Ο Ερντογάν, ο πρώην ιμάμης και το πολιτικό Ισλάμ

Πώς ξεκίνησε η αποκάλυψη του σκανδάλου στην Τουρκία, ποιος ο ρόλος του Φετουλάχ Γκιουλέν, που φημολογείται ότι βρίσκεται πίσω από την επίθεση στην κυβέρνηση και ποιες οι σχέσεις του με το άλλοτε “πνευματικό” του παιδί, τον Ταγίπ Ερντογάν;

Μίζες, διαπλοκή, διαφθορά, καταγγελίες, ανασχηματισμός, διαδηλώσεις, απειλές, συνομωσίες, παραιτήσεις, καρατομήσεις. Αυτό είναι το σκηνικό που συνθέτει την τουρκική πραγματικότητα εδώ και δύο περίπου εβδομάδες, από την 17η Δεκεμβρίου όταν μετά από εισαγγελική εντολή το Τμήμα για την καταπολέμηση του Οικονομικού Εγκλήματος της Ασφάλειας της Κωνσταντινούπολης, προχώρησε σε 47 συλλήψεις δημόσιων προσώπων, μεταξύ των οποίων και μέλη του κυβερνώντος κόμματος, ΑΚP.

Η κατάσταση λίγο ως πολύ είναι γνωστή, μιας και τα νέα από τη γείτονα χώρα κατακλύζουν καθημερινά τα ειδησεογραφικά πρακτορεία όλου σχεδόν του κόσμου. Με ποια αφορμή όμως ξεκίνησε η αποκάλυψη του σκανδάλου, ποιος ο ρόλος του Φετουλάχ Γκιουλέν, που φημολογείται ότι βρίσκεται πίσω από την επίθεση αυτή και ποιες οι σχέσεις του με το άλλοτε “πνευματικό” του παιδί, τον Ταγίπ Ερντογάν;

Στα μέσα περίπου της δεκαετίας του ’90, με το κεμαλικό κατεστημένο να συνεχίζει να εξουδετερώνει οτιδήποτε μη κοσμικό και οτιδήποτε έχει αναφορές στο Ισλάμ, ο ιμάμης Φετουλάχ Γκιουλέν ξεκινάει τη σταδιοδρομία του. Ένας σπάνιος, τότε, συγκερασμός θρησκείας και κοσμικότητας, συντηρητικού τρόπου ζωής και δυτικών αντιλήψεων, αποτελεί τη δύναμη του κηρύγματος του πρώην, πια, ιμάμη. Η επιρροή του είναι εμφανής και στο νεοσύστατο τότε κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και τον αρχηγό του Ταγίπ Εντογάν, που εκπροσωπούσε αυτό που αποκαλείται πολιτικό Ισλάμ (πλεονασμός βέβαια, καθότι ο ισλαμισμός από μόνος του είναι πολιτικός).

Παρότι κοσμικός με διαφορετικό τρόπο από το κεμαλικό κατεστημένο, διώκεται από τις δικαστικές αρχές και καταφεύγει στις ΗΠΑ, από όπου συνεχίζει τη διάδοση των ιδεών του. Και στη συνέχεια όμως, όταν το 2002 το AKP αναλαμβάνει την εξουσία και απαλλάσσεται από όλες τις κατηγορίες περί ανατροπής του κοσμικού κεμαλικού καθεστώτος, επιλέγει να μην επιστρέψει πίσω.

Η ανάπτυξη του δικτύου-οργάνωσης

Με τον Γκιουλέν να βρίσκεται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την Τουρκία, το δίκτυο επιρροής του αυξάνεται εντυπωσιακά. Ιδρύονται εκατοντάδες σχολεία (τα Hizmet) και φροντιστήρια (τα Dershane) στα οποία οι μαθητές έρχονται σε επαφή με τον ισλαμικό τρόπο ζωής, χωρίς όμως να γίνεται η παραμικρή άμεση αναφορά στη θρησκεία, άνθρωποι διορίζονται και σε μεγάλο βαθμό ελέγχουν τμήματα της αστυνομίας (δεν είναι τυχαίο ότι για τις πρώτες συλλήψεις της 17ης Δεκέμβρη δεν ενημερώθηκε ο αρμόδιος υπουργός Εσωτερικών αλλά η αστυνομία έδρασε αυτόνομα), της δικαιοσύνης, των εκδόσεων, του τύπου (ο όμιλος Zaman ανήκει στον Γκιουλέν).

Με 1.000 περίπου σχολεία σε 140 χώρες, είναι ευκόλως εννοούμενο ότι η δύναμη του ιεροδιδάσκαλου είναι τεράστια. Και όχι μόνο από τα σχολεία.

* Διαβάστε ολόκληρο το αφιέρωμα στο 3pointmagazine.gr