Η ιστορία στον ενεστώτα χρόνο

Έχουμε σπάνια την δυνατότητα να παρακολουθήσουμε την Ιστορία στη γένεσή της. Συνήθως συμβαίνουν γεγονότα που, όταν συμβαίνουν, αξιολογούνται χαμηλότερα από την αξία τους ή ακόμη περνούν απαρατήρητα μέχρις ότου ο ιστορικός του μέλλοντος τα αναδείξει ως κομβικά στην ιστορία της εποχής τους.

Όταν δολοφονήθηκε ο Αρχιδούκας στο Σαράγιεβο, η κυβερνώσα ελίτ της Ευρώπης πήγε διακοπές.

Όταν ο Τσάμπερλαιν γύρισε από το Μόναχο, ένα αίσθημα ανακούφισης και “ειρήνης στην εποχή μας” διαπέρασε την Ευρώπη.

Λίγοι ξέρουν ότι τα αμερικάνικα στρατεύματα στο Βιετνάμ τα έστειλε ο ειρηνόφιλος Πρόεδρος Κένεντι.

Όταν τα ελληνικά στρατεύματα αποβιβάζονταν στη Σμύρνη το 1919, κανείς δεν φανταζόταν την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922.

Όταν ο Μιλόσεβιτς το 1990 ακύρωνε τις ψήφους της Σλοβενίας και Κροατίας στο 14ο Συνέδριο, ουδείς ανέμενε το λουτρό αίματος και την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας που ακολούθησε.

Όσοι όμως έχουν μελετήσει την ιστορία εις βάθος, γνωρίζουν ότι υπάρχουν μερικά χαρακτηριστικά στα γεγονότα που αποτελούν ιστορικά σημεία καμπής. Τα γεγονότα αυτά, συνήθως όχι μεγάλα, είναι μεταβατικά από μια προηγούμενη κατάσταση σε μια επόμενη που είναι διαφορετική.

Από τον Πελοποννησιακό Πόλεμο μέχρι την κρίση της Κούβας έχουν παρατηρηθεί γεγονότα που άλλαξαν την πορεία του κόσμου, τα οποία συνήθως διαταράσσουν την ειρήνη και με την εμφάνιση τους γίνεται μετάβαση από μια κατάσταση σχετικής ηρεμίας σε κάποια άλλη, συνήθως σημαντικά βιαιότερη της προηγούμενης.

Ένα τέτοιο γεγονός είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε να εξελίσσεται ζωντανά στο Κίεβο στις 22 Φεβρουαρίου 2014. Η Ουκρανία ήταν το τελευταίο οχυρό προς κατάκτηση από τη Δύση και το τελευταίο οχυρό προς υπεράσπιση πριν την Μόσχα για την Ρωσία. Στις 22 Φεβρουαρίου συμφωνήθηκε μεταξύ ΗΠΑ, Ευρώπης, Ρωσίας και των τοπικών ουκρανικών παραγόντων μια λύση που με τη μεταβατική κυβέρνηση που έγινε αποδεκτή από όλους, η ταλαίπωρη Ουκρανία είχε την ελπίδα να παραμείνει κάπως ενωμένη και κάπως ειρηνική.

Η συμφωνία αυτή ανετράπη το ίδιο βράδυ από τις ριπές που έριξαν οι οργανωμένες δεξιές ομάδες, το αίμα που κύλησε και από την παρέμβαση των ΗΠΑ, όπως τώρα γνωρίζουμε, και την κυβέρνηση της Ουκρανίας ανέλαβαν ένας βαπτιστής πάστορας και ένας σαϊεντολόγος, αποκλειομένου ακόμη και του επίλεκτου των Γερμανών. Η κυβέρνηση αυτή, εξόφθαλμα μονόπλευρη σε μια ανομοιογενή από ιδρύσεως χώρα ήταν βέβαιο ότι θα ήταν η αρχή του διχασμού.

Οι κινήσεις κατόπιν ήσαν αυτόματες.

Η Ρωσία δεν μπορούσε να διακινδυνεύσει απώλεια της Βάσης της Σεβαστούπολης, που ουσιαστικά θα σήμαινε απώλεια του ελέγχου του Ευξείνου Πόντου, ούτε μπορούσε να δεχθεί το ΝΑΤΟ σε απόσταση 150 χιλιομέτρων από τη Μόσχα. Η κατάληψη της Κριμαίας δεν μπορούσε να θεωρηθεί από τη Δύση παρά αυτό που ήταν: βίαιη αλλαγή συνόρων.

Το ΝΑΤΟ δεν μπορούσε παρά να ενεργοποιηθεί, βλέποντας την χρυσή ευκαιρία να αποφύγει το θάνατό του εκ γήρατος λόγω μακροχρόνιας ειρήνης.

Οι βαλτικές χώρες δεν μπορούσαν να μην φοβηθούν, έχοντας υποστεί την σοβιετική κατοχή στο πρόσφατο παρελθόν τους.

Στην Πολωνία δεν μπορούσαν παρά να ανάψουν τα αντί-Ρωσικά ανακλαστικά που δεν ήταν εξάλλου πολύ κάτω από την επιφάνεια.

Η Γερμανία έπρεπε κατ’ ανάγκη να συνταχθεί με τις ΗΠΑ πολιτικά, προσπαθώντας ταυτόχρονα να περισώσει όσο γίνεται τα οικονομικά της συμφέροντα που υπόκεινται σε ζημιές.

Η θλιβερή Γαλλία του Ολάντ δεν μπορούσε παρά να αρπάξει την ευκαιρία που νόμισε ότι βρήκε, να βγει και αυτή στη διεθνή σκηνή, ξεπερνώντας για μια φορά τη Γερμανία.

Η αυτονόμηση των ανατολικών περιφερειών με ρωσική ενθάρρυνση ήταν επόμενη, μετά την φανατικά αντί-Ρωσική στάση του Κιέβου. Η φωτιά άναψε σταδιακά όπως αναμενόταν στο Σταβιάνσκ, στο Ντόνετσκ, στο Χάρκοβ, στη Μαριούπολη και στην Οδησσό, κάνοντας ανεπίστροφο τον εθνικό διχασμό ο οποίος συντηρείται με χαμηλής έντασης ασύμμετρο πόλεμο.

Ο διχασμός είναι ανεπίστροφος γιατί στις 25 Μαΐου η δυτική Ουκρανία θα ψηφίζει για κυβέρνηση και η ανατολική για αυτονομία, όπως έχει ήδη πράξει. Πως μπορούν να συνυπάρξουν οι δυο ξεχωριστές πλέον περιοχές;

Ο εμφύλιος είναι πλέον προφανής. Δεν έγινε τώρα προφανής. Ήταν προφανής την νύχτα που καταργήθηκε και το φύλο συκής της Δημοκρατίας της Ουκρανίας με την κατάργηση της οικουμενικής κυβέρνησης εν τη γενέσει της. Τα γεγονότα που ακολούθησαν θα μπορούσε να τα προδιαγράψει δευτεροετής φοιτητής των Πολιτικών Επιστημών.

Αυτά συνιστούν ιστορία στον ενεστώτα χρόνο.

Παρ’ όλη την παρούσα αυτοσυγκράτηση στις επιλογές της Ρωσίας, που είναι ο ελιγμός Πούτιν όπως και στη Συρία, εισερχόμαστε σε μια νλεα μακρά περίοδο αστάθειας που στα επόμενα λίγα χρόνια θα χειροτερέψει.

Κάσσανδρος

* Περισσότερα άρθρα στο www.kassandros.gr