Παναγής Αντύπας: «Προσπαθώ μέσα από το μαύρο να αναδείξω την ομορφιά»

«Προσπαθώ μέσα από το μαύρο να αναδείξω την ομορφιά και τη δύναμη του φωτός», μας λέει ο Παναγής Αντύπας για τη νέα του έκθεση με τίτλο «My dark side of the moon», που φιλοξενείται στην γκαλερί του Black Duck μέχρι τις 31 Ιανουαρίου.

Τα εγκαίνια μιας έκθεσης με επίκεντρο τον άνθρωπο έγιναν την Τρίτη 14 Ιανουαρίου στη γκαλερί του Black Duck, στο κέντρο της Αθήνας. Ο Παναγής Αντύπας βρέθηκε στην οδό Χρήστου Λαδά, στην είσοδο της Καρύτση, με μια συλλογή έργων από το προσωπικό του ατελιέ.

Όποιος βρεθεί στην εν λόγω έκθεση δε θα δει τίποτα περισσότερο από τον ίδιο του τον εαυτό. Όπως παραδέχθηκε και ο ίδιος ο ζωγράφος στο Βάτραχο, «αν η έκθεση είναι επιτυχημένη, θα δει κανείς κάποια πράγματα του εαυτού του. Δε με ενδιαφέρει να δει κάτι δικό μου. Βασικά θέματα αυτής της έκθεσης είναι ο άνθρωπος, το φως και το σκοτάδι. Προσπαθώ μέσα από το μαύρο, το οποίο κυριαρχεί σε αυτήν την έκθεση, να αναδείξω την ομορφιά και τη δύναμη του φωτός».

Με μια περίτεχνη και άκρως προσεγμένη τοποθέτηση των εκθεμάτων στο χώρο, το μαύρο κάνει την εμφάνισή του στην πλειονότητα των έργων του Παναγή Αντύπα και ο στόχος του επιτυγχάνεται: το φως αποκαλύπτεται με όλο και μεγαλύτερη ένταση στα μάτια του καθενός και αποκτά νόημα μέσω των αντιθέσεων. Προσωπογραφίες, ανθρώπινες φιγούρες, στόλιζαν τον τοίχο της γκαλερί, ξεκινώντας από δυνάμει καθημερινές εικόνες και καταλήγοντας σε εικόνες παράδοξου, που αφήνουν πάντα ένα παράθυρο ερμηνείας στον καθένα από εμάς: η φιγούρα μιας καθημερινής κολυμβήτριας, ο στοχασμός ενός άντρα στο καθιστικό του, το κλάμα ενός μωρού, η πολύπλευρη απεικόνιση του ίδιου προσώπου. Τέτοιες εικόνες που ταλαντεύονται μεταξύ πραγματικού και ονειρικού μπορεί να συναντήσει κανείς στην έκθεση αυτή.

Η ανθρωποκεντρική ζωγραφική πάντα μάγευε τον Παναγή Αντύπα και αυτή την προσέγγιση ακολουθεί και στην έκθεση «My dark side of the moon». «Δεν έχω συναντήσει κάτι πιο δυνατό ή όμορφο – ανάλογα την κατάσταση – από το ανθρώπινο βλέμμα. Είναι φοβερό το να μη χρειάζεται να χρησιμοποιήσεις λέξεις. Αυτό που λέμε, “τα μάτια μιλάνε”, με γοητεύει αφάνταστα». Αυτό ακριβώς, την έκφραση λόγου δίχως τη χρήση λεκτικών σημείων, επιτυγχάνει ο ζωγράφος μέσα από τα βλέμματα των προσώπων που επιλέγει κάθε φορά. Βλέμματα στοχαστικά, απεγνωσμένα, βλέμματα που κρατούν μυστικά ή και βλέμματα αμφιλεγόμενα, αβέβαια, κρατούν τα ερμηνευτικά αντανακλαστικά σε εγρήγορση. Είμαι σίγουρη πως κάθε θεατής, φεύγοντας, έχει κρατήσει κι ένα διαφορετικό βλέμμα ως τροφή για σκέψη.

Στο χώρο ακόμη μπορεί κανείς να βρει και έργα αρκετά συγγενικά, τα οποία μοιάζουν  σα να βρέθηκαν σε κάποιο διάλογο κατά τη φάση της δημιουργίας τους: το ίδιο σώμα ως αυτόφωτο και ετερόφωτο, το ίδιο πρόσωπο ακέραιο και τετμημένο. Όλα αυτά βέβαια προέρχονται από την ιδιότητα του Παναγή Αντύπα ως αυτοδίδακτου ζωγράφου: «Είμαι αυτοδίδακτος ζωγράφος, δεν έχω σπουδάσει. Αυτό έχει τα καλά του και τα κακά του για μένα. Τα περισσότερα έργα ξεκινούν ως μια ιδέα, αλλά το πού θα καταλήξουν δεν το ξέρω. Ίσως φταίει το ότι δεν κατέχω την τέχνη τόσο καλά, ώστε να τα πάω εκεί ακριβώς που θέλω. Παρόλα αυτά δε με ενδιαφέρει αυτό. Ξεκινάω πάντα με μια μελέτη. Στην κολυμβήτρια ξεκίνησα τη μελέτη του έργου και κατέληξε χωρίς πρόσωπο. Δεν ήθελα όμως να φτιάξω αυτό. Έτσι ξεκίνησα ένα μεγαλύτερο έργο και αυτό με οδήγησε στο φως».

Για τον Παναγή Αντύπα, το σκοτάδι είναι απαραίτητο για να αναδειχθεί το φως. Σε ένα ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο, αυτό ίσως χρειάζεται μια διευκρίνιση για τον ίδιο: «Συμφωνώ στο ότι ο πάτος είναι αναγκαίος για την κατάκτηση της κορυφής κατά πώς το σκοτάδι είναι αναγκαίο για την ανάδειξη του φωτός, με μια πολύ βασική εξαίρεση. Δυστυχώς, ο πάτος δεν είναι ίδιος για όλους. Όσοι βρίσκονται κοντά στον επικίνδυνο πάτο, δηλαδή το θάνατο, δε θα έπρεπε να βρίσκονται εκεί – και είναι πάρα πολλοί όσοι βρίσκονται σε αυτήν την κατάσταση. Το ότι σαν κοινωνία είχαμε μάθει στο εύκολο, το αδιάφορο, το ανώδυνο και στο να έχουμε τα πάντα χωρίς να κάνουμε τίποτα για αυτά, το θεωρώ απίστευτα κακό για την κοινωνία την ίδια. Δεν είχαμε αξίες, δεν είχαμε τίποτα. Όλα αυτά έρχονται έχοντας φτάσει στον πάτο. Θα έπρεπε να υπάρχει μια πρόνοια, ώστε κάποιοι άνθρωποι να μη βρίσκονται κάτω από την κόκκινη γραμμή».

Σε κάθε περίπτωση, η μετακίνηση στο κέντρο της Αθήνας προσφέρεται για μια επίσκεψη και μια ματιά στην έκθεση του Παναγή Αντύπα, «My dark side of the moon». Σε καιρούς σαν κι αυτούς, κάθε τροφή για σκέψη, κάθε ερέθισμα και κάθε νέα συνεισφορά στην τέχνη είναι πολύτιμη.

* Η έκθεση θα βρίσκεται στη γκαλερί του πολυχώρου Black Duck (Χρήστου Λαδά 9α) ως τις 31 Ιανουαρίου.