Μητέρα Φάλαινα Τυφλή: «Ζούμε με την πρέζα του υποκατάστατου της εμπειρίας»

Η Μητέρα Φάλαινα Τυφλή επιστρέφει με το νέο της δίσκο «Ναυάγια στη Στεριά» και, λίγο πριν την παρουσίασή του στην κεντρική σκηνή του Σταυρού του Νότου στις 10 Απριλίου, συναντά το Βατραχάκι, όπως λέει, και μιλά για τα νέα της τραγούδια, τη συνεργασία της με τον Chris Eckman, την πολιτική στην τέχνη και την απόφασή της να βγει λίγο στη στεριά να ανασάνει.

Το 2010 ξεκίνησε με το δίσκο Ορχήστρα στο Βυθό. Μετά από σχεδόν τρία χρόνια καταφθάνει ο δεύτερος δίσκος με τα Ναυάγια στη Στεριά. Για τα ίδια τα μέλη της μπάντας αυτό «σημαίνει μάλλον μια μετάβαση. Ο τίτλος είναι εμπνευσμένος από ένα κομμάτι που τραγούδησε ο Στέλιος Καζαντζίδης, το “Έι καπετάνιε”, και λέει “Ξέρεις πόσες πίκρες έχει γευτεί αυτό το στόμα και πόσα ναυάγια έχω ζήσει στη στεριά;”. Το Ορχήστρα στο Βυθό μοιάζει με το “Άνθρωπος στη θάλασσα!” και έχει να κάνει με το γεγονός ότι βουτήξαμε στα βαθιά δέκα άνθρωποι το 2010 και κάναμε όσο πιο αξιοπρεπώς μπορούσαμε κάτι το οποίο για εμάς τότε ήταν ακατόρθωτο. Το Ναυάγια στη Στεριά σημαίνει μάλλον ότι έχουμε διαλυθεί από τις καθημερινότητές μας και, όπως λέμε και στο δίσκο, η Μητέρα Φάλαινα Τυφλή βγήκε για λίγο στη στεριά να ανασάνει».

Όσον αφορά λοιπόν στον καινούργιο δίσκο ο Διαμαντής Διαμαντίδης, τον οποίο βρίσκουμε στα φωνητικά και την κιθάρα της Μητέρας Φάλαινας Τυφλής, συμπληρώνει: «Τα τραγούδια έχουν γραφτεί τα τρία τελευταία χρόνια, εκτός από το “Σπίτι” που κλείνει το δίσκο και γράφτηκε το 1998. Η αλήθεια είναι ότι αυτά τα τρία χρόνια ήταν πολύ δημιουργικά, κάναμε πολλά live, αλλάξανε αρκετά μέλη της μπάντας και οδηγηθήκαμε πολύ φυσικά στην ηχογράφηση του δεύτερου δίσκου». Παρόλα αυτά οι δυσκολίες δεν έλειψαν, αλλά με καλή διάθεση, συντροφικότητα και πάνω απ’ όλα μουσική ωριμότητα, όλα είναι εφικτά.

Και σε αυτό το δίσκο η Μητέρα Φάλαινα Τυφλή επιμένει στον ελληνικό στίχο, σε μια εποχή που το αγγλόφωνο τραγούδι πρωταγωνιστεί στις προτιμήσεις των ελληνικών συγκροτημάτων: «Θεωρούμε ότι είναι άτοπο να γράφεις αγγλικά. Κατανοούμε απόλυτα γιατί ένα συγκρότημα γράφει αγγλικό στίχο, είναι θέμα φόρμας. Είμαστε σίγουροι όμως ότι το 90% του κόσμου δεν καταλαβαίνει τίποτα από το αγγλόφωνο, ίσως κάποιο ρεφραίν μόνο. Πλέον πιστεύουμε ότι αν θες να πεις κάτι, κανείς δε θα το καταλάβει αν δεν το πεις στα ελληνικά. Μην ξεχνάμε ότι οι Τρύπες εξακολουθούν να είναι η μεγαλύτερη μπάντα της Ελλάδας, γιατί έχουν τη δύναμη του στίχου».

