Sex: Η σμίλη της ιστορίας

Είτε το αναζητάμε συνέχεια είτε το αποκλείουμε καθολικά, είτε ισορροπούμε μεταξύ των άκρων, η επιρροή του μας καθορίζει σε μεγάλο βαθμό. Αρχέγονα σκαλισμένη εντολή αναπαραγωγής στο DNA μας ή απλά μια πολύ αγαπημένη ασχολία, δεν έχει καμία σημασία για να το διακρίνουμε να κυριαρχεί παντού στην πορεία μας στους αιώνες. Αν η ιστορία του ανθρώπου ήταν ένα γλυπτό, τότε το «σεξ» θα ήταν σίγουρα το εργαλείο με το οποίο σμιλεύτηκε.

Κάθε γεγονός, όσο μικρό ή όσο μεγάλο και να είναι έχει δυο πλευρές. Η μία είναι αυτή που βλέπει ο παρατηρητής του και η άλλη είναι αυτή που βλέπει αυτός που το βιώνει. Στην πλευρά που βρίσκεται αυτός που το βιώνει, κρύβεται και η αλήθεια. Σε αυτή την πλευρά λοιπόν, οι λεπτομέρειες είναι αυτές που έχουν σημασία. Τέτοιες λεπτομέρειες είναι και οι ανθρώπινες συμπεριφορές. Μπορεί να είναι εγωισμοί, έρωτες, επιδιώξεις, μίσος, επιθυμίες, οτιδήποτε αισθάνονται οι πρωταγωνιστές κάθε γεγονότος. Μια κυρίαρχη επιθυμία όπως αυτή για «σεξ», δεν μπορεί παρά να έχει καθοριστικό ρόλο στις ανθρώπινες αυτές ιστορίες.

Έτσι καταλήγει ο Woody Allen και το αποτυπώνει σε συντομία στο απόφθεγμά του: «μπορεί να μην ξέρω την ερώτηση, αλλά σίγουρα “το σεξ” είναι η απάντηση». Είναι εντυπωσιακό πόσο αληθινή είναι τελικά αυτή η παρατήρηση όσον αφορά την ιστορία του ανθρώπου. Θα μπορούσαμε να πούμε με σχετική ασφάλεια, ότι πίσω από οτιδήποτε γνωρίζουμε για την ιστορία μας, υπάρχει «σεξ, σεξ και σεξ». Είναι μια αδιαμφισβήτητη αλήθεια. Όποια ιστορική πέτρα και αν σηκώσουμε θα το «βρούμε» από κάτω. Όταν «σκάψουμε» σε αρχαίους πολιτισμούς θα εντυπωσιαστούμε από τον πόσο μεγάλο ρόλο είχε το «σεξ» σε αυτούς. Όταν μεγεθύνουμε με τον διερευνητικό φακό της έρευνας τις λεπτομέρειες ιστορικών πολέμων, όταν τραβήξουμε την κουρτίνα από την ιστορία της πολιτικής, όταν μπούμε ολοκληρωτικά στο νεφέλωμα της παγκόσμιας έκφρασης μέσω της τέχνης, όταν βυθιστούμε στις βιογραφίες σημαντικών προσωπικοτήτων, όταν απλά φανταστούμε τα κίνητρα ενός απλού μέσου ανθρώπου σε οποιαδήποτε ιστορική στιγμή, σε οποιαδήποτε γεωγραφία, ένα και μόνο ένα πράγμα είναι κοινό. Η ανθρώπινη αντίδραση στην επιθυμία του για «σεξ».

Η τραγική ειρωνεία είναι ότι ακόμα και το μοναδικό πιο ισχυρό ένστικτο του ανθρώπου, η «επιβίωση», βρίσκει διέξοδο και αυτό μέσα από το «σεξ», ως στάδιο προς την αναπαραγωγή, η οποία θα διασφαλίσει κατά κάποιο τρόπο την «επιβίωσή» μας μέσω των απογόνων μας. Ακόμα πιο τρομακτικό από την επίδραση της επιθυμίας για «σεξ», είναι το είδωλό της στον καθρέπτη της ψυχολογίας, που δεν είναι άλλο από την επιθυμία για «κυριαρχία». Η επιβολή στον άλλον.

Η πράξη του «σεξ» από μόνη της είναι απλά η κορυφή ενός «παγόβουνου» που μπορεί να περιέχει δράσεις, φιλοδοξίες, επιθυμίες, σκοπιμότητες, όνειρα, ένστικτα και όλα να καταλήγουν στην κορυφή του. Είναι η «έκφραση» του έρωτα. Είναι το «κίνητρο» για πολλές πράξεις ώστε να το αποκτήσουμε ή η «θέληση» για άλλες τόσες για να το αποφύγουμε, που επηρεάζει καθοριστικά την ιστορία όλων των ανθρώπων που πέρασαν ποτέ από αυτή τη γη. Και η ιστορία κάθε ανθρώπου είναι μια ψηφίδα, μεγάλη ή μικρή, σφηνωμένη ανάμεσα σε μυριάδες άλλες, που στην απομακρυσμένη ματιά, διαμορφώνει τη συνολική εικόνα.

