Εκλογές «παρωδίες» του 21ου αιώνα

Εκλογές με το στρατό στους δρόμους, με την αντιπολίτευση να απέχει, να διώκεται ή απλά να μην υπάρχει: η Βόρεια Κορέα – όπου ο Κιμ Γιονγκ Ουν συγκέντρωσε πρόσφατα το 100% των ψήφων στην εκλογική του περιφέρεια – δεν είναι η μόνη χώρα όπου οι εκλογές θυμίζουν «παρωδία».

Πριν λίγες μέρες διεξήχθησαν οι πρώτες εκλογές για την ανάδειξη των μελών της Λαϊκής Εθνοσυνέλευσης  στη Βόρεια Κορέα, από τότε που ανέλαβε ο Κιμ Γιονγκ Ουν μετά το θάνατο του πατέρα του Κιμ Γιονγκ Ιλ το 2011. Σύμφωνα με τα επίσημα βορειοκορεάτικα μέσα ενημέρωσης ο νεαρός ηγέτης, συγκέντρωσε το 100% των ψήφων στην εκλογική του περιφέρεια,  στο όρος Paekdu, που θεωρείται και γενέτειρα των Κιμ.

Μπορεί να έγιναν εκλογές, αλλά ήταν μονοκομματικές και δεν υπήρχε και άλλος υποψήφιος εκτός από τον Κιμ Γιονγκ Ουν. Οι ψηφοφόροι, λοιπόν, είχαν να διαλέξουν ανάμεσα στο «ναι» και το «όχι». Βέβαια, λαμβάνοντας υπόψη τη συνήθη πρακτική εναντίον των προδοτών και αντιφρονούντων που είναι φυλάκιση ή ακόμη και θάνατος, ποιος θα μπορούσε να αμφισβητήσει την κυριαρχία του Βορειοκορεάτη ηγέτη; Μάλιστα, μετά την εκτέλεση ακόμη και του θείου του, Γιανγκ Σονγκ-Τάεκ, για προδοσία ενάντια στο καθεστώς, λίγοι θα μπορούσαν να πάνε κόντρα στον παντοδύναμο και αυταρχικό Κιμ Γιονγκ Ουν.

Οι πρόσφατες εκλογές στη Βόρεια Κορέα δεν είναι οι μοναδικές που έχουν αποδειχθεί «παρωδίες», είτε λόγω έλλειψης άλλων κομμάτων ή υποψηφίων, είτε λόγω αντιδημοκρατικών και αυταρχικών μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν, είτε βίαιων γεγονότων που στιγμάτισαν τη διαδικασία. Ο Βάτραχος θυμάται τρία πρόσφατα παραδείγματα εκλογών που έδωσαν την εντύπωση ότι μόνο δημοκρατικές διαδικασίες δεν ακολουθήθηκαν.

Μπαγκλαντές 2014

Στις 5 Ιανουαρίου οι γενικές εκλογές που διεξήχθησαν στο Μπαγκλαντές έβγαλαν νικητή για άλλη μία φορά το κυβερνόν κόμμα της Sheikh Hasina, Awami League. Το πλαίσιο μέσα στο οποίο όμως έγιναν οι συγκεκριμένες εκλογές δεν μπορεί να εγγυηθεί τη δημοκρατικότητα τους.  Σύμφωνα με το σύνταγμα του Μπαγκλαντές , πρέπει να γίνουν εκλογές σε διάστημα 90 ημερών πριν τη λήξη της πενταετούς θητείας της βουλής. Σε αυτή την περίπτωση έπρεπε να γίνουν από τις 26 Οκτωβρίου 2013 έως τις 24 Ιανουαρίου 2014. Το Εθνικιστικό Κόμμα του Μπανγκλαντές (Bangladesh Nationalist Party) και ο συνασπισμός του με 18 αντιπολιτευτικά κόμματα, του οποίου ηγείται η Khaleda Zia, ζήτησαν να υπάρξει μια ουδέτερη υπηρεσιακή κυβέρνηση 90 ημερών ώστε να οργανώσει αυτή τις εκλογές, αντί της κυβέρνησης της Awami League. Η Hasina αρνήθηκε και έτσι ξεκίνησαν από την αντιπολίτευση διαμαρτυρίες στους δρόμους του Μπαγκλαντές, στις οποίες υπήρξαν και νεκροί.

