Ο μόνιμος πόλεμος

Γνωρίζαμε μέχρι τώρα σύντομους πολέμους και μακροχρόνιους πολέμους. Η έννοια του μόνιμου πολέμου δεν υπήρχε μέχρι τώρα στην γεωπολιτική. Όμως η αμερικανική κυβέρνηση δια του Προέδρου Ομπάμα αυτό ακριβώς αποφάσισε για την Μέση Ανατολή.

Για να είμαστε ακριβείς, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι οι γεωπολιτικές συνθήκες είναι τέτοιες που ευνοούν την ευδοκίμηση αυτού του είδους πολέμου, μέχρι τώρα ενδημικού και από τώρα και εις το εξής μόνιμου.

Από το 1980, οπότε ο Σαντάμ Χουσεΐν επιτέθηκε στο Ιράν μέχρι σήμερα, η Μέση Ανατολή βρίσκεται σε συνεχή πόλεμο του οποίου τα οποία διαλείμματα είναι γεμάτα με αιματοβαμμένες εξεγέρσεις. Τώρα ο Πρόεδρος Ομπάμα παγιώνει αυτή την κατάσταση ζητώντας από το Κογκρέσο εξουσιοδότηση για χρήση στρατιωτικών δυνάμεων εναντίον του Ισλαμικού Κράτους για τρία χρόνια.

Ακόμη και αν θεωρήσουμε ότι οι βόμβες που ρίχνουν από αέρος οι αμερικανικές δυνάμεις στο Ισλαμικό Κράτος είναι απλώς προθέρμανση, δεν είναι πολύ κατανοητό τι την χρειάζεται, αφού το Κογκρέσο το 2001 είχε εξουσιοδοτήσει κάθε Πρόεδρο με μια εξουσιοδότηση-σκούπα, η οποία περίπου γράφει ότι μπορεί να επιτίθεται σε όποιους  θεωρεί εχθρούς της Αμερικής.

Ο πραγματικός λόγος είναι ότι ο Πρόεδρος Ομπάμα χρειάζεται πολιτική και κυρίως επικοινωνιακή κάλυψη για να εμπλέξει χερσαίες δυνάμεις των ΗΠΑ σε μεγάλη κλίμακα στο Ιράκ- αυτός που έβγαζε πύρινους λόγους εναντίον του πολέμου του Κόλπου.

Όπως έχει πει ο Στρατηγός Ντε Γκωλ: «οι δηλώσεις των πολιτικών δεσμεύουν αυτούς που τις πιστεύουν». Με τις υπάρχουσες εξουσιοδοτήσεις ο εκάστοτε Πρόεδρος των ΗΠΑ μπορεί να πολεμήσει εναντίον και των Ελβετών και των Λαπώνων εάν έτσι αποφασίσει.

Ο πόλεμος βέβαια δεν γίνεται γιατί έτσι θέλει ο Πρόεδρος. Γίνεται για δυο λόγους:

Ο πρώτος και κύριος λόγος είναι ότι η περιοχή έχει την μεγαλύτερη συγκέντρωση πετρελαϊκού πλούτου όλου του πλανήτη.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η περιοχή είναι γεμάτη από αντιμαχόμενες δυνάμεις που όμως καμία δεν είναι αρκετά ισχυρή για να επιβληθεί στις άλλες και έτσι υπάρχει ευδόκιμο έδαφος για να ασκηθεί αμερικανική επικυριαρχία.

Η τοπική διαμάχη γίνεται μεταξύ σουνιτών και σιιτών ή σαφέστερα μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν και των συμμάχων τους. Το Ιράν τελευταία είχε μεγάλες επιτυχίες. Πέραν της διατήρησης του Άσαντ στην εξουσία, η νίκη των Κούρδων στο Κομπανί που επεκτείνεται τώρα και στα γύρω χωριά είναι πολιτικά νίκη του Ιράν.

