Οι φωνές των κινημάτων

Joan Baez, John Lennon, Bob Dylan, Bob Marley, Nina Simone: καλλιτέχνες που πρωτοστάτησαν στα κοινωνικά και πολιτικά κινήματα και προσπάθησαν μέσα από τη μουσική τους να διαδώσουν τις ιδέες της ειρήνης, της κοινωνικής ισότητας και της δικαιοσύνης.

Στις 9 Ιανουαρίου του 1941 ήρθε στον κόσμο μία από τις πιο αγαπητές παρουσίες της διεθνούς φολκ μουσικής σκηνής, η Joan Baez. Η αμερικανίδα τραγουδοποιός έκανε το ντεμπούτο της το 1959 στο Newport Folk Festival  όταν τραγούδησε παρέα με τον Bob Gibson. Τον επόμενο χρόνο ηχογράφησε και το πρώτο άλμπουμ της που περιείχε παραδοσιακές μπαλάντες και blues. Το 1961 ήρθε σε επαφή και με τον τότε άγνωστο στο ευρύ κοινό Bob Dylan, με τον οποίο συνεργάστηκε για αρκετά χρόνια και τραγούδησε πολλές δημιουργίες του είτε μαζί του είτε σόλο.

Το όνομά της είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τα πολιτικά και κοινωνικά κινήματα της εποχής αφού η ίδια είχε ενεργό δράση. Η μουσική της και οι στίχοι της ήταν το όχημα που τη βοηθούσε να μιλήσει για όσα την απασχολούσαν: την ειρήνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την κοινωνική ισότητα και το περιβάλλον. Δεν ήταν λίγες οι φορές που συμμετείχε σε μεγάλες πορείες αλλά και συναυλίες της εποχής ενάντια σε πολέμους και σε κοινωνικές αδικίες.

Την δεκαετία του 1960 έγινε η φωνή της «κοινωνικής αλλαγής». Μία από τις σημαντικότερες στιγμές της πολιτικής της δράσης ήταν όταν τραγούδησε το “We Shall Overcome” στην περίφημη March on Washington (Πορεία στην Ουάσιγκτον) που οργανώθηκε το 1963 από τον Martin Luther King, Jr. Στη συγκεκριμένη συγκέντρωση ήταν που ο γνωστός ακτιβιστής πολιτικός άρχισε την ομιλία του με τη φράση που έμεινε στην ιστορία: “I have a dream…” (Έχω ένα όνειρο). Ενεργή ήταν κι η συμμετοχή της στο αντιπολεμικό κίνημα για το τέλος του πολέμου στο Βιετνάμ. Επίσης δεν ήταν λίγες και οι φορές που συνελήφθη κατά τη διάρκεια της ακτιβιστικής της δράσης. Τη δεκαετία του 1970 έπαιξε σημαντικό ρόλο στην δράση της Διεθνούς Αμνηστίας και την καθιέρωσή της στις ΗΠΑ.

Το thefrog.gr θυμάται άλλους τέσσερις διάσημους καλλιτέχνες που πρωτοστάτησαν σε κοινωνικά και πολιτικά κινήματα και προσπάθησαν μέσα από τη μουσική τους να διαδώσουν τις ιδέες της ειρήνης, της κοινωνικής ισότητας και της δικαιοσύνης.

John Lennon

Ο πιο διάσημος ίσως τραγουδοποιός όχι μόνο για τη μουσική του πορεία αλλά και για την ακτιβιστική του δράση μετά τη διάλυση των «Σκαθαριών». Μέσα από τα τραγούδια του προσπάθησε να αφήσει το δικό του πολιτικό στίγμα. Συμμετείχε ενεργά σε πολλά κινήματα της εποχής του με κορυφαία στιγμή το αντιπολεμικό κίνημα που είχε δημιουργηθεί  τη δεκαετία του 1970 με αίτημα το τέλος του πολέμου στο Βιετνάμ. Η ενεργή δράση του και η ξεκάθαρη πολιτική του στάση ενάντια σε αυτόν τον πόλεμο έκαναν το FBI να ανοίξει φάκελο για τον Lennon, αναγνωρίζοντάς τον ως επικίνδυνο για την αμερικανική κυβέρνηση.

Τραγούδια του όπως το Imagine, το Power to the people και το Give peace a chance έχουν μείνει στην ιστορία ως μερικά από τα πιο πολιτικοποιημένα τραγούδια της εποχής, με έμφαση στις ιδέες της ειρήνης και της κοινωνικής ισότητας. Κορυφαία στιγμή της ακτιβιστικής δράσης του Lennon ήταν η διαμαρτυρία που πραγματοποίησε με τη γυναίκα του Yoko Ono to 1969 στο κρεβάτι ενάντια στον πόλεμο στο Βιετνάμ και κράτησε για δύο εβδομάδες.

