«Τα απαγορευμένα» του BBC

Billie Holiday, Beatles, Everly Brothers, Bob Marley: λίγοι μόνο από τους καλλιτέχνες που “κόπηκαν” από το BBC. Μέχρι πολύ πρόσφατα, το βρετανικό δίκτυο δεν δίσταζε να λογοκρίνει σπουδαία τραγούδια για τους πιο περίεργους λόγους.

Μπορεί το BBC να θεωρείται δικαιωματικά ένας από τους καλύτερους και πιο αντικειμενικούς δημόσιους φορείς ενημέρωσης στον κόσμο, αλλά μέχρι μόλις πριν δυο δεκαετίες, το να «κόβει» τραγούδια, ακόμα και να αλλάζει τους στίχους τραγουδιών για να επιτρέψει τη μετάδοσή τους -είτε ραδιοφωνικά είτε τηλεοπτικά- ήταν ένα συνηθισμένο φαινόμενο.

Η «Auntie [θείτσα] BBC ξέρει καλύτερα» συνήθιζαν να λένε ειρωνικά οι επικριτές της τακτικής του δικτύου να λογοκρίνει όσα μουσικά κομμάτια δεν ήταν «στα γούστα του». Όπως τον Φεβρουάριο του 1972, όταν απαγόρευσε το κομμάτι του Paul McCartney “Give Ireland Back to the Irish”. Το τραγούδι αναφερόταν στη “Ματωμένη Κυριακή” του 1972 και έπαιρνε ξεκάθαρη θέση στο ιρλανδικό ζήτημα – κάτι που όπως ήταν αναμενόμενο δεν άρεσε στους Βρετανούς. Έτσι, το τραγούδι απαγορεύτηκε δια ροπάλου από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση του BBC- και όχι μόνο.

Ο Βάτραχος θυμάται μερικά ακόμη τραγούδια που απαγορεύτηκαν ανά περιόδους από το BBC, είτε γιατί είχαν αναφορές σε πολιτικά γεγονότα και πρόσωπα είτε γιατί θεωρήθηκε ότι ξέφευγαν από το «επιτρεπτό» όριο με έμμεσες ή άμεσες αναφορές σε θέματα όπως το σεξ και τα ναρκωτικά. Η αλήθεια είναι βέβαια ότι μερικές επιλογές του BBC πραγματικά προκαλούν απορία. Ανάμεσα στα απαγορευμένα τραγούδια βρίσκονται και πολλές γνωστές επιτυχίες, που η απαγόρευσή τους φαίνεται πραγματικά αστεία.

“Rum and Coca Cola” (The Andrews Sisters, 1945)

ΟΚ, το “God Save the Queen” να το καταλάβω (λέμε τώρα), το “Rum and Coca Cola” γιατί; Κι όμως, το κομμάτι που αποτέλεσε νούμερο ένα pop τραγούδι την περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στην Αμερική απαγορεύτηκε από το ΒΒC καθώς θεωρήθηκε ότι ενθάρρυνε την κατανάλωση αλκοόλ.

“Come Together” (The Beatles, 1970)

Γραμμένο από τον John Lennon, το “Come Together” που άνοιγε το φοβερό άλμπουμ των “Σκαθαριών” Abbey Road, κατέκτησε με την μία τα αμερικανικά charts αλλά και τα βρετανικά, παρότι δεν παίχτηκε από το ΒBC. Το δίκτυο απαγόρευσε το τραγούδι γιατί ανέφερε σε ένα στίχο του την Coca Cola και θεωρήθηκε ότι περιείχε διαφήμιση προϊόντος. Το Come Together δεν ήταν το μόνο τραγούδι των Beatles που «λογοκρίθηκε» από το BBC: την ίδια μοίρα είχαν το “I Am the Walrus” και το “A Day in the Life”.

“Je t’ aime… moi non plus” (Jane Birkin & Serge Gainsbourg, 1969)

Το τραγούδι που συνδέθηκε όσο κανένα άλλο με τον αισθησιασμό και έγινε soundtrack πολλών ερωτικών και μη σκηνών σε μετέπειτα ταινίες και σειρές, είχε γραφτεί μόλις το 1967 από τον Serge Gainsbourg. Αρχικά ο Gainsbourg το είχε τραγουδήσει μαζί με την ηθοποιό Brigitte Bardot αλλά εκείνη η ηχογράφηση δεν κυκλοφόρησε τότε. Το 1969 το τραγούδησε με την Jane Birkin, η οποία ήταν και ερωμένη του. Λόγω του σεξουαλικού περιεχομένου του κομματιού και των αισθησιακών ήχων που περιλαμβάνει, απαγορεύτηκε σε αρκετές χώρες καθώς φάνηκε προκλητικό. Στην Βρετανία βέβαια ανέβηκε στην κορυφή των charts παρόλο που φυσικά το BBC δεν το μετέδωσε ποτέ.

“Gloomy Sunday” (Billie Holiday, 1941)

To 1941 η αφροαμερικανή τραγουδίστρια Billie Holiday ερμηνεύει ένα παλιότερο τραγούδι ενός Ούγγρου συνθέτη και πιανίστα με τίτλο “Gloomy Sunday”. Το κομμάτι είχε έντονα αντιμιλιταριστικό νόημα καθώς μιλούσε για την φρίκη του πολέμου και την απανθρωπιά του. Η ερμηνεία της Holiday έκανε ευρύ γνωστό το κομμάτι το οποίο ονομάστηκε “Suicide Song”, καθώς λεγόταν ότι ακούγοντάς το, πολλοί είχαν αυτοκτονήσει. Εν μέσω πολέμου, το BBC δεν έπαιξε ποτέ το κομμάτι, που θεωρήθηκε ότι θα επηρέαζε το ηθικό των Βρετανών. Η απαγόρευσή άρθηκε επίσημα μόλις το 2002!

“Ebony Eyes” (The Everly Brothers, 1961)

Το τραγούδι των Everly Brothers ούτε διαφήμιζε κάτι, ούτε αναφερόταν στο αλκοόλ ή το σεξ ή τα ναρκωτικά, ούτε έθιγε πολιτικά θέματα. Απαγορεύτηκε από το ΒΒC γιατί… κρίθηκε ότι αναστάτωνε υπερβολικά το κοινό καθώς υπονοούσε ένα αεροπορικό ατύχημα της “καλής” του τραγουδιστή!

Λογοκρισία μέχρι και το ’91

Να σημειωθεί ότι την περίοδο του Πόλεμου του Κόλπου η τρέλα πήρε νέα μορφή καθώς απαγορεύτηκε να παίζονται αρκετά τραγούδια που είχαν αναφορές στον πόλεμο, την Μέση Ανατολή, τους Άραβες και όλα τα συναφή θέματα. Τα “Killing an Arab” των The Cure, “Buffalo Soldier” του Bob Marley, “Give Peace a Chance” του John Lennon και “Waterloo” των Abba είναι μόνο μερικά από αυτά.