Το σουλτανικό σύνδρομο

Οι μεγάλοι δικτάτορες έχουν γίνει αντικείμενο βαθιών και εκτεταμένων μελετών από ψυχαναλυτές και επιστήμονες ανάλυσης συμπεριφοράς.

Παρακολουθώντας τέτοια πρότυπα όπως ο Χίτλερ και ο Στάλιν, έχουν καταλήξει ότι υπάρχουν τέσσερα βασικά στάδια στην διάρκεια της δικτατορίας τους.

Το πρώτο στάδιο είναι ο αγώνας για την κατάληψη της Εξουσίας, κατά τον οποίον συμμαχούν με οποιονδήποτε βοηθά τον στόχο τους.

Το δεύτερο στάδιο μετά την κατάκτηση της Εξουσίας είναι η επιβολή αντιδημοκρατικών μέσων και ο έλεγχος και η απάλειψη αντιπάλων που είναι εκτός της ιδεολογίας τους.

Το τρίτο στάδιο είναι η απάλειψη οπουδήποτε συνοδοιπόρου που έχει ή μπορεί να έχει οποιαδήποτε δυνατότητα αμφισβήτησης της εξουσίας τους εντός της παράταξης τους. Τέτοιο παράδειγμα είναι “η νύχτα των μεγάλων μαχαιριών”, όταν ο Χίτλερ έσφαξε τον Ρομ και την ομάδα του, οι οποίοι, παρ’ όλο που ήταν μέχρι τότε πιστοί του, είχαν συγκεντρώσει αρκετή δύναμη. Άλλο παράδειγμα είναι οι δίκες και οι εκτελέσεις προπολεμικά από τον Στάλιν των Καμένεφ, Ζινόβιεφ και Στρατάρχη Τουχατσέφσκι. Υπενθυμίζεται ότι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, με την ανακήρυξη του νέου Σουλτάνου, φονεύονταν αυτομάτως όλα τα αδέρφια του.

Το τρίτο στάδιο είναι το στάδιο της απόλυτης προσωπικής Εξουσίας με απολύτως ελεγχόμενα τα ΜΜΕ και όλες τις Αρχές του Κράτους.

Το τέταρτο στάδιο είναι το στάδιο της μεγαλομανούς παράνοιας όπου ο δικτάτoρaw βλέπει παντού εχθρούς και κάνει τα μεγάλα λάθη που φέρνουν την καταστροφή.

Ο Ερντογάν μέχρι τώρα ακολουθεί την ίδια συμπεριφορά.

Στηρίχθηκε σε όλους τους Σουνίτες αλλά και άλλους Ισλαμιστές για την ανάληψη της εξουσίας. Κατόπιν στράφηκε εναντίον του ισχυροτέρου δυνητικά αντιπάλου του, του Ιεροδιδασκάλου Γκιουλέν και της οργάνωσής του, τους οποίους απάλειψε από τα εσωτερικά της Τουρκίας. Μετέπειτα εστράφη εναντίον του Προέδρου Γκιουλ, τον οποίο επίσης απάλειψε από το κόμμα ΑΚΡ. Τώρα, προσπαθεί να ισλαμοποιήσει και τον Στρατό πιέζοντας να γίνονται δεκτοί και απόφοιτοι Ιεροδιδασκαλίων (ιμάμ-χατίπ) στις μέχρι σήμερα αυστηρά κοσμικές τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις.

Η καθοριστική στροφή όμως έγινε τώρα με την αποπομπή Νταβούτογλου. Αυτός αναρριχήθηκε στο ΑΚΡ μέσω του Γκιουλ, ο οποίος υπήρξε ο μέντορας του. Όταν ο Ερντογάν έδιωξε τον Γκιουλ, ο Νταβούτογλου παράτησε τον Γκιουλ για το όραμα εξουσίας.

Έκανε ένα λάθος. Πίστεψε ότι ήταν πράγματι ο πρωθυπουργός, εκλεγμένος από τον λαό, ενώ ο Ερντογάν τον θεωρούσε το όργανο που θα εισηγείτο να δοθούν όλες οι εξουσίες στον ίδιο.

Ο Νταβούτογλου με τις διεθνείς του επιτυχίες, όπως πρόσφατα με το προσφυγικό στην Ευρώπη και το γεγονός ότι σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών και τις Ένοπλες Δυνάμεις συγκρατούσε και εκλογίκευε την τάση του Ερντογάν για ακραίες δράσεις, νόμισε ότι μπορούσε να τον ελέγξει.