Φωτογραφία: Χριστίνα Αλώση

Η μίξη του νέου δίσκου έρχεται δια χειρός Chris Eckman, ένα ακόμη γεγονός που χαροποιεί τη Μητέρα Φάλαινα Τυφλή σχετικά με τη νέα της δουλειά. Ο Διονύσης Κώνστας, τα τύμπανα και τα κρουστά της μπάντας, μιλάει για αυτή τη συνεργασία με τα καλύτερα λόγια: «Ο Chris Eckman είναι ένας άνθρωπος τον οποίο εμπιστευόμαστε. Ο ήχος των Walkabouts έχει εξάλλου κάποια κοινά στοιχεία με τη Μητέρα Φάλαινα Τυφλή. Τον προσεγγίσαμε μέσω social media, τον συναντήσαμε και κάναμε μια φανταστική κουβέντα. Έτσι συμφωνήσαμε να μας κάνει τη μίξη του δίσκου. Του άρεσε πάρα πολύ ο ήχος και, δεδομένου ότι εκείνος γράφει πιο σκοτεινά κομμάτια, τον βρήκε πολύ αισιόδοξο». Μπορεί γενικά να παρατηρείται μια διεθνής δικτύωση των καλλιτεχνών χάρη στα social media, αλλά αυτό δε σημαίνει φυσικά ότι όλοι οι μουσικοί του εξωτερικού είναι πρόθυμοι να ασχοληθούν με τη δουλειά μιας ελληνικής μπάντας: «Αυτό έχει να κάνει και με το βεληνεκές του κάθε καλλιτέχνη. Ο Eckman είναι πολύ low profile καλλιτέχνης, ανοιχτός και του αρέσει να ασχολείται με διαφορετικά πράγματα».

Στις 3 Απριλίου η Μητέρα Φάλαινα Τυφλή κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο και το πρώτο video clip από τον καινούργιο δίσκο για το κομμάτι “Καλώς ήρθες”. «Το video clip του “Καλώς ήρθες” είναι ουσιαστικά μια καταγραφή της ατμόσφαιρας στο Shakti Studio. To video αυτό αποτελεί κι ένα μικρό μέρος ενός ντοκιμαντέρ 12 λεπτών με την ίδια αισθητική, το οποίο θα το προβάλουμε για πρώτη φορά στο live μας στο Σταυρό του Νότου και αργότερα θα ανέβει και στο Vimeo. Το γύρισαν οι Shoot The Band, μια ομάδα που κινηματογραφεί και μοντάρει video clips συγκροτημάτων» διευκρίνισε ο Διαμαντής, ενώ ο Διονύσης συμπληρώνει ότι «το βασικό αυτών των ανθρώπων είναι ότι βρίσκονται στο χώρο που δουλεύεις με πάρα πολύ καλό εξοπλισμό και είναι αόρατοι. Τα πλάνα επομένως που πήραν είναι πολύ φυσικά. Έκαναν εξαιρετική δουλειά».

Ακούγοντας κανείς τα τραγούδια των Μητέρα Φάλαινα Τυφλή αναρωτιέται συχνά ως ακροατής για ποιους λόγους, πέρα από το όνομα της μπάντας, υπάρχει τόση επιμονή στο στοιχείο της θάλασσας. «Το θαλάσσιο στοιχείο είναι πάρα πολύ σημαντικό για να μπορέσω να κρατηθώ συγκεντρωμένος σε αυτό που θέλω να κάνω. Είναι οικείο, αγαπημένο και σημαίνει απόδραση. Έχει να κάνει, αν θες, με μια προσωπική εμμονή. Το στοιχείο αυτό έχει να κάνει και με τον τόπο που ζούμε και με τις αναφορές της μπάντας, από τον Brian Eno, τους Στέρεο Νόβα και τους Guns ‘n’ Roses, μέχρι το παραμύθι του Πινόκιο και ζωδιακές αναφορές» παραδέχεται ο Διαμαντής. Ο Διονύσης από την άλλη δίνει τη δική του απόχρωση στην εξήγηση αυτή: «όλα τα τραγούδια της Μητέρας Φάλαινας Τυφλής είναι χαρούμενα, ακόμα και τα “λυπημένα”. Δε θα μπορούσε επομένως να μας ενώνει το χιόνι. Μας ενώνει η θάλασσα, το φως, το καλοκαίρι. Τις χρειαζόμαστε αυτές τις έννοιες, ακόμη και εν μέσω χειμώνα».