Σε οποίον αρχαίο πολιτισμό και να κοιτάξουμε, θα βρούμε το «σεξ» να κυριαρχεί. Είτε αυτός είναι της Αρχαίας Ελλάδας, της Κίνας, της Περσίας, της Αιγύπτου, της Ινδίας. Μπορεί η αρχαιολογία του 20^ου αιώνα -και ειδικά του πρώτου μισού- να μην ήθελε ή να μην αισθανόταν άνετα να το αναδείξει στο πραγματικό του μέγεθος αλλά τεκμηριώνεται πλέον ότι ο αρχαίος πρόγονος του ανθρώπου είχε το «σεξ» πλήρως απενοχοποιημένο και αναδεδειγμένο ως κεντρικό στοιχείο της καθημερινότητάς του, της κοινωνίας του και της θρησκείας του.

Στο Μεσαίωνα δεν ήταν τόσο η εμπλοκή με το «σεξ» που επηρέασε, όσο η απεμπλοκή. Φορτωμένο με μια σειρά αυστηρών κανόνων, κοινωνικών και θρησκευτικών, ο ρόλος του στην διαμόρφωση των ανθρώπινων ιστοριών ακόμα και μέσα από τον «περιορισμό» του, εξακολούθησε να είναι καθοριστικός. Τέτοια ήταν η διείσδυση των σχετικών κανόνων γύρω από το «σεξ» που ακόμα και η «στάση» του ζευγαριού, έπρεπε να είναι συγκεκριμένη, διότι οποιαδήποτε άλλη παραλλαγή αναδείκνυε την επιθυμία για ευχαρίστηση και όχι για αναπαραγωγή όπως έπρεπε αποκλειστικά να ισχύει.

Η σεξουαλική επανάσταση στις δεκαετίες του ‘60 και του ‘70 επανέφερε στην επιφάνεια το προγαμιαίο σεξ, την ομοφυλοφιλία και άλλα «ταμπού», των οποίων η παρελθούσα μη αποδοχή δεν ήταν τίποτε άλλο από μια ευρέως διαδεδομένη υποκρισία. Στα χρόνια της σεξουαλικής απελευθέρωσης και στην μετάβαση στον 21^ου αιώνα, η επιθυμία του ανθρώπου για «σεξ» υποβιβάστηκε. Όχι επειδή μειώθηκε αλλά γιατί ήταν τέτοια η ορμή του στη διείσδυση των συγχρόνων κοινωνιών, που έχασε την αίγλη του και από τον απόλυτο σκοπό ευχαρίστησης ή έκφρασης του έρωτα, έγινε πλέον άλλη μία μετρημένη και επιστημονικά καθορισμένη ανθρώπινη ανάγκη. Ακόμα και το φυσικό ένστικτο της αναπαραγωγής καλύπτεται εν μέρει από την τεχνολογία και οδεύει πλέον προς τον απόλυτο διαχωρισμό του με το «σεξ». Ακόμα περισσότερο στο μέλλον, θα είναι δυο διαφορετικά πράγματα και το ένα δεν θα προϋποθέτει το άλλο.

Αν για μια στιγμή φανταστούμε έναν κόσμο χωρίς την επιθυμία για «σεξ», τότε τα πάντα θα ήταν διαφορετικά. Δεν θα έμοιαζε καθόλου η εξελικτική πορεία του ανθρώπου με αυτή που γνωρίζουμε. Ίσως να ήταν πιο παραγωγικός και να είχε καταφέρει περισσότερα στον τομέα της επιστήμης. Θα λειτουργούσε περισσότερο συλλογικά παρά σαν μονάδα. Θα είχε κατά πάσα πιθανότητα πολύ καλύτερες σχέσεις με τον συνάνθρωπό του. Θα είχαν γίνει λιγότεροι πόλεμοι. Ίσως o άνθρωπος να είχε λιγότερη μυϊκή δύναμη αλλά με πιο αυξημένη νοημοσύνη. Τα δυο φύλα δεν θα είχαν ανάγκη να προσελκύσουν το ένα το άλλο και πολλά από τα γνωρίσματά τους όπως τα ξέρουμε σήμερα θα ήταν εντελώς περιττά και άρα ανύπαρκτα.  Αυτός ο ειρηνικός κόσμος όμως θα ήταν σαν ένα πάρτυ χωρίς μουσική. Μια στεγνή, αποστειρωμένη πραγματικότητα χωρίς διλήμματα, χωρίς επιλογές, χωρίς κίνητρα, χωρίς θυσίες. Θα απουσίαζε η ανάγκη για «ομορφιά» και η τέχνη θα ήταν ανύπαρκτη.

Τελικά, η σμίλη αυτή του γλύπτη μπορεί να συγκρούεται βίαια με το υλικό αλλά είναι ένα απαραίτητο στάδιο της διαδικασίας για τη μορφοποίηση του γλυπτού της ιστορίας. Διαφορετικά θα ήμασταν ένα κομμάτι παγωμένου και ακατέργαστου μαρμάρου.