Κινηματογραφικό ταξίδι στη Γερμανία (μέρος γ’)

Όποιος γνωρίζει μόνο την Γερμανία του σήμερα, δύσκολα μπορεί να φανταστεί την Γερμανία των δεκαετιών του ‘60, του ‘70 και του ‘80, τότε που οι συγκρούσεις στον δρόμο, οι πορείες, οι καταλήψεις μέχρι και ο ένοπλος αγώνας βρίσκονταν στην καθημερινή πολιτική ατζέντα. Τα χρόνια εκείνα, καθώς και τα μετέπειτα  -αυτά του «συμβιβασμού» για κάποιους – απασχόλησαν ιδιαίτερα τον γερμανικό κινηματογράφο.

Το thefrog.gr στο τελευταίο μέρος του αφιερώματος στον γερμανικό πολιτικό κινηματογράφο, ταξιδεύει στην περίοδο του ’70 και της δράσης της ένοπλης ομάδας RAF ως το ’80 με τις αναρχικές ομάδες και καταλήψεις και τέλος την «συμβιβασμένη» σημερινή εποχή.

Die fetten Jahre sind vorbei, 2004

Το «Οι μέρες της αφθονίας σας είναι μετρημένες» είναι ίσως η γνωστότερη από όλες τις ταινίες τους είδους της. Τρεις νέοι επαναστάτες απαγάγουν κατά λάθος έναν πλούσιο επιχειρηματία. Κι ενώ προσπαθούν να τον διαπαιδαγωγήσουν με τα δικά τους ιδεώδη, ο πλούσιος αποδεικνύεται πρώην αριστεριστής του ’68. Η ταινία πραγματεύεται τον συμβιβασμό της γενιάς του ’60 και του ’70. Η γενιά που τον Μάη του ’68 ήθελε να αλλάξει τον κόσμο, είναι τώρα ο κόσμος.

Ο σκηνοθέτης, αν και έχει στόχο την παραγωγή πολιτικού νοήματος, δεν ξεχνά τους χαρακτήρες του. Παρά την κινηματογράφηση η οποία γίνεται στο χέρι η φωτογραφία είναι εξαιρετική αλλά το σενάριο χάνει σε ρεαλισμό και έχει αρκετές τρύπες όπως αυτή του άσκοπου ερωτικού τριγώνου. Παρόλα αυτά ο σκηνοθέτης βγάζει εκπληκτικά αυτό που θέλει να πει και η ταινία αποτελεί μια γροθιά στο στομάχι για όσους έπαψαν να προσπαθούν να αλλάξουν τον κόσμο.

Was Tun, Wenn`s Brennt?, 2001

Η ταινία «Τί να κάνεις σε περίπτωση φωτιάς;» πραγματεύεται κι αυτή τον συμβιβασμό, την νοσταλγία και την αμφισβήτηση. Μετά από χρόνια, μια βόμβα, που οι ήρωες της ταινίας είχαν κατασκευάσει την περίοδο που ήταν μέλη αναρχικής ομάδας, σκάει, ξαναφέρνοντας στο φως την εποχή εκείνη. Οι πρωταγωνιστές αμφιταλαντεύονται μεταξύ της τωρινής συμβιβασμένης ζωής τους και της ασυμβίβαστης ζωής των νεανικών τους χρόνων. Ο σκηνοθέτης επικεντρώνεται στον χρόνο και τον άνθρωπο που ωριμάζει (ή μήπως συμβιβάζεται;). Λιτά και απλά σε κρατάει σε εγρήγορση και σε κάνει να δεθείς με τους χαρακτήρες, να τους κατανοήσεις και να τους συμπαθήσεις. Συγκινητική και απίθανη σκηνή όταν οι ήρωες κατασκευάζουν ξανά την βόμβα, γυρίζοντας στα χρόνια που δεν θα συμβιβάζονταν ποτέ, με υπόκρουση το «No surprises» των Radiohead.

Der Baander Meinhof Komplex, 2009

Η ταινία βασίζεται στο ομώνυμο πολιτικό βιβλίο του Στέφαν Άουστ, αρχισυντάκτη του Spiegel, ο οποίος γνώριζε πολλά από τα μέλη της RAF. Το σενάριο ξεκινά από την στιγμή που η Ουρλίκε Μάινχοφ μπαίνει στην παρανομία -βοηθώντας μαζί με άλλους να δραπετεύσει ο φυλακισμένος Αντρέας Μπάαντερ- και ακολουθεί την πορεία των πρωταγωνιστών μέχρι την σύλληψή τους και το δικαστήριο. Ανάμεσα στο ντοκιμαντέρ, το θρίλερ και την πολιτική ταινία, το «Σύμπλεγμα Μπάαντερ Μάινχοφ» θεωρείται από τις κορυφαίες ταινίες που καταπιάνονται με το θέμα αυτό.

Όπως ήταν αναμενόμενο, το φιλμ δίχασε την Γερμανία. Κάποιοι θεώρησαν ότι ο σκηνοθέτης ωραιοποιεί την οργάνωση, παρόλο που αναδεικνύει και τις δυο πλευρές, δηλαδή και την εγκληματική για κάποιους δράση της. Σεναριακά δεν είναι και άρτιο, καθώς ολοκληρωμένη εικόνα για την RAF και τα μέλη της δεν παίρνει κανείς από την ταινία. Παρόλα αυτά, η δράση μαζί με το πολιτικό και ιστορικό υπόβαθρο είναι εξαιρετική, όπως και η φωτογραφία, η μουσική και οι ερμηνείες των ηθοποιών.