Κ. Κυρμιζή – Ν. Γρηγοριάδης: «Κάθε τι ευρείας αποδοχής πρέπει να το βλέπουμε ύποπτα»

Μετά από χρόνια μουσικής συνεργασίας και συντροφικότητας, η Κατερίνα Κυρμιζή και ο Νίκος Γρηγοριάδης επιστρέφουν ύστερα από έξι χρόνια με τη δεύτερη κοινή τους δισκογραφική δουλειά με τίτλο «Λάρβα» και μιλούν στο Βάτραχο με άποψη και δυναμικότητα, για τα λειψά κομμάτια τύχης που παίρνει ο καθένας στη ζωή, για δεύτερες ευκαιρίες και αγώνες που αξίζει να παίρνει και οφείλει να δώσει κανείς αντίστοιχα και για «θεούς» των δρόμων .

Παρά τη διακριτική παρουσία τους στο χώρο της ελληνικής μουσικής σκηνής, είναι από τους καλλιτέχνες που αγαπάμε και σεβόμαστε, ακριβώς γιατί κάθε φορά που η σιωπή τους σπα, μουσικά ή σε συνεντεύξεις, δε διστάζουν να πουν τα πράγματα που σκέφτονται και νιώθουν με το όνομά τους.

Μιλώντας για τη σημασία της «Λάρβας» στη μουσική τους αλλά και τις συνθήκες που οδήγησαν σε αυτήν την ονομασία, ο Νίκος Γρηγοριάδης λέει πως «τα τραγούδια αυτού του δίσκου είναι παιδιά της κρίσης. Ο καλλιτέχνης είναι χρεωμένος από τη μοίρα του, σαν ευαίσθητος δέκτης να λαμβάνει τα ανείπωτα αισθήματα και να τα μεταφράζει ανάλογα με την ικανότητα και τη δεξιοσύνη του. Σύσσωμη η ελληνική κοινωνία, βιασμένη από τη κοινωνική, πολιτική και πολιτισμική κρίση, ωθήθηκε προς μια μετάβαση αναγκαστικά. Όμως τι μένει σταθερό; Ο άνθρωπος μονίμως αλλάζει θέλει δε θέλει, τίποτα δε μένει στάσιμο ακόμα κι αν φαινομενικά βρίσκεται σε παύση. Είναι νομοτέλεια η αλλαγή και το συνειδητοποιείς, καλώς ή κακώς, αφού σου συμβεί».

Ένα από τα χαρακτηριστικά που μπορεί να αναγνωρίσει κανείς σε αυτό το καλλιτεχνικό δίδυμο είναι η ταπεινότητα συνδυασμένη με μια παιδική λαχτάρα απέναντι σε αυτό που κάνουν. Μετά από 20 σχεδόν χρόνια στη δισκογραφία, θα έλεγε κανείς πως το στάδιο της «Λάρβας» είναι αρκετά πρώιμο για να χαρακτηρίσει την πορεία τους. Επιβεβαιώνοντας κατά κάποιο τρόπο αυτήν την άποψη, η Κατερίνα Κυρμιζή παραδέχεται πως «αισθανόμαστε ακόμα μαθητευόμενοι και γοητευμένοι από την τέχνη του τραγουδιού».

«Η στιγμή που θα πεις ότι κατέχεις την τέχνη σου είναι η στιγμή που σε έχει εγκαταλείψει η δίψα σου για αυτήν».

«Το μόνο που μαθαίνεις», συνεχίζει, «είναι ίσως κάποια κομμάτια του εαυτού σου, αλλά και πάλι το μεγαλύτερο μέρος τους είναι αυταπάτες. Είμαστε σχεδόν 20 χρόνια στο χώρο, αλλά λόγω επιλεκτικής παρουσίας ως προς τα live και τη δισκογραφία, είμαστε πάντα φρέσκοι και όλο λαχτάρα. Και το κοινό μας με λαχτάρα και προσμονή περιμένει κάθε φορά να λύσουμε τη σιωπή μας».

