Κλοπές έργων τέχνης που έχουν γράψει ιστορία

Με αφορμή την εκδίκαση μιας από τις πιο διαβόητες υποθέσεις κλοπής πινάκων των τελευταίων ετών, το thefrog.gr θυμάται μερικές ακόμη περιπτώσεις όπου σπουδαία έργα τέχνης “έκαναν φτερά” από μουσεία και πινακοθήκες.

Μία από τις πιο διαβόητες κλοπές πινάκων των τελευταίων χρόνων εκδικάζεται αυτές τις μέρες στα δικαστήρια της Ρουμανίας. Οι δύο βασικοί κατηγορούμενοι για την κλοπή δέκα πινάκων από το Kunsthal του Ρότερνταμ, τον Οκτώβριο του 2012, καταδικάστηκαν σε 6 χρόνια και οκτώ μήνες φυλάκιση.

Ο εγκέφαλος της συμμορίας και ο βασικός συνεργός του μπορεί να συνελήφθησαν και να τιμωρήθηκαν από τη δικαιοσύνη, τα έργα όμως που είχαν κλαπεί παραμένουν άφαντα, χωρίς να γνωρίζουμε αν έχουν καταστραφεί ή όχι. Ανάμεσά τους υπήρχαν πίνακες μεγάλης αξίας: τα «Κεφάλι Αρλεκίνου» του Πάμπλο Πικάσο, οι πίνακες «Waterloo Bridge» και «Charing Cross Bridge» του Κλοντ Μονέ και η «Γυναίκα μπροστά σε ανοικτό παράθυρο ή Αρραβωνιαστικιά» του Πολ Γκογκέν.

Μια κλοπή έργων τέχνης έχει μεγαλύτερο ρίσκο από μια απλή ληστεία και σίγουρα θέλει ένα πολύ καλό σχέδιο για να μην αποτύχει. Επίδοξοι ληστές έχουν προσπαθήσει να αρπάξουν διαφόρων ειδών έργα τέχνης από μουσεία του κόσμου. Άλλοι πέτυχαν, άλλοι απέτυχαν. Άλλοι μπορεί απλά να «έχασαν» τα κλοπιμαία και να τη γλίτωσαν, άλλοι να συνελήφθησαν. Σίγουρα όμως κάποιοι από αυτούς έχουν μείνει στην ιστορία για τις πιο διάσημες κλοπές έργων τέχνης.

Λονδίνο 1961: Ο Δούκας του Ουέλινγκτον

Ένας πλούσιος αμερικανός συλλέκτης έργων τέχνης, ο Charles Wrightsman, αγόρασε τον πίνακα του Goya, το «Πορτραίτο του Δούκα του Ουέλινγκτον», για 392 χιλιάδες δολάρια και σχεδίαζε να το μεταφέρει στην Αμερική μαζί του. Επειδή όμως υπήρξαν έντονες αντιδράσεις από τους βρετανούς, το κράτος αναγκάστηκε να συγκεντρώσει το απαραίτητο ποσό για την επανάκτησή του, κι έτσι ο πίνακας επέστρεψε στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου.

Τρεις μήνες μόνο μετά την επιστροφή του, εξαφανίστηκε. Ο δράστης ζήτησε λύτρα 140 χιλιάδες λιρών, πρόταση η οποία δεν έγινε δεκτή. Έτσι μετά από τρία χρόνια, επέστρεψε ο ίδιος τον πίνακα και παραδόθηκε στις αρχές.

Στοκχόλμη 2000: Ρέμπραντ και Ρενουάρ

Με ένα οπλοπολυβόλο εισέβαλαν οι τρεις κλέφτες στο Εθνικό Μουσείο της Στοκχόλμης τον Δεκέμβρη του 2000, απειλώντας τους άοπλους φύλακες του μουσείου. Οι πίνακες που εκλάπησαν ήταν μία αυτοπροσωπογραφία του Rembrandt και δύο πίνακες του Renoir, ανάμεσά τους και η «Μικρή Παριζιάνα». Οι δράστες πέταξαν καρφιά πίσω τους καθώς έφευγαν, έτσι ώστε να κάνουν πιο δύσκολη την καταδίωξή τους και επιβιβάστηκαν σε ένα ταχύπλοο.

