Frog pic(k)s: Ελληνικά Hoaxes, μία μικρή όαση αλήθειας

Εδώ και μερικούς μήνες, το blog Ελληνικά Hoaxes ξεσκεπάζει μικρές και μεγάλες απάτες που δημοσιεύονται σε “ενημερωτικά” sites και διαδίδονται στα social media. Είναι μία μικρή όαση αλήθειας στο χάος του ελληνικού Διαδικτύου.

Τα “ενημερωτικά” sites που μας βομβαρδίζουν καθημερινά με ψευδείς ή παραποιημένες ειδήσεις συνεχίζουν να ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια. Στο κυνήγι της επισκεψιμότητας, θρέμματα της φαντασίας κάποιου “συντάκτη” βαφτίζονται ειδήσεις, απίστευτες ανοησίες μασκαρεύονται ως “επιστημονικά” άρθρα, δημιουργίες του Photoshop πλασάρονται ως “ντοκουμέντα”. Με τη βοήθεια της -βαθιά ριζωμένης στα ελληνικά μέσα- κουλτούρας του copy-paste, οι απάτες αναπαράγονται σε αμέτρητες ιστοσελίδες και φτάνουν σε ένα τεράστιο κοινό.

Αντίστοιχα, στα social media και κυρίως στο Facebook, σελίδες αμφιβόλου προέλευσης και χρησιμότητας ποστάρουν συνεχώς “χρηστικό”, “συγκινητικό” ή “σοκαριστικό” περιεχόμενο. Κάθε μέρα καλούμαστε να κοινοποιήσουμε κάτι για έναν επικίνδυνο ιό ή να κάνουμε like για να σωθεί κάποιο παιδί με καρκίνο – στις περισσότερες περιπτώσεις, τα posts αυτά προέρχονται από απατεώνες που συλλέγουν πληροφορίες από τα προφίλ μας με στόχο το κέρδος.

Σε μια γωνιά αυτού του χαώδους ελληνικού Διαδικτύου εμφανίστηκε πριν λίγους μήνες το blog Ελληνικά Hoaxes. Κάθε του ανάρτηση ξεσκεπάζει και μία διαφορετική απάτη. Οι συντάκτες του κάνουν αυτό που ιδανικά θα έπρεπε να κάνουμε όλοι πριν μοιραστούμε κάποιο “σοκαριστικό” άρθρο: ψάχνουν την πηγή, ακολουθώντας τη -συχνά περίπλοκη- αντίστροφη διαδρομή από την παραποιημένη ή εντελώς κατασκευασμένη είδηση προς την αυθεντική πληροφορία, ώστε να ανακαλύψουν την αλήθεια και να την αντιτάξουν σε κάθε μικρό και μεγάλο viral ψέμα.

Ένα εξαιρετικό πρόσφατο παράδειγμα της δουλειάς των Ελληνικών Hoaxes αποτελεί το ξεσκέπασμα της αθλιότητας για το “3χρονο αγοράκι λίγο πριν ξεψυχήσει”, μία “είδηση” που χιλιάδες χρήστες έκαναν το λάθος να πιστέψουν και να μοιραστούν online. Μία -πράγματι συγκλονιστική- φωτογραφία απεικόνιζε ένα παιδάκι από τη Συρία που, σύμφωνα με το κείμενο που δημοσιεύτηκε σε δεκάδες “ενημερωτικά” sites, είπε ότι “θα τους μαρτυρήσει όλους στο Θεό”, “λίγο πριν κλείσει τα μάτια του για πάντα”.

Η έρευνα αποκάλυψε ότι η φωτογραφία είχε τραβηχτεί μήνες πριν (τον Αύγουστο του 2012), από τον φωτογράφο Άρη Μεσσήνη του Γαλλικού Πρακτορείου. Σύμφωνα με τον ίδιο, το παιδί βρισκόταν μεν σε συριακό νοσοκομείο, αλλά δέχτηκε τις φροντίδες των γιατρών, ενώ νωρίτερα (όπως φαίνεται σε άλλη φωτογραφία της ίδιας σειράς) ένας μαχητής του Συριακού απελευθερωτικού στρατού προσπαθούσε να το ηρεμήσει – τα “συγκλονιστικά” λόγια του επινοήθηκαν από κάποιο άρρωστο μυαλό, διψασμένο για κλικ, όπως και η “πληροφορία” ότι λίγο αργότερα ξεψύχησε.

Όπως είναι φυσικό, ανάμεσα στα hoaxes που αποκαλύπτονται βρίσκονται συχνά-πυκνά “ντοκουμέντα” για ψεκασμούς και άλλες συνωμοσιολογίες, καθώς και μερικά από τα ατελείωτα κρούσματα “like farming“. Πρόκειται πραγματικά για μια μικρή όαση αλήθειας που συστήνουμε ανεπιφύλακτα.

* Εδώ θα βρείτε τη σελίδα των Ελληνικών Hoaxes στο Facebook.