Bob Dylan

Άλλος ένας μεγάλος καλλιτέχνης που έχει μείνει στην ιστορία της μουσικής, όχι μόνο για τις μουσικές του συνθέσεις αλλά και για τον πολιτικό του στίχο, είναι ο τραγουδοποιός της φολκ-ροκ μουσικής σκηνής Bob Dylan. Τα τραγούδια του σημάδεψαν τη δεκαετία του ’60 και έγιναν μερικά από τα διαχρονικότερα τραγούδια διαμαρτυρίας για εκατομμύρια ανθρώπους. Υπήρξε η φωνή των κοινωνικών κινημάτων της εποχής του για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ειρήνη. Οι στίχοι του ενσάρκωναν ιδέες όπως την ειρήνη, την αντίσταση, την άρνηση απέναντι στις κυρίαρχες κατασταλτικές πολιτικές της δεκαετίας του ’60.

Τραγούδια του όπως το Blowin’ in the wind, το Masters of war και το Hurricane ακούγονται ακόμη θυμίζοντας στους μεγαλύτερους και μαθαίνοντας στους μικρότερους τους αγώνες ενάντια στον ρατσισμό, τον πόλεμο και την κοινωνική αδικία.

Nina Simone

Μία από τις πιο ξεχωριστές φωνές του διεθνούς μουσικού πενταγράμμου, η Nina Simone έγραψε τη δική της ιστορία κατά τη διάρκεια της πολύχρονης μουσικής της πορείας. Η πολυτάλαντη τραγουδίστρια έγινε η φωνή των καταπιεσμένων αφροαμερικανών των ΗΠΑ και έγινε γνωστή και για τη συμμετοχή της στο κίνημα για τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα της δεκαετίας του ’60.

Μετά τη δολοφονία του Martin Luther King, Jr το 1968, γράφει το Why (The King of Love Is Dead) στη μνήμη του πολιτικού ηγέτη και αγωνιστή για τα δικαιώματα των αφροαμερικανών. Ένας από τους ύμνους ενάντια στον φυλετικό ρατσισμό υπήρξε και το τραγούδι Young, Gifted and Black που έγραψε η ίδια η Simone.

Η πολυσχιδής προσωπικότητα και η ιδιαίτερη συμπεριφορά της Simone απασχόλησε τα media εποχής αλλά και το αμερικανικό κράτος. Επιστρέφοντας στις ΗΠΑ το 1978, συνελήφθη για φοροδιαφυγή, αφού είχε αρνηθεί να καταβάλει φόρους αρκετών ετών, ως διαμαρτυρία για τον πόλεμο στο Βιετνάμ. Η «ιέρεια της σόουλ» δεν έμεινε στην ιστορία μόνο για τις μοναδικές της ερμηνείες αλλά και για την ενεργή πολιτική της δράση μέσω της μουσικής της για τα ανθρώπινα δικαιώματα και ενάντια στον φυλετικό ρατσισμό.

Bob Marley

Ο πρώτος καλλιτέχνης που έφερε τη reggae μουσική εκτός των συνόρων της Τζαμάικα και χάρισε μοναδικές στιγμές στους μουσικόφιλους όλου του πλανήτη. Τα τραγούδια του ακόμη και σήμερα ακούγονται στο repeat παρά τα σαράντα χρόνια που έχουν περάσει από την πρώτη κυκλοφορία τους. Η διαχρονικότητα των στίχων αλλά και η πνευματικότητα της μουσικής του ταξιδεύουν τους εκατομμύρια θαυμαστές του στην εξωτική Τζαμάικα.

Μέλος του ρασταφαριανού κινήματος, η πίστη του στον άνθρωπο και την ελευθερία βρήκε διέξοδο στους στίχους των τραγουδιών του. Η πολιτική του στάση και η έντονη επιρροή που ασκούσε στο κοινό της χώρας του έγινε αφορμή ακόμη και για μια απόπειρα δολοφονίας εναντίον του το 1976. Το 1978, ο Marley εμφανίστηκε σε μια πολιτική συναυλία στη Τζαμάικα, το One Love Peace Concert, σε μια ακόμη προσπάθεια να εξευμενίσει τις σχέσεις των μαχόμενων κομμάτων. Προς το τέλος την συναυλίας, μετά από παράκληση του καλλιτέχνη, ο πρωθυπουργός Manley και ο πολιτικός του αντίπαλος, Edward Seaga, ανέβηκαν και αντάλλαξαν χειραψία επάνω στη σκηνή. Το διάσημο τραγούδι του Get Up, Stand Up έγινε ύμνος του κινήματος για τα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα όπως και το War που τάσσεται ενάντια στον ρατσισμό και στην φτώχεια που μαστίζει την ανθρωπότητα.