Οι τράπεζες της Ευρώπης

Τα κακά νέα έρχονται τώρα από την Ιταλία. Η ΕΚΤ αλλά και ο ίδιος ο κ. Ντράγκι, για να κρατήσουν την αξιοπιστία τους, άρχισαν να ελέγχουν και τις ιταλικές τράπεζες. Τρεις από αυτές φαίνεται ότι έχουν μεγάλα προβλήματα και τα κόκκινα δάνεια έχουν φτάσει τα 201 δις ευρώ.

Δεν είναι μόνο οι ιταλικές τράπεζες που έχουν προβλήματα αλλά και παρά πολλές άλλες στην Ευρώπη και παγκοσμίως.

Η πρώτη αιτία είναι ότι με τα ασήμαντα επιτόκια δεν έχουν έσοδα, και οι καταθέσεις τους είναι μειωμένες. Αυτό, συνδυαζόμενο με τα κόκκινα δάνεια μαζί με εκείνα που είναι σχεδόν κόκκινα και οι τράπεζες τα κρατάνε ενεργά με νέες παροχές για να μην γράψουν και άλλες ζημίες.

Όμως οι ιταλικές τράπεζες είναι τώρα στην επικαιρότητα και η αναιμική οικονομία της Ιταλίας δυσκολεύεται να δημιουργήσει την bad bank η οποία θα πάρει τα κόκκινα δάνεια για να ανακουφίσει τις προβληματικές τράπεζες.

Οι ευρωπαϊκές τράπεζες από το 2012, όταν ο κ. Ντράγκι είπε ότι θα κάνει “ότι και αν χρειάζεται για να σώσει το ευρώ”, είδαν μια μεγάλη αύξηση της αξίας των μετοχών τους. Τώρα, παρά την ποσοτική χαλάρωση που τις κράτησε ενεργές, βλέπουν τις μετοχές τους να χάνουν σοβαρό μέρος από την αξία τους διότι τα ιδιωτικά κεφάλαια φεύγουν από αυτές. Ιδιαίτερα αυτές της Ιταλίας χάνουν μεγάλο μέρος της αξίας τους.

Το πρόβλημα δεν είναι όμοιο με το τραπεζικό πρόβλημα της Ελλάδας, που λύθηκε με τα capital controls και τις συνεχείς πιστωτικές παροχές του κ. Ντράγκι. Τα μεγέθη είναι πολύ μεγαλύτερα και δεν γλιτώνουν πολλές τράπεζες, ακόμα και γερμανικές. Ακόμη και η Deutsche Bank συρρικνώνει σημαντικά τις δραστηριότητες της σε μία προσπάθεια εξυγίανσης, η οποία όμως είναι δύσκολη.

Οι έλεγχοι στις τράπεζες που θα κάνει η ΕΚΤ φέτος έχουν ένα διπλό πρόβλημα. Τα stress tests πρέπει να είναι αυστηρότερα των προηγουμένων ετών γιατί τότε ήταν αρκετά ήπια ώστε να αμφισβητηθεί η αξία τους, αλλά πρέπει να μην δημιουργήσουν πανικό με υπερβάλλουσα αυστηρότητα μέσα στην παρούσα αναιμική συγκυρία.

H Ευρώπη έχει ένα τραπεζικό κλάδο που βρίσκεται σε πιο δύσκολη θέση από τον αντίστοιχο αμερικανικό. Στις ΗΠΑ η Fed μπορεί να αντιδράσει σε μία μέρα και έχει πάντα την στήριξη της αμερικανικής κυβέρνησης. Στην Ευρώπη πολλές φορές ο κ. Ντράγκι πήρε τις αποφάσεις αστήρικτος, ή οι αποφάσεις του έγιναν αποδεκτές εκ των υστέρων.

Όταν ένα από τα κύρια έσοδα των ευρωπαϊκών τραπεζών είναι η αγορά κρατικών ομολόγων των κυβερνήσεων τους με επιτόκιο λίγων μονάδων και η κατάθεση τους στην ΕΚΤ με σχεδόν μηδενικό επιτόκιο ώστε να ωφελούνται από την διαφορά των επιτοκίων, το ευρωπαϊκό κρατικό χρέος δεν μπορεί παρά να μεγαλώνει.

Είναι άγνωστο πως θα εξελιχθούν τα πράγματα. Αρχίζει και γίνεται κατανοητό ότι το πρόβλημα δεν είναι η Ελλάδα ή η Πορτογαλία, αλλά η Ιταλία, η Ισπανία και η Γαλλία, καθώς επίσης και τα γερμανικά πλεονάσματα.

Πρέπει να βρεθούν νέοι τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος γιατί παρά την επιβολή λιτότητας, που οπωσδήποτε σε ορισμένους τομείς χρειαζόταν, το κρατικό χρέος αυξήθηκε και τώρα πρέπει ταυτόχρονα να εξυγιανθούν οι τράπεζες αλλά και να συνεχίζουν να στηρίζουν τα κράτη τους αλλά και την ιδιωτική οικονομία.

Εύκολη λύση δεν υπάρχει και χρειάζονται πολλές δύσκολες και ομόφωνες συναινέσεις.

Το ερώτημα είναι αν αυτές θα επιτευχθούν εγκαίρως.

* Περισσότερα άρθρα στο www.kassandros.gr