Ο Ερντογάν τον καθαίρεσε μέσα σε μία εβδομάδα, δείχνοντας έτσι ποιός είναι το πραγματικό αφεντικό στο ΑΚΡ και στην Τουρκία, ανεξάρτητα από τους ορισμούς του Συντάγματος.

Ένας πολύ έμπειρος αναλυτής γεωπολιτικής είπε για αυτό: “σε ένα νευρικό αυτοκίνητο αφαιρέθηκαν τα φρένα”.

Τώρα ο Ερντογάν θα διορίσει ένα υποχείριο του για πρωθυπουργό και θα στοχεύσει και στην συνταγματική συγκέντρωση στο πρόσωπο του όλων των εξουσιών πού ήδη έχει ντε φάκτο.

Είναι πλέον ορατό ότι ο Ερντογάν εισέρχεται στο τέταρτο στάδιο της εξέλιξης ενός δικτάτορα, αυτό της παν-κυριαρχίας.

Ήδη διόρισε τον Chetinkaya που είναι κοινωνικός επιστήμονας με ισλαμικές ρίζες ως Διοικητή της Τράπεζας της Τουρκίας, διότι δεν εγκρίνει την ορθόδοξη πολιτική των προηγουμένων για υψηλά επιτόκια και χαμηλό πληθωρισμό, θεωρεί δε ότι τα υψηλά επιτόκια είναι “προδοσία”.

Τα αποτελέσματα έχουν ήδη αρχίσει να φαίνονται. Η τουρκική λίρα υποτιμάται στις διεθνείς χρηματαγορές, το χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης πέφτει πολύ, οι επενδυτές φεύγουν, ο τουρισμός πέφτει και υπάρχει ήδη διπλάσιος αριθμός χρεοκοπιών μεγάλων εταιρειών φέτος από πέρυσι- και μάλιστα με αυξητική τάση. Αρχίζουν να φαίνονται τα εύθραυστα σημεία της τουρκικής οικονομίας.

Στην εξωτερική του πολιτική, ο Ερντογάν προσπαθεί ακόμη για παρουσία του στη Μοσούλη του Ιράκ και για παρεμβατισμό στην Συρία, επωφελούμενος από την ανοχή των Αμερικανών, που παρ’ ότι τον αντιπαθούν δεν θέλουν τώρα ρήξη μαζί του.

Ταυτόχρονα έχει αρχίσει νέους εκβιασμούς πρός την Ευρώπη με όπλο του το προσφυγικό, που φοβίζει πολύ την Ευρώπη και ήδη της έχει στοιχίσει μέρος της συνοχής της. Ο εκβιασμός ήταν πάντα το προτιμώμενο όπλο των δικτατόρων.

Εκεί που η πολιτική του αλλάζει επικίνδυνα είναι στο Αιγαίο. Η εντατικοποίηση των διεκδικήσεων ελληνικών βραχονησίδων από την Τουρκία, οι αεροπορικές παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου από τουρκικά μαχητικά πού ενώ είχαν μέσο όρο τις 600 ετησίως, φέτος έχουν ήδη φτάσει τις 2500, η γενική πολιτική της Τουρκίας απέναντι στην Ελλάδα την οποία απειλεί με νέο τσουνάμι προσφύγων, δείχνουν ότι τα πράγματα αλλάζουν προς το χειρότερο.

Ενδεικτικό του αναμενόμενου κλίματος είναι η τοποθέτηση του κ. G. Pyatt, ως νέου Πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα. Ο κ. Pyatt ήταν μέχρι τώρα πρέσβης των ΗΠΑ στην Ουκρανία, καθ’ όλη την περίοδο των δραματικών γεγονότων εκεί και είναι πολύ έμπειρος. Τοποθετήθηκε εδώ με κατ’ ευθείαν απόφαση των κκ. Ομπάμα και Κέρι. Φαίνεται ότι προβλέπονται περίοδοι αναταραχών.

Η ψυχραιμία είναι απαραίτητη. Όπως και η προετοιμασία.

Το πιο επικίνδυνο στάδιο της δικτατορίας είναι το τελευταίο.

* Περισσότερα άρθρα στο www.kassandros.gr