Με την υπόσχεση όμως της μεταμόρφωσης, υπάρχει και η προσμονή για τη στιγμή που θα έρθει το τελικό στάδιο. Στην προκειμένη περίπτωση, η ολοκληρωτική – μουσική – εικόνα της Κατερίνας και του Νίκου. «Η “Λάρβα” είναι ένας δίσκος συνεργασίας. Ο Νίκος σαν τραγουδοποιός έχει και άλλες πλευρές που εγώ δε θέλω ή ίσως δε μπορώ να υπηρετήσω σαν ερμηνεύτρια, ακριβώς για τον λόγο του ότι δεν είμαι αμιγώς ερμηνεύτρια αλλά πρωτίστως τραγουδοποιός. Έτσι πρωτοσυστήθηκα στο κοινό και αυτό θέλω να κάνω. Έχω πάρα πολύ υλικό στο συρτάρι μου, ο δε Νίκος γράφει καταπληκτική οργανική μουσική», λέει η Κατερίνα Κυρμιζή, ενώ ο Νίκος Γρηγοριάδης συμπληρώνει: «Οι δίσκοι “Είναι εδώ!” (2009) και “Λάρβα” (2015) είναι το αποτέλεσμα που προέκυψε από μια ώσμωση μεταξύ μας. Δεν είναι αυτό που θα έκανε ο καθένας μας αν ήταν μόνος του. Επιλέξαμε λόγω συνθηκών (εγκυμοσύνης και οικογενειακών θεμάτων υγείας την πρώτη φορά, λόγω πολύωρης μελέτης κλασσικής κιθάρας  για να αποκτήσει η Κατερίνα το πτυχίο της τη δεύτερη) να πορευτούμε προσωρινά έτσι και το υπηρετήσαμε με πάθος, βάζοντας στην άκρη εγωισμούς και πείσματα. Δεν ξέρω αν θα υπάρξει ένας τέτοιος κοινός δίσκος στο μέλλον. Είναι πολύ πιθανόν. Όμως σίγουρα έχουμε ο καθένας ξεχωριστά πολλά και διαφορετικά  πράγματα κατά νου. Ελπίζουμε οι συνθήκες να μας επιτρέψουν να τα υλοποιήσουμε. Ίσως τότε να το ξανασυζητήσουμε».

Καθώς στεκόμαστε περισσότερο στο κομμάτι «Είμαι καλά», την ιστορία της Νίκης που βλέπει τον Πάνο να φεύγει στο εξωτερικό, ενώ εκείνη αναζητεί ακόμα το κομμάτι της τύχης που της αξίζει, ο Νίκος Γρηγοριάδης μιλάει και για αυτές τις περιπτώσεις: «Είμαι μέσα στα σχολεία, ανάμεσα σε νέους και βλέπω το ζόρι τους», λέει ο Νίκος Γρηγοριάδης. «Σπουδάζουν, κοπιάζουν για ένα επαγγελματικό μέλλον αβέβαιο, αν όχι ανύπαρκτο. Η Νίκη ήταν  μια μαθήτριά μου που αποτέλεσε το πρότυπό μου. Μιλά 5 γλώσσες και είναι δημοσιογράφος τώρα, τη θυμάμαι όμως πάντα σαν μαθήτρια που είχε καταπληκτική φωνή και καλλιτεχνικά όνειρα. Σε ότι με αφορά, έχω δουλειά προς το παρόν  αλλά είμαι πάντα πρόθυμος να φύγω αν δω ότι το παιδί μου θα μεγαλώσει σε χειρότερες συνθήκες από εκείνες που μεγάλωσα εγώ». Η Κατερίνα Κυρμιζή από την άλλη, σε απάντηση της κριτικής στην τάση πολλών νέων να εγκαταλείπουν την Ελλάδα, μίλησε για όλες τις γνώμες που ακούγονται εκατέρωθεν:

«Μπορεί κανείς να έχει γνώμη για κάτι που είναι το αποτέλεσμα της ανέχειας, της έλλειψης προοπτικής , της αναξιοκρατίας, της ματαίωσης των ονείρων και κάθε σχεδιασμού ζωής; Όχι».

