργός Δικαιοσύνης απέκλεισε το ενδεχόμενο να νομοθετηθεί από την παρούσα κυβέρνηση ο γάμος ομόφυλων ζευγαριών, ενώ αρνήθηκε να εξετάσει «υπό την πίεση του οποιουδήποτε» το ζήτημα του συμφώνου συμβίωσης.

«Δεν το συζητώ, δεν το διανοούμαι», είπε ο Χαράλαμπος Αθανασίου για τον γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου. Αυτό το είχαμε καταλάβει από καιρό, ωστόσο ενδιαφέρον παρουσιάζει η επιχειρηματολογία του υπουργού. Υποστήριξε ότι «η [ευρωπαϊκή] σύμβαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων το απαγορεύει. Όταν μιλάει για γάμο, μιλάει για άνδρα και γυναίκα».

Πράγματι, το άρθρο 12 της ΕΣΔΑ αναφέρει: «άμα τη συμπληρώσει ηλικίας γάμου, ο ανήρ και η γυνή έχουν το δικαίωμα να συνέρχωνται εις γάμον και ιδρύωσιν οικογένεια» (και στα αγγλικά: «men and women of marriageable age have the right to marry and to found a family»). Για αυτό το λόγο, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει απορρίψει προσφυγή ομόφυλου ζευγαριού κατά της Αυστρίας βάσει του άρθρου 12. Ωστόσο στην απόφασή του τόνιζε ότι «πρέπει να ληφθεί υπόψη το ιστορικό πλαίσιο στο οποίο υιοθετήθηκε η Σύμβαση. Στη δεκαετία του ’50 ως γάμος εκλαμβανόταν ξεκάθαρα η ένωση, με την παραδοσιακή έννοια, συντρόφων του αντίθετου φύλου» (Shalk and Kopf κατά Αυστρίας, 2010). Έτσι, στην ίδια απόφαση σημειωνόταν ότι η διατύπωση του άρθρου 12 δεν σημαίνει πλέον ότι «το δικαίωμα του γάμου […] πρέπει σε κάθε περίπτωση να περιορίζεται σε πρόσωπα του αντίθετου φύλου». Το Δικαστήριο ανέφερε επίσης τη «ραγδαία διαμορφούμενη ευρωπαϊκή συναίνεση στην κατεύθυνση της νομικής αναγνώρισης των ομόφυλων ζευγαριών».

Σε κάθε περίπτωση, από πουθενά δεν προκύπτει ότι «απαγορεύεται» από την ΕΣΔΑ ο γάμος ομόφυλων ζευγαριών. Ο Χ. Αθανασίου κατέφυγε σε σκόπιμη διαστρέβλωση του ευρωπαϊκού δικαίου.

Γιατί το έκανε αυτό ο υπουργός Δικαιοσύνης; Πιθανότατα ήθελε να υποστηρίξει με νομικίστικο τρόπο τις απόλυτα ανορθολογικές και οπισθοδρομικές απόψεις που εξέφρασε στη συνέχεια: «Είμαστε μια χώρα η οποία σέβεται τις παραδόσεις, σέβεται τη φύση του ανθρώπου», είπε αποκλείοντας την αναγνώριση του δικαιώματος στο γάμο σε ομόφυλα ζευγάρια. Στη συνέχεια υποστήριξε ότι ακόμη και το ζήτημα του συμφώνου συμβίωσης «πρέπει να το δούμε από θρησκευτική άποψη, από πολιτική, από κοινωνική».

Οι παραδόσεις, η «φύση του ανθρώπου» και, φυσικά, η θρησκεία: δυστυχώς για τον κ. Αθανασίου, αυτά που απομένουν όταν καταρριφθεί το υποτιθέμενο νομικό επιχείρημα δεν αρκούν για να δικαιολογήσουν τη συνεχιζόμενη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα. Βέβαια, εφησυχάζουν το βαθιά συντηρητικό ακροατήριο της κυβέρνησης. Ας παραδεχτεί ο υπουργός ότι αυτό είναι το μόνο που τον ενδιαφέρει κι ας αφήσει έξω από τη συζήτηση το ευρωπαϊκό δίκαιο – βάσει του οποίου, εξάλλου, η χώρα μας έχει ήδη καταδικαστεί από το ΕΔΑΔ για τη μη επέκταση του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια.