Οι «αιώνιοι» φοιτητές απαντούν

Στη διαγραφή περίπου 180.000 “αιώνιων” φοιτητών προχωρά το υπουργείο Παιδείας. Τί λένε όμως οι ίδιοι; Γιατί φτάνουν τόσες χιλιάδες φοιτητές τα οχτώ και δέκα χρόνια σπουδών; Και κοστίζουν πραγματικά κάτι στο κράτος;

«Δεν μπορούμε να συντηρούμε αυτήν την κατάσταση, εισαχθέντες πριν από το 2006 που συμπληρώνουν σχεδόν δεκαετία, δεν γίνεται να καταλαμβάνουν χώρο στα πανεπιστήμια. Είναι θέμα τάξεως και είναι ένα ζήτημα το οποίο έχει να κάνει και με το κόστος για τον φορολογούμενο πολίτη». Έτσι αιτιολόγησε ο υπουργός Παιδείας, Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος, την απόφαση για διαγραφή περίπου 180.000 φοιτητών που έχουν ξεπεράσει το προβλεπόμενο όριο φοίτησης, μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2014.

Από τους 596.000 φοιτητές στα ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας, οι 300.000 χαρακτηρίζονται ως μη ενεργοί. Το ακαδημαϊκό έτος 2010-11, περισσότεροι από τους μισούς φοιτητές είχαν ξεπεράσει την κανονική διάρκεια φοίτησης. Τί λένε όμως οι ίδιοι οι “αιώνιοι”; Γιατί φτάνουν τόσες χιλιάδες φοιτητές τα οχτώ και δέκα χρόνια σπουδών; Και κοστίζουν πραγματικά κάτι στο κράτος;

«Οι φοιτητές αυτοί δεν κοστίζουν τίποτα στο ελληνικό πανεπιστήμιο, καθώς δεν δικαιούνται φοιτητικές παροχές», απάντησε στον υπουργό Παιδείας ο Τάσος Κουράκης, συντονιστής της επιτροπής ελέγχου κυβερνητικού έργου Παιδείας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ. «Το μόνο που διεκδικούν», τόνισε, «χωρίς να επιβαρύνουν κανέναν και τίποτα, είναι να πάρουν το πτυχίο τους».

Στο θέμα του υποτιθέμενου κόστους στέκεται και η Ηλέκτρα, φοιτήτρια του τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών από το 2007. «Δεν είναι δίκαιο, γιατί ένας “αιώνιος” φοιτητής δεν επιβαρύνει σε κάτι το κράτος, εφόσον δεν δικαιούται σίτηση, στέγαση, φοιτητικό πάσο. Είσαι ένα όνομα σε μία κατάσταση.  Αν φορολογούμαστε μέσω ενός έμμεσου φόρου πρέπει να το διασαφηνίσουν, γιατί δεν έχει ειπωθεί ποτέ κάτι τέτοιο».

Εκτός από τους φοιτητές, αρκετοί ακαδημαϊκοί έχουν εκφράσει τις αντιρρήσεις τους για την προωθούμενη ρύθμιση. Οι πρυτάνεις του Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδόσης Πελεγρίνης και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Ιωάννης Μυλόπουλος, έχουν δηλώσει ότι δεν προτίθενται να κάνουν καμία ενέργεια για την επίλυση του θέματος μέχρι τον Αύγουστο, οπότε και λήγει η θητεία τους. Και οι δύο συμφώνησαν ότι πρέπει να διαχωριστούν οι πραγματικά ανενεργοί φοιτητές από εκείνους που προσπαθούν, αλλά καθυστερούν να πάρουν το πτυχίο τους.

Είναι πράγματι τόσο πολλοί αυτοί; «Οι περισσότεροι συμφοιτητές μου δούλευαν και σπούδαζαν ταυτόχρονα», μου λέει η Ειρήνη, που σπουδάζει στο τμήμα Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών από το 2007. «Ορισμένοι αντιμετώπιζαν προβλήματα, τα οποία δεν τους επέτρεπαν να συνεχίσουν και μετά από κάποια χρόνια που καταφέραν να επιστρέψουν αντιλήφθηκαν ότι δεν είναι επαρκής ο χρόνος ώστε να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους», συνεχίζει και αναρωτιέται: «Ποιός μπορεί να τους στερήσει το δικαίωμα να σπουδάσουν, το δικαιωμά τους στη μόρφωση, την πρόσβαση τους στην παιδεία; Δεν υπάρχει οικονομική επιβάρυνση, στο να δίνεις απλά εξετάσεις. Τι τους κοστίζει μία κόλλα χαρτί;».