«Η μόνη γνώμη που επιτρέπεται να έχει κανείς», υποστηρίζει, «είναι για το πώς θα πάψουν τα παραπάνω, πώς η γνώμη που εύκολα κι άσκεφτα κοπανάμε δεξιά κι αριστερά θα μετατραπεί σε ιδέα και πράξη αλλαγής. Αυτή θεωρώ πως είναι η ανθρώπινη αντίδραση».

Από την άλλη πλευρά, μήπως η αναμονή για την εκπλήρωση των ονείρων είναι μάταιη και θα πρέπει να χτίσουμε καινούρια με ό,τι έχουμε; Ακόμα κι αν αυτό ακούγεται «βολική» λύση για κάποιους, ο Νίκος Γρηγοριάδης επιμένει: «Με ό,τι έχουμε! Εργασιακά νομίζεις ότι έχει μένει τίποτα όρθιο; Όχι, πρέπει να διεκδικήσουμε ακόμα κι αν γνωρίζουμε πως βαδίζουμε σε μια βέβαιη ήττα.  Να χτίσουμε με ό,τι έχουμε είναι μίζερο, τραγικά μίζερο».

Παρόλα αυτά, αυτό το λειψό κομμάτι τύχης που πήρε η Νίκη – και η κάθε Νίκη – θα γίνει αργά ή γρήγορα ολόκληρο; «Δεν πιστεύω σε αυτή την άποψη γιατί ξέρω καλά πως την ιστορία τη γράφουν οι ισχυροί και οι πετυχημένοι, κομμάτια του συστήματος και αρέσκονται να πετούν σαν ξεροκόμματα τέτοια τσιτάτα τύπου “τίποτα καλό δεν πάει χαμένο” και άλλα τέτοια ιλαρά. Κάτω από τη φόδρα της ιστορίας πάρα πολλά «καλά» πήγαν χαμένα και πάρα πολλοί δεν πήραν ότι τους άξιζε. Ο άνθρωπος προτιμά συνήθως να κάνει το κακό παρά το καλό και η καλοσύνη του συχνά είναι μάσκα για ιδιότυπο ναρκισσισμό» απαντά η Κατερίνα Κυρμιζή. «Όλα αυτά συμβαίνουν εξαιτίας του αρχέγονου φόβου μας. Η ανάδειξη της μετριότητας είναι η θεμελιώδης συνθήκη επιβίωσης του συστήματος. Η τέχνη έχει δύναμη, η μουσική μετακινεί βουνά, δύσκολα κάποιος μη ελεγχόμενος πραγματικά ταλαντούχος καλλιτέχνης θα βγει μπροστά γιατί η αισθητική είναι ένα είδος, άλλο είδος, ηθικής και ευφυΐας που είναι επικίνδυνο».

«Κάθε τι ευρείας αποδοχής θα πρέπει να το βλέπουμε ύποπτα. Η ιδέα της καθολικότητας, της λαϊκής αποδοχής, πριμοδοτεί θηριωδώς τους μετρίως μέτριους και μετρημένους και διατεθειμένους να δώσουν γη και ύδωρ- κι αυτό είναι ιστορικά αποδεδειγμένο».

«Τις περισσότερες φορές μετά θάνατον θα αναγνωριστεί κάποιος, και μάλλον για τους λάθος λόγους, κι αυτό γιατί δε μπορεί να  μιλήσει πια», συνεχίζει. «Δε λέω ότι δεν υπάρχουν εξαιρέσεις. Υπάρχουν για να επιβεβαιώνουν τον κανόνα.  Αν έπαιρνε ο καθένας αυτό που του αξίζει ο Χριστός δεν θα έπρεπε να ήταν πάνω στο σταυρό!».

