Το κλίμα της Γης και οι τηγανιτές πατάτες

Πώς οι κρύοι χειμώνες στην Ευρώπη των αρχών του 17ου αιώνα μπορεί να οδήγησαν στην ανακάλυψη της… τηγανιτής πατάτας!

Τις προάλλες άκουσα στο ραδιόφωνο έναν διατροφολόγο να λέει μια καταπληκτική ιστορία που συνδέει το κλίμα της Γης με τη “γέννηση” της τηγανιτής πατάτας. Η ιστορία πηγαίνει ως εξής: Βρισκόμαστε στα μέσα του 17ου αιώνα όπου έχουμε τη λεγόμενη “μικρή παγετωνική περίοδο”. Οι συνθήκες παγκοσμίως δε θυμίζουν μια αυθεντική παγετωνική περίοδο, καθώς η μέση θερμοκρασία στη Γη είναι μόλις μισό βαθμό μικρότερη από τη θερμοκρασία στις αρχές του 20ου αιώνα. Η διαφορά αυτή από μια “παγκόσμια” οπτική γωνία δεν είναι δραματική. Για παράδειγμα, είναι χοντρικά η διαφορά ανάμεσα στη θερμοκρασία στις αρχές του 20ού αιώνα και στις αρχές του 21ου.

Υπάρχουν όμως συγκεκριμένες περιοχές που πλήττονται από το κρύο. Η Ευρώπη, για παράδειγμα, μαστίζεται από κρύους χειμώνες με πολλά ποτάμια στη Βόρεια Ευρώπη αλλά και τον Κεράτιο Κόλπο στη γειτονιά μας να παγώνουν. Κι ενώ στον παγωμένο Τάμεση γίνονται φεστιβάλ, στις όχθες του ποταμού Μόσα στο Βέλγιο επικρατεί προβληματισμός.

Οι κάτοικοι της περιοχής, ψαράδες στο επάγγελμα οι περισσότεροι, ψάρευαν ένα είδος μαρίδας του γλυκού νερού το οποίο και τηγάνιζαν με λίπος. Το εν λόγω έδεσμα ήταν πολύ δημοφιλές στην περιοχή, καθότι το τηγανιτό ψάρι ήταν ένας οικονομικός τρόπος να χορτάσουν. Όμως με παγωμένο το Μόσα, ψάρια γιοκ. Αποφάσισαν λοιπόν να αλλάξουν το έδεσμα και να χρησιμοποιήσουν την πατάτα που είχε αφιχθεί λίγα χρόνια νωρίτερα στην περιοχή. Την έκοψαν μικρά κομματάκια για να τους θυμίζει τη μαρίδα και εγένετο η τηγανιτή πατάτα.

Η ορθότητα της πατρότητας της τηγανιτής πατάτας ελέγχεται, καθώς Γάλλοι (έχοντας κατοχυρώσει στην παγκόσμια συνείδηση και το όνομα “French fries”) και Ισπανοί τη διεκδικούν εξίσου. ‘Όμως εμένα μου αρέσει ως ιστορία ακόμη κι αν αποδειχθεί μη αληθινή. Ο λόγος είναι ότι αναδεικνύει μια σημαντική αλήθεια σε ότι αφορά το κλίμα της Γης: οι μεταβολές του κλίματος που σε παγκόσμια κλίμακα δεν είναι μεγάλες, μπορεί να έχουν μεγάλες συνέπειες περιοχικά, όπως στην περίπτωση της “μικρής παγετωνικής περίοδου”. Και ενώ οι περισσότερες προβλέψεις για το μέλλον δείχνουν θέρμανση 2-2.5 βαθμούς στην παγκόσμια θερμοκρασία, υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα για το τι θα γίνει περιοχικά. Ελπίζω μόνο στην Ελλάδα να μη μεταβούμε στην “τσουρουφλιστή πατάτα”.