Μία άποψη για τον διαχωρισμό των “αιώνιων” φοιτητών υποστηρίζει ότι το κριτήριο μπορεί να είναι χρονικό. Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών, Γεώργιος Παναγιωτάκης, θεωρεί ότι  «ο νόμος πρέπει σίγουρα να εφαρμοστεί στις περιπτώσεις φοιτητών που είναι 10-15 χρόνια πίσω, αλλά για αυτούς που είναι λιγότερα χρόνια ίσως πρέπει να δοθεί μια ακόμη μικρή παράταση». Ωστόσο, υπάρχουν και εκείνοι που βρίσκονται στο δέκατο ή και μεγαλύτερο έτος σπουδών και  προσπαθούν ακόμη να αποφοιτήσουν. Η Δήμητρα, φοιτήτρια της  ΑΣΟΕΕ στο τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, είχε εισαχθεί το 1984. «Ίσως διαγραφώ πολύ σύντομα, κάτι που απεύχομαι, γιατί θέλω να πάρω το πτυχίο μου και το προσπαθώ», μου λέει. «Σταμάτησα τις σπουδές μου για διάφορους και σημαντικούς  λόγους, πάντως  δεν ανήκω στην κατηγορία εκείνων που τεμπελιάζουν. Άλλοι λόγοι με απέτρεψαν από το να ολοκληρώσω έγκαιρα τις σπουδές μου».

Πάντως, ο νέος νόμος προβλέπει ότι οι εργαζόμενοι φοιτητές έχουν το δικαίωμα να εγγραφούν ως φοιτητές μερικής απασχόλησης και για αυτούς το ανώτατο όριο σπουδών θα είναι το διπλάσιο του κανονικού προγράμματος (αντί για το γνωστό “ν+2”, που προβλέπει η γενική ρύθμιση για όσους έχουν εισαχθεί από το 2011-12 και μετά). «Σε όλες αυτές τις αλλαγές υπάρχουν τα αρνητικά και τα θετικά», λέει η Ευανθία, που σπουδάζει Ξένες Γλώσσες, Μετάφραση και Διερμηνεία στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. «Από τη στιγμή που έχω εισαχθεί με ένα διαφορετικό σύστημα και μη γνωρίζοντας το προηγούμενο, δεν αντιμετωπίζω κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα, γιατί μπορεί να με πιέζει ο χρόνος, αλλά ταυτόχρονα δε με αφήνει να  ξεφύγω από το προβλεπόμενο όριο φοίτησης. Για αυτούς όμως που το σύστημα άλλαξε στην πορεία είναι σαφώς πιο δύσκολο, γιατί τώρα πιέζονται υπερβολικά για να πάρουν πτυχίο.».

Κλείνοντας, αξίζει να αναφερθούμε σε δημοσίευμα κυριακάτικου φύλλου το οποίο ανέφερε ότι οι “αιώνιοι” φοιτητές θα επιβαρύνονται στο εξής οικονομικά, με πρόστιμο. Το υπουργείο Παιδείας δεν διέψευσε, ουτε επιβεβαίωσε αυτόν τον ισχυρισμό, ωστόσο οι φοιτητές εμφανίζονται ανήσυχοι. Η Χαρά, φοιτήτρια της ΑΣΟΕΕ στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών (εισαχθείσα το 2010), μου είπε κατηγορηματικά: «Δεν γίνεται να πληρώνουμε πρόστιμο επειδή σπουδάζουμε, το μόνο που κοστίζουμε είναι τα φύλλα των εξετάσεών μας. Δεν έχουμε κανένα δικαίωμα απο τη στιγμή που τελειώνει η φοίτησή μας, δε μας παρέχεται τίποτα».