Μιλώντας αργότερα για το κομμάτι «Σε είδα στην Πειραιώς», εμπνευσμένο από μια αληθινή ιστορία του δρόμου της Αθήνας, και με την απορία πώς μια καθημερινή, τραγική φιγούρα μπορεί να γίνει ποίηση – τραγούδι, ο Νίκος Γρηγοριάδης επισημαίνει αυτό που οι περισσότεροι δε μπορούμε να δούμε στους «ήρωες» που προσπερνάμε καθημερινά: «Μα τις πιο ωραίες ιστορίες τις έχουν οι αποτυχημένοι, όχι οι επιτυχημένοι! Όλοι οι πετυχημένοι δούλεψαν σκληρά, ήταν τυχεροί και πολύ ταλαντούχοι και… τέλος. Οι αποτυχημένοι είναι αυτοί που είναι οι πραγματικοί ήρωες των τραγουδιών, των βιβλίων, των ποιημάτων, που έχουν ατέλειωτες ιστορίες. Κάπου είχα διαβάσει: “Κοιτάξτε το μούτρο εκείνου που πέτυχε, που κόπιασε σε οποιονδήποτε τομέα. Δεν θα βρείτε το παραμικρό ίχνος οίκτου. Είναι φτιαγμένος από τη στόφα ενός εχθρού”.  Όταν έγραφα αυτό το τραγούδι ήξερα πως ο καημένος μισότρελος αισθηματίας παλιάς κοπής, ήταν ένας άγιος, ένας φτωχούλης του Θεού και τον αγάπησα πολύ».

«Αγαπώ τους αθώους και τους αποτυχημένους, αγαπώ τα ναυάγια της ζωής γιατί τουλάχιστον είχαν μια ζωή και την έζησαν με πάθος, όχι με άγχος για την πρωτιά!»

Η Κατερίνα Κυρμιζή και ο Νίκος Γρηγοριάδης μετρούν χρόνια συνεργασίας και προσφοράς στην ελληνική μουσική κουλτούρα από τη δεκαετία του ’90 ως σήμερα, με τους ήχους του «Στην πίσω τσέπη του blue jean» να έχουν μεγαλώσει γενιές. Παρόλα αυτά, η χρόνια αυτή συνεργασία δεν είναι ευτελής, δε σημαίνει μια δεδομένη και εύκολη υπόθεση, μιας και, όπως λέει και η Κατερίνα «τίποτα που να αξίζει δεν είναι εύκολο».

Το Σάββατο, 28 Μαρτίου, ο δίσκος «Λάρβα» κυκλοφορεί με το μηνιαίο μουσικό ένθετο “Κόκκινη Καρφίτσα”, το οποίο με τη σειρά του κυκλοφορεί μαζί με την εφημερίδα Η Αυγή. Όσον αφορά στην επιλογή αυτής της οδού, και όχι της παραδοσιακής μέσω δισκοπωλείων ή διαδικτύου, οι δυο καλλιτέχνες ξεκαθαρίζουν πως «το νόημα και η ουσία του συγκεκριμένου δίσκου αποκτά περισσότερη ισχύ με την κυκλοφορία του από την “Κόκκινη Καρφίτσα”, παρά αν τοποθετηθεί σε οποιοδήποτε ράφι δισκοπωλείου. Αποφασίσαμε να το διαθέσουμε με αυτόν τον τρόπο έπειτα από πολλή σκέψη και καταλήξαμε ότι στη χρονική στιγμή που είμαστε και έχοντας πάντα υπόψη το υλικό  του δίσκου, αυτή ήταν η ενδεδειγμένη επιλογή. Θα κυκλοφορήσει πάντως και ηλεκτρονικά αργότερα».

Σε λίγες μέρες αναμένεται επομένως η κυκλοφορία της «Λάρβας», ενώ μετά το Πάσχα θα έχουμε νεότερα σχετικά με την παρουσίασή του σε κάποια ζωντανή εμφάνιση, από αυτές που περιμένουμε με ανυπομονησία.

* Εδώ θα βρείτε τη σελίδα της Κατερίνας Κυρμιζή στο Facebook