Η πιστοποίηση των ενόπλων δυνάμεων του Ιράκ που είναι πλέον σχεδόν υπό ιρανική διοίκηση είναι άλλη μια μεγάλη επιτυχία, η μεγαλύτερη όμως επιτυχία του Ιράν είναι στην Υεμένη. Στις 22 Ιανουαρίου, η υποστηριζόμενη από την Σαουδική Αραβία κυβέρνηση Mansour Hadi έπεσε και οι Χούτι αντάρτες υποστηριζόμενοι από το Ιράν κατέλαβαν την εξουσία.

Δεδομένου ότι οι Χούτι είναι πληθυσμιακά συγκεντρωμένοι στα σύνορα της Υεμένης με την Σαουδική Αραβία, το Ιράν πρέπει να είναι ενθουσιασμένο που η Υεμένη μεταφέρθηκε ουσιαστικά στην δίκη του σφαίρα επιρροής από αυτήν της Σαουδικής Αραβίας, στην οποία ανήκε από το 1930.

Έτσι το Ιράν διαθέτει πλέον το καθεστώς Άσαντ στην Συρία, την Χεζμπολάχ στον Λίβανο, το σιιτικό Ιράκ, την Υεμένη και έχει ερείσματα στην σιιτική περιοχή της Σαουδικής Αραβίας, όπου βρίσκονται τα περισσότερα πετρέλαια, καθώς και στο Μπαχρέιν, το οποίο κρατά με την βία η Σαουδική Αραβία. Με αυτά τα γεωπολιτικά πλεονεκτήματα είναι βέβαιο ότι το Ιράν εξελίσσεται σε διακεκριμένο συνομιλητή των ΗΠΑ .

Αν θεωρήσουμε, όπως και ήταν αρχικά, το Ισλαμικό Κράτος ως την σουνιτική πολεμική έκφραση της Σαουδικής Αραβίας, τότε πρέπει να συμπεράνουμε ότι ο Πρόεδρος Ομπάμα κατά κάποιο τρόπο αλλάζει στρατόπεδο.

Η ομαλοποίηση των σχέσεων ΗΠΑ – Ιράν δεν θα αργήσει. Όμως τι είναι αυτό που κάνει τους Αμερικανούς να χαλαρώσουν έστω και λίγο τον σαουδαραβικό τους εναγκαλισμό;

Ο πρώτος λόγος είναι μια καθυστερημένη κατανόηση και καθομολόγηση, ότι η Σαουδική Αραβία διαμορφώνει τις συνθήκες της περιοχής, όχι κατ’ ανάγκη πάντοτε σύμφωνα με τις απαιτήσεις του πολιτικού συμφέροντος των ΗΠΑ .

Ο δεύτερος λόγος είναι η αναγνώριση ότι οι διάφορες ισλαμικές τρομοκρατικές ομάδες έχουν τις ρίζες τους και τις πηγές χρηματοδότησης τους στην Σαουδική Αραβία, χωρίς να εξαιρείται η Αλ Κάιντα.

Η γνώση αυτή δεν είναι καινούργια. Όμως ο σφιχτός εναγκαλισμός ΗΠΑ – Σαουδικής Αραβίας κάλυπτε για μακρύ χρονικό διάστημα την γνώση αυτή, γιατί τα συμφέροντα είναι τεράστια και η γεωπολιτική επέβαλε στις ΗΠΑ να το υφίστανται και να αποφεύγουν να θέσουν θέματα σε ένα βασίλειο που έχει τις δικές του, καλά κρυμμένες, τεράστιες εσωτερικές θρησκευτικές εντάσεις και προστριβές, όχι μόνο μεταξύ σουνιτών και σιιτών, αλλά και με τις διαφορετικής εντάσεως και φανατισμού ερμηνείες του σουνιτικού Ουαχαμπιτισμού.

Το άνοιγμα που έκανε το Ιράν στις ΗΠΑ ήταν πολύ ελκυστικό για να αγνοηθεί. Το Ιράν μπορεί να αποφέρει τεράστια πετρελαϊκά κέρδη, πολύ περισσότερα από την Σαουδική Αραβία, της οποίας οι εξαγωγές θα αρχίσουν να φθίνουν την επόμενη δεκαετία. Περισσότερο από αυτό, και ανεξάρτητα από τα κενά οπλισμού που έχει, το Ιράν είναι στρατιωτικά πολύ ισχυρότερο από την Σαουδική Αραβία και πολιτικά πιο ικανό, αφού με τον έλεγχο των χωρών και φυλών που περιγράψαμε πιο πάνω, έχει ουσιαστικά περικυκλώσει την Σαουδική Αραβία.