Οι κλέφτες ζήτησαν μέσω ενός δικηγόρου 10 εκατομμύρια δολάρια για κάθε πίνακα. Οι σουηδικές αρχές συνέλαβαν τον δικηγόρο ως συνεργό στην κλοπή. Ο ένας πίνακας του Renoir ανακτήθηκε μετά από ένα χρόνο, η αυτοπροσωπογραφία του Rembrandt βρέθηκε στη Δανία μετά από πέντε χρόνια, ενώ ο άλλος ακόμα αγνοείται.

Βοστώνη 1990: Πίνακες γνωστών ζωγράφων αξίας 300 εκατομμυρίων ευρώ

Με 13 πίνακες συνολικής αξίας 300 εκατομμυρίων δολαρίων έφυγαν οι ληστές από το μουσείο Isabella Stewart Gardner της Βοστώνης των ΗΠΑ. Ίσως μία από τις μεγαλύτερες και μάλλον πιο εύκολες κλοπές έργων τέχνης στην ιστορία, που έχει μείνει ανεξιχνίαστη μέχρι και σήμερα.

Οι δράστες μπήκαν ανενόχλητοι στο μουσείο ντυμένοι αστυνομικοί και κλείδωσαν τους φρουρούς σε μια αποθήκη, ενώ αυτοί έκλεβαν τα έργα τέχνης. Ανάμεσα στους πίνακες που άρπαξαν ήταν  «Η Καταιγίδα στη θάλασσα της Γαλιλαίας» του Rembrandt (ο μοναδικός ναυτικός πίνακας που ζωγράφισε ποτέ),  «Το Κονσέρτο» του Vermeer, πίνακες του Manet και του Degas .

Παρίσι 1911: Μόνα Λίζα

Τον Αύγουστο του 1911 το μοναδικό πρωτότυπο της πασίγνωστης πλέον Μόνα Λίζα, που φιλοτέχνησε ο Leonardo Da Vinci, εξαφανίστηκε από το Λούβρο. Μπορεί να μην ήταν τόσο γνωστός μέχρι τότε, αλλά η κλοπή του τον έκανε έναν από τους διασημότερους πίνακες στον κόσμο. Τις επόμενες μέρες, λοιπόν, σήμανε συναγερμός σε ολόκληρη τη Γαλλία για την αναζήτηση των δραστών. Μετά από ένα μήνα οι γαλλικές αρχές συνέλαβαν ως υπόπτους τον ποιητή Γκιγιόμ Απολινέρ και τον ζωγράφο Πάμπλο Πικάσο. Μετά από λίγες μέρες αφέθηκαν τελικώς  ελεύθεροι.

Για δύο χρόνια ο πίνακας έμεινε άφαντος ώσπου ο ληστής του περίφημου πίνακα, ένας Ιταλός εργαζόμενος του μουσείου, ο Vincenzo Peruggia, συνελήφθη στην προσπάθειά του να πουλήσει τον πίνακα στην γκαλερί Uffizi της Φλωρεντίας στην  Ιταλία, με τη δικαιολογία ότι εκεί έπρεπε να βρίσκεται λόγω καταγωγής του καλλιτέχνη.

Όσλο 1994 και 2004: «Η Κραυγή»

Το περίφημο έργο «Η Κραυγή» του Νορβηγού ζωγράφου Edvard Munch έχει πέσει θύμα ληστείας δύο φορές σε δύο διαφορετικά μουσεία αλλά στην ίδια πόλη και με διαφορά μιας δεκαετίας. Το γεγονός ότι υπάρχουν τέσσερις διαφορετικές εκδοχές του συγκεκριμένου πίνακα κάνουν τον έργο «περιζήτητο» όπου κι αν είναι. Το 1994 κλάπηκε η εκδοχή που βρισκόταν στην Εθνική Πινακοθήκη του Όσλο. Μερικούς μήνες μετά, προσπαθώντας οι δράστες να πουλήσουν τον πίνακα έναντι λύτρων, προδόθηκαν και συνελήφθησαν από τις νορβηγικές αρχές και ο πίνακας ανακτήθηκε.

Το 2004 κλάπηκε μια άλλη εκδοχή της «Κραυγής» που φυλασσόταν στο Μουσείο Μουνκ, με τους δράστες να μπαίνουν ένοπλοι εν ώρα λειτουργίας, όπως σε μια ληστεία τράπεζας. Δύο χρόνια αργότερα ο πίνακας βρέθηκε κι έτσι το 2008 επέστρεψε σε κοινή θέα.