Μετά την απόρριψη αυτού του αιτήματος, η αντιπολίτευση αποφάσισε να απέχει από τη διαδικασία των εκλογών με αποτέλεσμα τη νίκη της Awami League. Οι 154 από τις 300 θέσεις του κοινοβουλίου έμειναν άδειες  και στη συνέχεια μοιράστηκαν στα κόμματα που συμμετείχαν στις εκλογές. Οι διαμαρτυρίες και οι συγκρούσεις στους δρόμους συνεχίστηκαν και υπήρξαν και επιθέσεις σε εκλογικά κέντρα. Την ημέρα των εκλογών σκοτώθηκαν περίπου 20 άνθρωποι.

Μιανμάρ 2010

Μετά από 20 χρόνια δικτατορικού καθεστώτος, τον Νοέμβριο του 2010 διεξήχθησαν στη Βιρμανία (ή Μιανμάρ) οι πρώτες εκλογές, οι οποίες όμως κατέληξαν σε μια «παρωδία», αφού τα πάντα ελέγχονταν από το στρατιωτικό καθεστώς. Οι εκλογές αυτές ήταν το πέμπτο βήμα του λεγόμενου «δρόμου προς τη δημοκρατία» που είχε προταθεί από το Κρατικό Συμβούλιο Ειρήνης και Δημοκρατίας (State Peace and Development Council, SPDC) το 2003.

Το αντιπολιτευτικό κόμμα της Aung San Suu Kyi,  Εθνική Ένωση για τη Δημοκρατία (National League for Democracy, NLD) ζήτησε κάποιες τροποποιήσεις του συντάγματος έτσι ώστε να μειωθεί ο έλεγχος των εκλογών από τις στρατιωτικές δυνάμεις  και να απελευθερωθούν οι πολιτικοί κρατούμενοι της χώρας, ανάμεσά τους και η Suu Kyi. Αν και υπήρξαν κάποιες εγγυήσεις για την απελευθέρωση της Suu Kyi πριν τη διεξαγωγή των εκλογών, αυτό δεν έγινε ποτέ – αντίθετα το στρατιωτικό καθεστώς θέλησε να εμποδίσει την κάθοδό της στις εκλογές μέσα από διαφόρους εκλογικούς νόμους. Κάποιοι από αυτούς προέβλεπαν ότι πολίτες που έχουν παντρευτεί υπηκόους τρίτων χωρών θα αποκλείονται από την προεδρεία της χώρας, όπως και αυτοί που εκτίουν ποινή φυλάκισης. Επιπλέον, τα μέλη της εκλογικής επιτροπής θα ορίζονταν εξ ολοκλήρου από την στρατιωτική κυβέρνηση, που θα είχε έτσι τον απόλυτο έλεγχο της διαδικασίας των εκλογών. Μέσα σε αυτό το κλίμα το κόμμα της Suu Kyi  απείχε από την εκλογική διαδικασία και το στρατιωτικό κόμμα Union Solidarity and Development Party ανακηρύχθηκε νικητής των εκλογών με ποσοστό κοντά στο 75-80%.

Αφγανιστάν 2009

Τον Αύγουστο του 2009 πραγματοποιήθηκαν οι δεύτερες προεδρικές εκλογές με το σημερινό ισχύον σύνταγμα του Αφγανιστάν.  Το σύνταγμα προέβλεπε ότι οι εκλογές πρέπει να γίνουν σε διάστημα 60 ημερών πριν τη λήξη της θητείας του προηγούμενου προέδρου Hamid Karzai, δηλαδή μέχρι τον Ιούλιο του 2009. Παρ’ όλα αυτά οι εκλογές προκηρύχτηκαν για τις 20 Αυγούστου του 2009 και ο Karzai κατηγορήθηκε για προσπάθεια επέκτασης της δύναμής του μέχρι τη διενέργεια των εκλογών.

Οι εκλογές έγιναν αλλά η αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην καταμέτρηση και δημοσίευση των αποτελεσμάτων δημιούργησε έντονη ανησυχία στον υποψήφιο του Ενιαίου Εθνικού Μετώπου (United National Front) και αντίπαλο του Karzai, Abdullah Abdullah και υποψίες για προσπάθεια νοθείας. Κάτω από την πίεση των αμερικανικών δυνάμεων, ανακοινώθηκε δεύτερος γύρος εκλογών για τις 7 Νοεμβρίου του 2009. Έξι μέρες πριν τις εκλογές, ο Abdullah ανακοίνωσε ότι θα απέχει από το δεύτερο γύρο, καθώς δεν υπήρξαν αλλαγές στην εκλογική επιτροπή όπως είχε ζητήσει. Έτσι, την επόμενη μέρα, η εκλογική επιτροπή ακύρωσε τον δεύτερο γύρο των εκλογών και ανακήρυξε τον Hamid Karzai Πρόεδρο του Αφγανιστάν για 5 ακόμη χρόνια.