Η ισπανική υποχώρηση

Οι εκλογές στην Ισπανία δεν έβγαλαν κυβέρνηση. Ο Ραχόι, πρωθυπουργός μέχρι τώρα του Λαϊκού Κόμματος, αρνήθηκε να αναλάβει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης διότι δεν έχει την απαραίτητη πλειοψηφία και κανένα άλλο κόμμα δεν προτίθεται να συνεργαστεί μαζί του.

Τα νερά ήρθε να ταράξει η πρόσφατη πρόταση των Ποντέμος, αριστερού κόμματος πού μοιάζει με τον προ-κυβερνητικό ΣΥΡΙΖΑ, για συνεργασία με το Σοσιαλιστικό κόμμα και άλλα κόμματα της αριστεράς με σκοπό να κάνει κυβέρνηση.

Οι σοσιαλιστές είναι επιφυλακτικοί για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι μαζί με τους Ποντέμος δεν έχουν απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή και θα χρειαστούν την στήριξη και άλλων αριστερών και αυτονομιστικών κομμάτων και ο δεύτερος είναι ότι οι σοσιαλιστές πιστεύουν σε μία ενωμένη Ισπανία ενώ οι Ποντέμος δεν ενοχλούνται από τις προσπάθειες αυτονόμησης της Καταλονίας. Συμπληρωματικοί λόγοι είναι ότι ο ηγέτης των Ποντέμος ζητά την αντιπροεδρία της κυβέρνησης και σημαντικά υπουργεία, τέλος στην λιτότητα, οπωσδήποτε μη έξωση των ιδιόκτητων σπιτιών που χρωστούν στην τράπεζα όταν δεν έχουν άλλη κατοικία και κοινωνική μέριμνα για τους μακροχρόνια άνεργους. Επί πλέον η Γερουσία είναι στα χέρια του Λαϊκού κόμματος και θα δυσκολέψει την νομοθέτηση.

Ο Ιγκλέσιας δηλώνει ότι θα σεβαστεί το χρέος αλλά θα μειώσει το έλλειμμα σε βραδύτερους ρυθμούς και θα πολεμήσει την διαφθορά.

Ενώ ο λαός της Ισπανίας είναι θετικός σε μια Κυβέρνηση αριστερής συνεργασίας, οι διαφορές μεταξύ των Σοσιαλιστών είναι δύσκολο να γεφυρωθούν και να υπάρξει μία σταθερή κυβέρνηση, όταν μάλιστα το κόμμα του μέσου χώρου, οι Σιουνταντάνος, που έχει σαράντα έδρες, αρνείται να συνεργαστεί τόσο προς τα δεξιά όσο και προς τα αριστερά.

Οι σοσιαλιστές δεν μπορούν να μην διαπραγματευθούν για ένα κοινό πρόγραμμα. Ακόμη όμως και αν συμφωνήσουν, πράγμα δύσκολο, θα χρειαστούν και ψήφους από άλλα αριστερά ή αποσχιστικά κόμματα όπως των Καταλανών και των Βάσκων.

Η εξίσωση είναι πολύ δύσκολη.

Η Ισπανία έχει ακόμη δύο μήνες για να προσπαθήσει να φτιάξει Κυβέρνηση, αλλιώς μετά πρέπει να ξαναπάει σε εκλογές. Η κυβερνητική αυτή αστάθεια δημιουργεί και οικονομικά προβλήματα σε μία εύθραυστη οικονομία της οποίας η καλή -μέχρι τώρα- ανάπτυξη ήταν ήδη μικρότερη του ελλείμματος της, ενώ το χρέος της αυξάνεται.

Ήδη εκτιμάται ότι η ανάπτυξη θα πέσει κατά 0.5% φέτος και είμαστε ακόμη στον Ιανουάριο. Το έλλειμμα θα ξεπεράσει το 4% του προϋπολογισμού που είναι εκτός των συμφωνηθέντων με την ΕΕ. Παρεπόμενες συνέπειες είναι η αύξηση του κόστους του κρατικού δανεισμού και αυτό μόνο όσο κρατάει η ποσοτική χαλάρωση του κ. Ντράγκι, αλλιώς θα είναι σημαντικά δυσκολότερο.

Η διεθνής αβεβαιότητα ως προς την οικονομία δεν βοηθά την κατάσταση. Η Ισπανία είναι η τέταρτη σε μέγεθος οικονομία της Ευρώπης και δεν μπορεί να δεχθεί τόσο μεγάλη επιβολή όρων όπως η Ελλάδα, ούτε μπορεί να χρηματοδοτηθεί όπως η Ελλάδα.

Το πρόβλημα της Ισπανίας είναι μαζί με τα προβλήματα της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Πορτογαλίας και της Ελλάδος, το πρόβλημα του Νότου της Ευρώπης.

Η Ευρωζώνη έμεινε ζωντανή χάρις στις θαρραλέες και επιτυχείς δράσεις του κ. Ντράγκι, και την τελική αποδοχή τους από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, έστω και με ενστάσεις. Όμως τώρα, αν η όλη λογική της λιτότητας αρχίζει να αμφισβητείται και πέραν της Ελλάδας, είναι βέβαιο ότι θα εμφανιστούν κεντρόφυγες δυνάμεις.

Αν η Ισπανία καταφέρει να κάνει μια αριστερή κυβέρνηση (πράγμα δύσκολο), η οποία θα καταφέρει ταυτόχρονα να μαλακώσει κάπως την λιτότητα, σεβόμενη όμως τους γενικούς ευρωπαϊκούς οικονομικούς κανόνες, τότε θα είναι δυνατή η εξέταση από την Ευρώπη ενός μετριασμού της λιτότητας.

Αν η Ισπανία μείνει ουσιαστικά ακυβέρνητη για ένα τρίμηνο, η εξέλιξη μπορεί να δύσκολη έως δραματική και τότε οι ευρωπαϊκές ισορροπίες θα διαταραχθούν περισσότερο.

Το 2016 είναι κομβικό έτος. Οι εξελίξεις στην Ισπανία θα επηρεάσουν σημαντικά την υπόλοιπη Ευρώπη και κυρίως την Ευρωζώνη.

* Περισσότερα άρθρα στο www.kassandros.gr