Με αφορμή το κομμάτι “Μέρες από ατσάλι” για την απεργία των χαλυβουργών, νεότερη ηχογράφηση του οποίου συναντάμε στο νέο δίσκο, ξεκινήσαμε με το Διαμαντή και το Διονύση μια συζήτηση σχετικά με τη θέση της πολιτικής στην πορεία της Μητέρας Φάλαινας Τυφλής. Ακόμη κι αν δεν ισχύουν τα ίδια πράγματα για όλα τα μέλη της μπάντας, ένας κοινός άξονας φαίνεται να είναι αρκετά ξεκάθαρος: «Η μουσική ως ενασχόληση δε μπορεί να υφίσταται αν δε συμπεριληφθεί η έννοια της μοιρασιάς, της αλληλεγγύης, του “δούναι και λαβείν”, χωρίς ταυτόχρονα να περιμένεις κάτι. Αν όλοι οι μουσικοί ανοίξουν τις ψυχές τους δημιουργείται μια μεγάλη μπάλα ενέργειας η οποία περνάει στα χέρια του κόσμου, όπου και δεκαπλασιάζεται και γυρνά πάλι πίσω. Στην ουσία υπάρχει ένα τένις ενέργειας. Δε μπορείς λοιπόν να παίζεις αυτό το ενεργειακό τένις και να ανήκεις στο μεγάλο “εγώ” της δεξιάς και του συντηρητισμού». Στην τοποθέτηση αυτή του Διονύση, ο Διαμαντής έρχεται να γίνει πιο συγκεκριμένος: «Η θέση μας είναι μάλλον δίπλα στον κόσμο της εργασίας, τους μετανάστες, όσους υφίστανται την κρατική καταστολή και την καπιταλιστική σφοδρότητα. Δεν ξέρω αν είμαστε κομμουνιστές ή αριστεροί. Έχουμε και ερωτικά κομμάτια. Ένας φίλος μου είπε πως το ερωτικό τραγούδι είναι μικροαστικό. Εγώ πιστεύω ότι και ο έρωτας είναι μια πολιτική πράξη. Μια αγαπημένη φίλη μου είπε πως ελευθερία σημαίνει έλευση του έρωτα. Προσωπικά αυτή η ετυμολογία μου ταιριάζει πάρα πολύ».

Φωτογραφία: Τζωρτζίνα Πατεράκη

Κάπως έτσι φτάνουμε στο ερώτημα: «Η τέχνη κινείται λοιπόν… Ο κόσμος γιατί όχι;». Σε αυτό το σημείο η απάντηση του Διαμαντή ήρθε μάλλον αφοπλιστική: «Μια σύντομη απάντηση είναι ότι τα τούρκικα έχουν κάνει πολύ καλή δουλειά. Ζούμε πλέον με την πρέζα του υποκατάστατου της εμπειρίας. Υπάρχουν όλα στην τηλεόραση, στο Internet, στο Facebook. Πες τη γνώμη σου στον τοίχο, δε χρειάζεται να πας στις συνελεύσεις, στις γειτονιές, στις οργανώσεις. Αυτό που λείπει στην ουσία είναι η ανθρώπινη επαφή. Σε τοπικό επίπεδο συμβαίνουν κάποια πράγματα, αλλά δεν είναι ακόμα μαζικό φαινόμενο και δεν πρόκειται να γίνει. Μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων κοιμάται τον ύπνο του δικαίου. Η “Νταλίκα” του Δήμου Μούτση, για παράδειγμα, γράφτηκε στις αρχές του ’80 και περιγράφει μέχρι και σήμερα το πώς οι άνθρωποι φάγανε το παραμύθι».

Όσοι γνωρίζετε τους Μητέρα Φάλαινα Τυφλή, γνωρίζετε επίσης ότι όλα τους τα κομμάτια κρύβουν πάντα μια νότα αισιοδοξίας. Αν και το «κλειδί» σε αυτή τη στάση ζωής είναι καθαρά υποκειμενικό, ο Διαμαντής μας δίνει μια ιδέα λέγοντας πως το μυστικό είναι η ενδοσκόπηση και η ευγνωμοσύνη, ενώ για το Διονύση η μουσική φαίνεται να είναι ένα είδος εκτόνωσης με πολύ χαμηλό «κόστος» εν τέλει.

Όσοι δεν τους γνωρίζετε, καλά θα κάνετε να είστε στο Σταυρό του Νότου, στην κεντρική σκηνή, στις 10 Απριλίου. Όσοι βρεθείτε εκεί θα πάρετε και το νέο δίσκο με το αντίτιμο της εισόδου, ενώ, από την Πέμπτη και μετά, θα μπορείτε να το κατεβάσετε από το website www.falaina.gr.

* Η Μητέρα Φάλαινα Τυφλή είναι:

Διαμαντής Διαμαντίδης – Κιθάρα / Φωνή
Τζωρτζίνα Κοκκινάκη – Βιολί / Φωνή
Μιχάλης Κραουνάκης – Σαξόφωνο
Λάμπης Μητσιάκης – Τρομπόνι / Μαντολίνο
Ειρήνη Συσκάκη – Βιολί
Σωτήρης Πέπελας – Τρομπέτα / Φωνή
Μυρτώ Γουζίου – Βιολοντσέλο
Ηλίας Καλούδης – Πιάνο / Πλήκτρα
Αντώνης Σταυρόπουλος – Ηλεκτρικό μπάσο
Διονύσης “DIO” Κώνστας – Τύμπανα