Έλεος, συνονόματε
Σε όποια εφημερίδα και να δημοσιευόταν, το πρωτοσέλιδο θα ήταν εξοργιστικό. Επίσης, θα ήταν προφανές ότι πρόκειται για κανιβαλισμό με στόχο τις πωλήσεις – ρεκόρ. Εδώ, όμως, δεν μιλάμε για οποιαδήποτε εφημερίδα, αλλά για το “Θέμα” του Θέμου – του ανθρώπου που έκανε τη Χρυσή Αυγή trend.
Δεν είναι δύσκολο να χαρακτηριστεί ένας δημοσιογράφος όρνιο. Είναι στη φύση του επαγγέλματος: όταν η είδηση περιλαμβάνει θάνατο, κι εσύ πρέπει να τη μεταδώσεις ή να τη σχολιάσεις -και μάλιστα πρώτος -, τότε τα όρια γίνονται θολά: θέλησες να υπηρετήσεις το λειτούργημα ενημερώνοντας έγκυρα και έγκαιρα, ή απλώς εκμεταλλεύτηκες ένα πτώμα για να πουλήσεις περισσότερο;
Ορισμένες φορές, όμως, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Αυτό συμβαίνει και με το πρωτοσέλιδο του “Πρώτου Θέματος” που διέρρευσε στο διαδίκτυο: ολοσέλιδη φωτογραφία του Παύλου Φύσσα, καθώς αργοπεθαίνει στην αγκαλιά της κοπέλας του μετά τη δολοφονική επίθεση των χρυσαυγιτών, με τίτλο “Δεν ξεχνώ τον φασισμό”.
Η παραβίαση κάθε έννοιας δεοντολογίας δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση. Σε όποια εφημερίδα και να δημοσιευόταν, το πρωτοσέλιδο θα ήταν εξοργιστικό. Θα ήταν προφανές ότι πρόκειται για κανιβαλισμό με στόχο τις πωλήσεις – ρεκόρ. Θα ήταν σαφές ότι οι εκδότες εκμεταλλεύονται τα συναισθήματα οργής και αγανάκτησης της πλειοψηφίας του κόσμου ενάντια στους δολοφόνους νεοναζί.
Εδώ, όμως, δεν μιλάμε για οποιαδήποτε εφημερίδα. Μιλάμε το “Θέμα” του Θέμου. Κι ο Θέμος δεν είναι απλά ο “κομιστής του DVD” που έκανε το κουρέλιασμα της δεοντολογίας επάγγελμα. Είναι ο άνθρωπος που έκανε τη Χρυσή Αυγή trend. Ο τηλεπαρουσιαστής που έδειξε από τους πρώτους την light πλευρά των φασιστών. Ο εκδότης που δημιούργησε το μύθο του χρυσαυγίτη που βοηθάει τη γιαγιά να κουβαλήσει τα ψώνια και φυλάει τον συνταξιούχο στο ATM.
Φυσικά, η συμμορία του Μιχαλολιάκου είχε ρεύμα – αν οι ψηφοφόροι της Χρυσής Αυγής αγόραζαν μόνο “Στόχο”, θα πουλούσε αυτός 200.000 φύλλα, όχι το “Θέμα”. Αλλά το να μείνουμε σήμερα στο απλουστευτικό “το ‘Πρώτο Θέμα’ θέλει να πουλήσει, λογικό είναι να μην έχει αναστολές” είναι αφελές. Ο Θέμος πόνταρε στους φασίστες, όπως και πολλοί άλλοι εκδότες, καναλάρχες και μεγαλοεπιχειρηματίες, όχι μόνο για λόγους εμπορικούς, αλλά και πολιτικούς.
Έχτιζαν εδώ και καιρό το προφίλ μιας Χρυσής Αυγής που “τα χώνει”, ικανοποιώντας τα πιο λούμπεν, απολιτίκ, “αντισυστημικά” ένστικτα μιας μάζας σε πλήρη σύγχυση. Ικανοποιούν το διάχυτο ρατσισμό του μικροαστού Νεοέλληνα που χρειάζεται ευδιάκριτους εχθρούς, υπεύθυνους για όλα τα δεινά που περνάει: φταίνε οι μετανάστες και τα μνημόνια – κυρίως όμως οι μετανάστες. Κι η Χρυσή Αυγή “τα λέει αυτά”, είναι “άντρες με παντελόνια”.
Ο Θέμος και οι υπόλοιποι κρυφοί ή φανεροί image makers των φασιστών δεν είναι απαραίτητα φασίστες οι ίδιοι. Κάτι τέτοιοι τύποι δεκάρα δεν δίνουν για οποιαδήποτε ιδεολογία. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να μείνει ανέγγιχτο ένα εκδοτικό κατεστημένο που ουσιαστικά συγκυβερνά. Τα άλογα στα οποία πόνταραν για δεκαετίες, η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ, μετρούν μέρες. Έπρεπε, λοιπόν, να βρεθεί ένα νέο outsider από το οποίο να μην κινδυνεύουν. Η Χρυσή Αυγή ήταν πολύ λογική επιλογή: μπορεί για τους μετανάστες και τους αριστερούς να κάνει ακόμη περισσότερα από αυτά που λέει, όμως για την οικονομία και τη διαπλοκή είναι απλώς ένα σκυλί που γαβγίζει πολύ αλλά δεν δαγκώνει.
Τώρα, όμως, το στοίχημά τους κινδυνεύει να χαθεί. Φυσικά, ένα μέρος των ψηφοφόρων της Χρυσής Αυγής θα μείνει ασυγκίνητο και από την πρώτη δολοφονία Έλληνα από χρυσαυγίτη (στις δολοφονίες μεταναστών σφύριζαν αδιάφορα, αν δεν πανηγύριζαν). Αλλά ο μέσος “νοικοκυραίος” αναγνώστης του Πρώτου Θέματος είναι αμφίβολο αν είναι τόσο ζώο, που δεν έχει καταλάβει ακόμα ότι μιλάμε για εγκληματική νεοναζιστική συμμορία.
“Δεν ξεχνώ το φασισμό”, μας λέει λοιπόν ο Θέμος με μια εντυπωσιακή -και όπως πάντα αντιδεοντολογική- κωλοτούμπα. Αλλά στην πραγματικότητα θέλει να ξεχάσει τον φασισμό όσο πιο γρήγορα γίνεται και να βρει το επόμενο πιόνι για να συνεχίσει το παιχνίδι της εκδοτικής διαπλοκής.
Έλεος, συνονόματε. Εμείς δεν ξεχνάμε τόσο εύκολα.