Σε ένα τρίγωνο όπου οι μεγάλοι παίκτες είναι τρεις -το Ιράν, η Σαουδική Αραβία και η Τουρκία- οι ΗΠΑ δεν μπορούν να αγνοήσουν το μείγμα πολιτικοστρατωτικής ισχύος και οικονομικού κέρδους το οποίο τους προσφέρει το Ιράν, το οποίο καίτοι μόνο και αβοήθητο κυριαρχεί τώρα στον Κόλπο.

Οι ΗΠΑ θέλουν οπωσδήποτε να ομαλοποιηθούν οι σχέσεις μαζί του, πράγμα που θα τους επιτρέψει να εξισορροπήσουν το παιχνίδι και να ασκήσουν ευκολότερα επικυριαρχία στην περιοχή.

Ήδη οι Χούτι στην Υεμένη στρέφονται κατά της Αλ Κάιντα προς μεγάλη ικανοποίηση των αμερικανικών υπηρεσιών. Ακόμη περισσότερο από αυτό, είναι εμφανής η στροφή της αμερικανικής πολιτικής στην περιοχή. Το Ισλαμικό Κράτος, εκτός από τα έσοδα που έχει τώρα ως κατακτητής και δυνάστης, αναπτύχθηκε χρηματοδοτούμενο από την Σαουδική Αραβία και το Κατάρ, με τουλάχιστον την ευμενή ανοχή των ΗΠΑ και την συνέργεια της Τουρκίας- ανεξάρτητα αν τώρα μεταλλάχθηκε και ανεξαρτητοποιήθηκε. Ακόμη όμως δέχεται εμβάσματα από τα ίδια κράτη του Κόλπου.

Ζητώντας την έγκριση του Κογκρέσου να κηρύξει τον πόλεμο εναντίον του Ισλαμικού Κράτους με στρατό ξηράς, ο Πρόεδρος Ομπάμα ουσιαστικά επιτίθεται στο δημιούργημα της Σαουδικής Αραβίας και συμμαχεί, επί του παρόντος ατύπως, με τους εχθρούς της που στηρίζονται από το Ιράν.

Η Σαουδική Αραβία δεν έχει επιλογές γιατί είναι μόνη της και χωρίς την αμερικανική στήριξη μπορεί εύκολα να διαλυθεί σε διαφορά κρατίδια όπως αναφέρουν πολλά σχετικά σενάρια που έχουν δει το φως.

Έτσι για την αμερικανική πολιτική, ο Άσαντ δεν είναι πλέον τόσο απεχθής όσο ήταν, το ιρανικό ιερατείο είναι τώρα αξιόπιστοι συνομιλητές και οι Χούτι της Υεμένης είναι οι καλύτεροι εξολοθρευτές της Αλ Κάιντα.

Οι πενήντα αποχρώσεις του γκρι της αμερικανικής πολιτικής στην Μέση Ανατολή έχουν μια μονόχρωμη αλλά καλειδοσκοπική σύνθεση φίλων και εχθρών.

Χθεσινός μέγας εχθρός, σημερινός μικρός εχθρός, αυριανός κατ’ ανάγκη σύμμαχος, μεθαυριανός φίλος. Η ένταση φίλου και εχθρού αλλάζει από το λευκό στο μαύρο αλλά σταδιακά με αποχρώσεις.

Εικάζεται ότι κάπου στις ΗΠΑ πρέπει να υπάρχει ένα master plan για όλα αυτά, το οποίο να κατανέμει στον χώρο και τον χρόνο φίλους και εχθρούς.

Υπάρχει βέβαια και ο κοινός παρονομαστής, το πετρέλαιο.

* Περισσότερα άρθρα στο www.kassandros.gr